Жасушаның химиялық құрамы

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ
атындағы МЕМЛЕКЕТТІК
УНИВЕРСИТЕТІ

Тақырыбы:
Жасушаның химиялық құрамы

Орындаған:Садуан С
Группа: БТ 307
Жоспар
Кіріспе
Жасушаның химиялық құрамы
●Жасушаның химиялық элементтері
●Жасушадағы макро және микро химиялық элементтері
Жасушаның құрамына кіретін бейорганикалық заттар
●Су
● Тұз
Жасушадағы ақуыздардың атқаратын қызметі
●Ферменттік қызметі
●Құрылымдық қызметі
●Тасымалдаушы қызметі
Қорытынды
Кіріспе

Д. И. Менделеев жасаған
химиялық элементтердің периодтық
жүйесіндегі кездесетін 110 элементтің
80-ге жуығы тірі жасушаның
құрамында болатындығы
дәлелденді.Олар жасушадағы зат
алмасу процестеріне қатысады.
Жасушада кейбір элементтер
көптеу, басқалары анағұрлым аз
кездеседі. Әсіресе жасушада төрт
элемент — оттек, көміртек, азот және
сутек көп мөлшерде болады. Жасуша
құрамының 98%-ға жуығын осы төрт
элемент күрайды.
Жасушаға аз мелшерде болса да кажет біраз элементтер бар. Олар: к үкірт,
фосфор, хлор, калий, магний, натрий, кальций, темір. Бұларды ң жиынты ғы —
1,9%.
Жасушаның химиялық құрамы
Жасушның химиялық элементтерi

Клеткалар құрылысы ғана емес, сонымен бiрге химиялық құрамы
жағынан да ұқсас. Тiрi организмдер клеткаларының заттар құрамы бiрдей
болмаса да, жақын мөлшерде болады.
Клетканың химиялық элементтерi. Клетка құрамында 80-ге жуы қ
химиялық элементтер бар, бiрақ тек тiрi организмдерге ғана тән арнайы
элементтер анықталған жоқ.
Жасушадағы макро және микро химиялық элементтер

Күкiрт
Оттегi 65- Магний
0,15- Мыс 0,0002 Иод 0,0001
75 0,04-0,03
0,2

Көміртегі Калий Кальций Мырыш Фтор 0,00
15-18 0,15-0,2 0,04-2,00 0,0003 01

Сутегі 8- Азот 1,5- Селен Кобальт
Бор 0,0001 0,000001
10 3,0 0,000001

Жоғарыдағы көрсетiлген барлық химиялық элементтер
организм құрылысын құруға не ион түрiнде, не қосылыс
құрамында – органикалық және биорганикалық заттар молекула
құрамында қатысады.
Жасушаның құрамына кiретiн биорганикалық заттар

Бейорганикалық заттар

Су Тұз
Су

Ең кең таралғаны – бұл су. Оның
мөлшерi кең мөлшерде ауытқиды: тiс
эмалiнiң клеткасында шамамен 10 %, ал
дамып келе жатқан ұрықта – 90 %-тен
көп. Орташа көпклеткалы организмде дене
массасының 80 %-iн су құрайды.
Су молекуласы химиялық тұрғыдан
қарағанда, оның атомдары кеңiстiктiк
орналасуына қарай дипольдi құрайды.
Молекула құрылысының дипольдi
ерекшелiгi судың көптеген заттармен
Судың жылу сыйымдылығы
белсендi әрекеттесе алатын қабiлетiн жоғары және жылу өткiзгiштiгi
негiздейдi. Көптеген реакциялар басқаларға қарағанда жақсы. Бұл
нәтижесiнде гидраттар түзiледi. Судың қасиеттер суды клеткалар мен
гидраттар түзу қабiлетi оның универсальдi органимздердiң жылу тепе-теңдiгiн
ерiткiш қасиетiмен негiзделген. Клеткада ұстап тұру үшiн тамаша сұйықтық
өтетiн көптеген реакциялар тек сулы жасайды. Су - клетканың биохимиялық
ерiтiндiде ғана өтедi. реакциялары жүретiн негiзгi ортасы.
Тұз

Организмдегi ерiмеген минералды тұздар,
мысалы кальций, сүйек ұлпасының
клеткааралық затының құрамында, молюскiлер
қабыршағында кездеседi, олар бұл
түзiлiстердiң берiктiгiн қамтамасыз етедi.

Клетканың биорганикалық
заттарының көпшiлiк бөлiгi тұз түрiнде
– не ионға диссоцияцияланған, не қатты
түрде болады.Клетка iшiндегi тұздар
концентрациясына цитоплазманың
буферлi қасиеттерi тәуелдi. Буферлiк деп
клетканың сутегi иондарының белгiлi
концентрациясын сақтау қабiлетiн
айтады (рн). Клеткада әлсiз сiлтiлi
реакция болады (рн 7,2).
Жасушадағы ақуыздардың атқаратын қызметі

• Ақуыздар клетканың және оның
• Клеткалардағы барлық органеллаларының
биологиялық реакциялар ерекше мембраналарының құрамына
биологиялық катализаторлар – енеді
ферменттердің қатысуымен жүреді

қызметі
Ферменттік
Қүрылымдық
қызметі

қызметі
Қозғаушы
Тасымалдаушы
қызметі

• Ақуыздар оттегін тасымалдайды, • Клетканың барлық қозғалыс
сондай-ақ адамдар мен жануарлар реакциялары ерекше жиырылғыш
денесінде гормондарды ақуыздардың көмегімен жүреді.
тасымалдайды
Ферменттік қызметі

Клеткалардағы барлық биологиялық
реакциялар ерекше биологиялық
катализаторлар – ферменттердің
қатысуымен жүреді, ал әрбір фермент –
ақуыз. Ферменттер клеткалардың барлық
органеллаларында кездеседі де, түрлі
реакциялардың жүруін бағыттап қана
қоймай, оларды ондаған, жүздеген есе рет
жылдамдатады.
Құрылымдық қызметі

Ақуыздар клетканың және оның органеллаларының мембраналарының
құрамына енеді. ДНҚ-мен қосылған ақуыз хромосомалар денесін, ал РН Қ-мен
қосылған ақуыз рибосомалар денесін түзеді.
Тасымалдаушы қызметі

Ақуыздар оттегін тасымалдайды, сондай-ақ адамдар мен жануарлар
денесінде гормондарды тасымалдайды (оны қан ақуызы – гемоглобин
атқарады).
Қорытынды

Клетка құрамында 80-ге жуық химиялық элементтер бар, бiрақ
тек тiрi организмдерге ғана тән арнайы элементтер анықталған
жоқ. Жоғарыдағы көрсетiлген барлық химиялық элементтер
организм құрылысын құруға не ион түрiнде, не қосылыс
құрамында – органикалық және биорганикалық заттар молекула
құрамында қатысады. Клеткадағы барлық қосылыстар тiрi
табиғатқа тән емес. Су немесе тұз өлi дүниеде де кең тараған.
Бiрақ организмдерде және олардың тiршiлiгiнiң өнiмдерiнде
көмiртегi бар заттар көп мөлшерде бар екенi анықталды, олар
тек тiрi клеткалар мен органимздерге тән, сондықтан оларды
органикалық заттар деп атайды.

Ұқсас жұмыстар

Жасушаның химиялық элементтері

БЕЙОРГАНИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ОРГАНИКАЛЫҚ ЗАТТАР

Жасуша туралы мәлімет

Жасуша жайында

Клетканың химиялық құрамы

Жасуша қызметі мен құрылысы

Қалыпты және потологиялық жағдайдағы клетка органоидының құрылысы мен қызметі

Биологиялық мембрана

Жасуша орталығы

Жас ушалар мен тіндердің патологиясы

Пәндер