Баланың тұлғалық қалыптасуындағы ойынның рөлі және қазақ ұлттық ойындарының педагогикалық аспектілері

Тұлғаның қалыптасуындағы ойынның алатын орны

Орындаған: Ерғалиқызы Әдемі

Т-411 топ

Тексерген: Оралбекова Б. С.

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым минстрлігі

Шәкәрім атындағы Семей мелекеттік университеті

Жаратылыстану - Математика мамандығы

Математика мандығы

Балалар мен жастар ортасының

аса тиімді құралдарының

келесі бірі

Ойындар

Халық педагогикасы оларды бала өсуі,

дамуы мен қалыптасуың факторы ретінде көреді.

Осыған байланысты халықтың “Бала өсірген ана бала

болып ойнайды, бала оқытқан ұстаз бала болып

ойлайды” деуі осыдан. Ойын балалар үшін тек

жұбаныш пен уақыт оздыру, ойын-сауық пен

қуаныш қана емес. Көптеген балалар ойындарының

дене күштерін дамыту, көркемдікке және

адамгершілікке баулуда маңызды мәні бар.

Ат жарыстары ойындары

Қыз қуу

Аударыспақ

Көкпар

Бұл ойындардың дене

тәрбиесін дамытуда

алатын орны

ерекше.

Ойынның бала тәрбиесіндегі ролін айта

келіп, жас өспірімдерді үш топқа бөледі

1-7 жас аралығы -

нәресте Ежелгі

қазақ ойындары

7-10 жас аралығы

- бозбала Қозғалмалы

ойындар

15-30 жас аралығы -

жігіт Спорт ойындары

«Бұл жерде менің айтарым, егер

қыз баланың қолдан жасайтын

қуыршақтары мен ер балалардың

өздерінің балшықтан жасап алатын

жылқы мен түйе сияқты жануарлар

мүсіні болмаса, қазақ балаларының

ойыншықтары мүлдем жоқ. Бірақ

антропологиялық

көзқараспен қарайтын болсақ, олардың осы

ұсқынсыз ойыншықтары баланың өз шығармашылық

қиялымен туғандықтан, құнды болып есептеледі».

Қазақ халқының өмірінде ойынсыз тірлік бітпеген,

тіпті көшіп-қонуда да жастар аяғын ойынға айналдырып

отырған. XXI ғасырдың бірінші жартсында қазақ даласын

Сібірге жер аударылған поляк А. Янушкевич өзінің жазып

жүрген күнделіктерінде қазақтың ойын-сауығының

халықтық тұрмыс-тіршілігімен, әдет-ғұрпымен, қоршаған

ортамен астасып жатқанын таң-тамаша еткенін сөз етеді.

“Кешкісін біздің үйде бір қызық болды. Ол әр түрлі аңдар

мен құстардың, әсіресе, түйенің, құланның, бүркіттің

дауысын айнытпай салады. Бұны одан артық айнытпай

салу ешкімнің қолынан келмейді”, - деп таң-тамаша еткен

Ойын - балалардың негізгі

іс-әрекеттерінің бір түрі.

Ойын арқылы бала өмірден

көптеген мәліметтер алады.

Ойын - адамның

өміртанымының алғашқы қадамы.

Қазақ халқының ұлы ақыны А. Құнанбаев: «Ойын ойнап ән салмай, өсер бала бола ма?» -деп айтқандай, бала өмірінде ойын ерекше орын алады. «Балалықтың қанына - ойын азық»-деп халық бекер айтпаған.

Ойын ата-бабаларымыздың заманынан бері мазмұн жағынан толысып, дамып, дәстүрлі жалғасып, үнемі жетіліп келеді.

Оқушылардың ойлау қабілетін дамытуға сөзжұмбақ, ребус, ұйқасын тап, дидактикалық ойындар, қазақтың ұлттық ойындары, рөлдік ойындар, анаграмма ойындарының әсері мол.