Орман зиянкестері, олармен күресу тәсілдері

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Білім
және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы
мемлекеттік университеті

СӨж
Тақырыбы: Орман зиянкестері, олармен күресу тәсілдері.

Орындаған:Рамазанов Каусар
Тобы:ЛД-411
Тексерген:Джаманова.Г.И

Семей 2015 жыл.
Зиянкестер
Зиянкестерлер отырғызылған екпелердің сақталуына
үлкен ықпал тигізеді, олардың өнімділігін төмендетеді
және әлсіретіп өлімге әкеледі. Зиянкестерлердің
тигізетін әсері, орман шаруашылықтар үшін қауіпті.
Осыны болдырмау үшін жүргізілетін шаралар орман
шаруашылықтың негізгі мәселелерінің бірі болып
саналады.
Орман питомниктерінде, дақылдарындағы
сүрек және бұта таужыныстарына зиян
келтіретін зиян жәндіктер құрамы, сонымен
қатар табиғи өскіншектер әр түрлілігімен және
бір текті еместігімен ерекшеленеді. Зиян
келтіруіне және өмір сүру ерекшелігіне қарап
олар мынадай 2 топқа бөлуге болады:
топырақта өмір сүретін зянды жәндіктер
(тамырларға зиянын келтіретін) және
өсімдіктердің жер үсті бөліктеріне зиянын
келтіретін жәндіктер.
Топырақта өмір сүретін
зянды жәндіктер
Бірінші топты құрайтын жәндіктер едәуір қауіпті
болып табылады, өйткені олар жер астындағы
жаңа ғана сепкен питомник дәндерімен, жаңа ғана
шыққан тамырлармен қоректенеді. Осы жәндіктер
өсімдіктің басқа да жерлеріне, сонымен қатар
табиғи жаңаруынсыз дақылдарға зиянын тигізеді.
Өсімдіктің жер үсті бөліктеріне зиян келтіретін
қылқанжапырақпен, жапырақтармен, шырынмен,
қабықпен және дің мен өркен жейтін жәндіктер
тәлімдақтар мен дақылдардағы жатырлық,
дендрологиялық бөлімдерде байқалады. Олар
табиғи жанданғандарға да зиянын тигізеді.
Жер үсті бөліктеріне зиянын
келтіретін жәндіктер
Бірінші жылдары отырғызылғаннан кейін питомниктермен
мен орман дақылдары осы жерде ертеректе немесе
қоршауға тараған, сонымен қатар арамшөптердегі көпулы
зиянкестердің жабылуына килігеді. Орманның
массивтерінің ішінде немесе жанында орналасқан
питомниктермен мен орман дақылдарын орман өсімімен
байланысты жәндіктері зиян келтіруі мүмкін. Бұрын
ауылшаруышылық қолданысындағы немесе ауыл
шаруашылығының жанында өскен питомниктер мен орман
дақылдарын далалық, көкөкністік, бақшалық, бақ
дақылдарының зиянкестері шабуыл жасауы мүмкін. Бұл
құбылыс, көбінесе қоршаған питомниктер мен дақыл
территориясындағы зиянкестердің тез арада көбею
жылдарында көптеп кездеседі.
Өсімдіктердің тамырын, сонымен қатар жаңа
отырғызылған дәндер мен өскіншектерді
бұзатын жәндіктерге шартылдақ қоңыз
дернәсілдері мен басқа да тақташамұртты
қоңыздар, шыртылдақтар дернәсілдері
(сымқұрттар), қараденелілер мен
тозаңжеушілерді (жалған сымқұрттар),
бұзаубастар, ұзынсирақ-масалар, кейбір
ұзынтұмсықтар және т.б.
Тамырбұзушылардың экологиялық ортасы
зиянды жәндітер тобына қарсы көптеген
әмбебап шараларды – жер жыртуды,
культивацияны, инсектицидтерді топыраққа
енгізу және т.б. ұсынады.
Химиялық күресу
шаралары
Химиялық күресу шаралары. Өсімдіктердің
химиялық күресу шаралары зиянкестерлерге (құрт-
құмырсқалармен, кенелермен, саңырауқұлақтармен,
кемiргiштермен тағы басқалардың) бұл
организмдардың дамытуын құртып немесе
тоқтатуға қабiлеттi химиялық заттарды қолдануда
негізделген. Өсiмдiктердiң химия қорғау
құралдарының кең тараған атауы – пестицидтер
(лат pestis- зиян, қирату; caedo- өлтіру).
Пестицидтердiң ерекшелiгi олардың улылығында,
немесе улағыштықта болады, тағы бір ерекшелігі
азғантай санымен организмдердің нормалы тіршілік
әрекетін бұзып, тіршілігін тоқтатады.
Химиялық күресу
шаралары
Қылқан зиянкестері үзақ уақыт бойы
түсуіне байланысты химиялық күресу
шаралары тиімді болады. Мүндайда
химиялық препараттар өзінің улағыш
қасиетін үзақ уақыт бойы сақтай алуы
қажет. Осы талапқа сай келетін химиялық
препарат — бүл ГХЦГ гамма -изомерінің
16%-дық минералды — майлы эмульсиясы.
ГХЦГ гамма — изомерін қолдану мүмкін
болмағанда, пиретроидті инсектицидтерді
қолданған жөн.
Химиялық күресу
шаралары
Әлсіреген ағаштарды химиялық жолмен қорғаумен
қатар, жаңа отырғызылған ағаштардағы қоңыздарды
үшып шығардың алдында және қыстайтын жерінде
құртуға болады. Улы химикаттар кабықтың қатпарлы
арасымен аға отырып, қабықжегі зиянкестер
бүрғылаған тесіктеріне, қабық астына кіреді. Соның
нәтижесінде, дернәсілдер, қуыршақтар, жас қоңыздар
қырылып, өз тіршіліктерін жояды. Ал үшып шығу кезінде
аман қалған қоңыздар қабық бетіндегі улы химикатпен
уланып өледі. Қылқан зиянкестері қарсы қыстайтын
жерлерінде күресу үшін топырақтың бетін, тамырлар
жүйесін және ағаштың негізгі қылқанын улы
химикатпен өңдеу жүргізіледі (1 м» ауданға — 0,25-0,5 л
улы сұйық жүмсалады).
Химиялық күресу
шаралары
Осы зиянкес жәндіктерге қарсы химиялық заттарды
пайдалану басқа әдістерге қарағанда тиімді.
Улағыш дәрілер инсектицид деп аталады.
Инсектицидтерді қолдану тәсіліне қарай ішкі
мүшелерге әсер ететін және сырттан әсер ететін
улы заттарға бөлінеді. Ішек арқылы ішкі ағзаға әсер
ететін химиялық затты бунақдене көп кездесетін
жерге шашады. Сонда бунақденелер еліктіргіш
затты жеп, уланып, қырылады. Сырттай әсер ететін
улы затты газ немесе сүйық күйінде пайдаланады.
Бүл зиянкес жәндіктердің терісі арқылы әсер етеді.
Соңғы кезде химиялық улы заттар аса сақтықпен
пайдаланылуда.
Биологиялық күресу
шаралары
Биологиялық күресу шаралары. Табиғатта
организмдердің әр түрлi түрлердiң арасындағы
антагонистiк арақатынастардың болуында
негiзделген. Әдiстiң тәжiрибесiнде олардың
тiршiлiк әрекетiнiң өнiмдерi, микроорганизмдер,
сонымен бiрге энтомофагтардi қолданылады.
Биоәдіске энтомофагтардың тіршілігіне
қолайлы жағдай жасау жатады. Биометод зиян
келтiрушiлер және аурулардан сатының
интеграцияланған қорғауының жүйесiндегi
маңызды орында орналасады.
Биологиялық күресу
шаралары
Энтомофагтар (жыртқыш аңдар және арамтамақтар) және
патогендiк микроорганизмдер зиянкестерлердің санын шектейтiн
табиғи факторларға жатады. Қоректене жыртқыш аңдар, олардың
жұмыртқасын, дернәсілдерін, қуыршақтар немесе имаголарды
құртады. Микроорганизмдер (бактерийлер, вирустар, және т.б)
зиянкестерлерді ауруға шалдықтырып өлімге әкеледі. Орман
зиянкестерлердің жыртқыш аңдары бунақ аяқтыларға және
омыртқалы жануарларға көбiнесе жатады.
Бунақ аяқтылар оларға (кенелер, өрмекшiлер) өрмекшi тәрiздi
және құрт-құмырсқаларды жатады. Кенелер және питомникте кең
таралған өрмекшiлер жұмыртқаларды, майда дернәсілдерді және
әртүрлi зиянкестерлердің имаголарын құртады. Химия
инсектицидтерiне үлкен орнықтылықтармен айырмашылығы
болады, микробиологиялық препараттарға қабылдағыш емес.
Жыртқыш құрт-құмырсқалар жуково отрядтарына, инелiктер,
жарғақ қанатты, тор қанатты және тағы басқалар жатады
Биологиялық күресу
шаралары
Барлық жерде орман биоценозында пайдалы
сасық қоңыздардың дернәсілдері кездеседі, олар
әр түрлі зиянкестерлердің дернәселдерін,
қуыршақтарын жояды. Әсіресе қызылденелі сасық
қоныздар пайдалы.
Химиялық әдістерге қарағанда биологиялық
әдістің пайдалылығы көп. Оларды қолданған
кезде қоршаған орта пестицидтермен
ластанбайды. Биологиялық әдістің адамға,
өсімдікке, орман биоценозына кері әсер етпейді.
Олар ақырын әсер етсе де, көпке дейін зиянды
жәндіктердің санын үзақ уақыт көбейтпей түрады.
Механикалық және
физикалық күресу шаралары
Механикалық және физикалық күресу
шаралары. Бұл шара әр түрлі физикалық механикалық
құралдарды және қол кұрал саймандарды қолдана
отырып зиянкестерді жояды. Бұл шаралар өте ауыр, оны
үлкен аудандарда, басқа күресу шаралардың тиімсіз
болған жағдайда қолданады. Бұл әдістің ерекшелігі
адам өміріне және қоршаған ортаға зиян келтірмейді.
Питомниктерде зиянкестердің дернәсілдерін,
қоңыздарын, қуыршақтарын жинап, көзін
құртады.Топрақты жыртуда және культивация
жасағанда топрақта өмір сүретін зиянкестерлердің
дернәсілдерін механикалық құрылғылармен,
қалғандарын қолмен жинап алуға болады содан кейін
оларды жояды.
Орман шаруашылық күресу
шаралары.
Орман шаруашылық күресу шаралары. Профилактика және зиян
келтiрушiлермен және ауруларымен белсендi күрес үшiн түрлi әдiстердi
қолданады. Олар әрекет ету қағидаты және қолдану техникасы бойынша
орман шаруашылық, механикалық, физикалық, биологиялық және
химиялық боп жiктеледi, әрбiрi аса тиiмдi құралдардың қолдану
қатарларын ескередi. Күрестiң жеке әдiстерiнiң маңыздылығы алажаулы,
әсiресе әр түрлi шарттарда. Орман қорғау шараларының жүйесіне
біріктірілген кешенді әдісінде ең үлкен жетістіктерге жетеді,барлық
қолданылатын әдістер бір бірін толықтырады және бірін бірі ауыстырады.
Орман қорғау шараларының жүйесіне орман шаруашылық технологиялық
үрдістер қосылу керек.
Табиғи-географиялық, экономикалық, биологиялық факторлардан басқа,
зиянкестерлердің популяция күйінің динамикасын және потологиялық
үрдістерді ескеру керек. Сондықтан орман қорғау шараларының жүйесі –
бұл қарапайым әдістер мен тәсілдердің жиынтығы емес, ол олардың
интегралдануы, зиянкестердің санын реттеумен залалды болдырмау.
Орман қорғау шараларының интегралды жүйесі питомникті әрдайым
бақылаудағы алынған мәліметтер негізінде жүзеге асады.
Орман зиянкестері.
Орман зиянкестері – орман ағаштары мен
бұталарын зақымдайтын жануарлар. Бұларға
негізінен кенелер, көпаяқтылар, бауыраяқты ұлулар
(шырыш), жәндікқоректі сүтқоректілер (кірпі,
көртышқан, жертесер, т.б.), тышқандар,
жұпаяқтылар (қабан, бұғы, бұлан, т.б.),
жыртқыштар (түлкі, қоңыр аю) және құстар (
тоқылдақ, қайшыауыз) жатады. Зиянкестер
ағаштың жапырағын, бұтағын, гүлін, жемісі мен
тұқымын жеп, діңін тесіп, тамырларынан шырынын
сорады. Зақымданған ағаштар өсуін тоқтатыпжеміс
салмайды. Олар бірте-бірте өз тіршілігін жояды

Ұқсас жұмыстар

Орман Зиянкестері және олармен күресу тәсілдері

Бунақденелер. Шегіртке оның құрылысы. Орман Зиянкестері және олармен күресу тәсілдері

Жалпақ жапырақты ағаштардың жапырақ зиянкестері мен аурулары және олармен күресу шаралары

Жалпақ жапырақты ағаштардың дің зиянкестері мен аурулары және олармен күресу шаралары

Жалпақ жапырақты ағаштардың аурулары

Орман ағаштары жеміс және тұқым зиянкестері мен аурулары және олармен күресу шаралары

Каусар

Артқы жағындағы дене кеңейген

Табын шегіртке зиянкестері

МАҚТАНЫҢ НЕГІЗГІ ЗИЯНКЕСТЕРІ

Пәндер