Ұшқыр ой мен шешен тіл




Презентация қосу
Қазақстан Республикасының ғылым және білім министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік
университеті
Жаратылыстану-математика факультеті
Математика және математиканы оқыту әдістемесі

ТАҚЫРЫБЫ:Ұшқыр
ой мен шешен тіл
Орындаған: Баймұханбетова
Көркем

Семей 2015 ж
Мақсаты:
1. Оқушылардың білімдерін
жинақтап, тереңдету.
2. Оқушылардың
қызығушылықтарын арттыру,
шапшаңдыққа баулу, белсенділіктерін
арттыру.
3. Топпен жұмыс істей отырып,
өзгенің пікірін құрметтеуге,
ұйымшылдыққа баулу.
Көрнекілік: жұмбақтар,
өлең жолдары, үзінділер,
презентация.

Түрі: интеллектуалды ойын-
сайыс
Сайыс сабақ
барысы:
-айналым «Ұшқыр ой»
ІІ айналым «Құпия сандық»

ІІІ айналым «Ойлан, тап»
«Айшықты сөздер»
VI айналым
1-топ
1. Сөздің әрі қарай бөлінбейтін,
мағыналы бөлігі. (түбір)
2. Жалқы есімдер қалай
жазылады? Неге? (бас әріппен)
3. Сын есімнің сұрақтары.
(қандай? қай?)
4. «Бесінші» сөзі қандай сұраққа
жауап береді? (нешінші?)
5. Әдемі сөзіне жуық мәндес сөзді
ата. (сұлу, көркем)
6. Сұраулы сөйлемнің соңына
қандай тыныс белгісі қойылады?
(сұрақ белгісі)
2-топ
1. Дауысты дыбыстар неше топқа
бөлінеді? (2: жуан, жіңішке)
2. Заттың қимылын, іс-әрекетін
білдіретін сөз табы қалай аталады?
(етістік)
3. Сөздің мағынасын өзгертетін
қосымша қалай аталады? (жұрнақ)
4. Батыр сөзіне жуық мәндес сөзді
ата. (ер, қаһарман)
5. Жалпы есімдер қалай
жазылады? (кіші әріппен)
6. Хабарлы сөйлемнің соңына
қандай тыныс белгісі қойылады?
(нүкте)
3-топ
1. Дауыссыз дыбыстар нешеге
бөлінеді? (3: қатаң, ұяң, үнді)
2. Сөз бен сөзді
байланыстыратын қосымша
қалай аталады? (жалғау)
3. Кейде дауысты, кейде
дауыссыз болатын дыбыс. ( у )
4. Зат есім дегеніміз не? (заттың
атын білдіреді)
5. Сан есімнің сұрақтары.
(қанша? неше? нешінші?)
6. Аласа сөзіне қарсы мәндес
сөзді ата. (биік)
а
ғ
ІІ айналым «Құпия
а сандық»
н
, 2-топ:
Б Қоймасын қыс
1-топ: Қолы і ақтарып,
менен қаламы р Жерді жапты
жоқ, ү ақ мамық. (қар
Бірақ сурет й – снег)
салады көп. д
(аяз – мороз) е
н
к
ө
р
д
і
м
,
Қ
ы
р
ы
қ
5. Қалқиып екі
құлағы,
Елеңдеп, қорқып
4. Жұқа тақтай тұрады. (қоян -
бөлшегі, заяц)
Ұзындықтың 6. Жолбарыстан
өлшемі. (сызғыш – аумайды,
линейка Тышқандарды
аулайды.(мысық –
кошка

Бір алдарлық
7. Жеп көріп ем қулығы. (түлкі –
өзім мен, лиса)
Жас шығарды 9. Әттең, даусым,
көзімнен. (пияз – тілім жоқ,
лук) Құшағымда білім
8. Бұлаңдаған көп. (кітап –
құйрығы, книга)
ІІІ айналым «Ойлан, тап»
• Баспа материалдарымен өз бетімен жұмыстың кейбір
Бұл кезеңде ұлы ақын-
тәсілдері бар. Олар:
жазушыларымыздың шығармаларынан
•    конспектілеу - кітаптың мазмұнын қысқа баяндау;
үзінділер
•    мәтіннің беріледі.
қарапайым Әр топқа
және күрделі 2 жасау.
жоспарын
Жоспар құру үшін
шығармадан мәтінді
үзінді оқып әңгіме)
(өлең, болған соңберіледі.
оны
бөліктерге бөліп, әр бөлікке атау беру керек;
Үзіндіні оқып,
•    тезистеу шығарманың
- кітаптың негізгі ойларын атын
қысқажәне
баяндау;
авторын
•    цитаталаутабу. (Әр
- мәтінді топқа
сөзбе тапсырманы
сөз көшіру. Міндетті түрде
автор, кітап дайындалуға
беремін, (жұмыс) аты, баспасы,уақыт шьққан жылы,
беріледі)
беттері көрсетіледі;
1.аннотация
•    Кей адам әдетелеулі
— мәнді, қылған киіктіжоғалтпай
мағынасын атып,
Мүйізін
мазмұнды пайда
қысқа қылып шетке сатып.
баяндау;
•    Сандалған
рецензиялау - бір
оқу материалы туралы өз ойын қысқа
киікке ұшырастым,
жазу;
Бір
•    жылы
справка бетпақ
жазу шөлде
- тапқан келе
кітап, т.б. жатып.
мағлұмат көзі
( «Ақсақ
туралы киік»
мәлімет. өлеңі. С.Сейфуллин)
Анықтамалар статистикалық,
библиографиялық (өмірбаяндық, терминологиялық,
географиялық, т.б) түрде болады;
2. •   
Бұлақ басына қойғанмодель
формалдық-логикалық таста- мәтіннің
«Азықсыз аш
сызбасы;
адамға ат басындай
•    тақырыптық тезаурус –алтыннан түкбойынша
бөлім, тақырып пайда
негізі ұғымдарды
жоқ»ретке
депкелтіру.
жаздық.
1.Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,
Соқыр, мылқау танымас тірі жанды.
Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,
Басқан жері сықырлап келіп қалды.
(«Қыс». А.Құнанбаев)

2.Алты айғы қыс тартқаны – аштықтың
азабы.Бар сенетіні – күйеуі Мақтым. Ол ел
қыдырып, тілек тілейді. Ерте кетіп, кеш келеді.
Бірақ оның да табатыны жоқ...
(«Күлпаш». Б.Майлин)
• 1. Өнер, білім бар жұрттар,
Тастан сарай салғызды.
Айшылық алыс жерлерден,
Көзіңді ашып-жұмғанша
Жылдам хабар алғызды.
(«Өнер, білім бар жұрттар». Ы.Алтынсарин)

2. Міне, қызық. Апасының да жүзі жылып,
мейірлене қарайды. Мұхтар қуанып кетті.
- Киіміңді тазалармыз. Ең әуелі күшікті
жуындырып, сүт берелік, жылынсын.
(«Қайырымдылық». Мағзұм Сүндетов)
• «Айшықты сөздер»
Бұл айналымда бірнеше тұрақты сөз тіркестері беріледі. Бұл
сөздермен біз ана тілі пәнінен шығармаларды оқығанда
танысқанбыз. Әр топқа 3 сөз тіркесі беріледі. Ойланып,
мағынасын айтуларың керек. (Слайдпен көрсетіп, оқытып,
жауабын тыңдау)

1.Төбесі көкке жетті (қуанды)
2. Ине шаншар жер жоқ (бос жер жоқ)
3. Қой аузынан шөп алмас (жуас)

1. Қабағынан қар жауды (ашуланды)
2. Бетінен оты шықты (ұялу)
3. Ит өлген жер (алыс)

1. Төбе шашы тік тұрды (қорықты)
2. Көзді ашып-жұмғанша (тез, лезде)
3. Таяқ сілтем жер (жақын)
е т !
х м
а ра
з ғ
ң ы
ар ы
ар л
а з
Н

Ұқсас жұмыстар
Тіл білгірлер сайысы
Шешенге қойылатын талаптар
Шығамыз білім шыңына
Шешендік өнер
Шешендік сөздер (Дидактикалық материал)
Сөз мағынасы Значение слова
ҚАЗАҚ ШЕШЕНДІК ӨНЕРІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Аңыз әңгімелер - Халық ауыз әдебиетінің жанры
Халықтық педагогиканың тәрбиелік мәні
Сөз өнері
Пәндер