Гангрена

Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Тақырыбы:Гангрена

Орындаған:Өмірбеков. Б

Тексерген:Ахметжанов О. Н

Жоспар

1. Некроз туралы?

2. Некроз турлері?

3. Гангрена дегеніміз?

Гангрена сыртқы ортамен қатынасы бар тіндердің некрозы(тікелей және анатомиялық каналдар арқылы қатынас) . Гангрена тері, ішек, өкпе, ұрттың терісінде кездеседі. Түсінің қара қоңыр немесе қара түсті болуы, қан пигменттерінің темір сульфидіне айналуымен байланысты. Гангрена некроздың бір түрі. Оның пайда болуы өлген тінге қоршаған ортаның эсер етуіне байланысты. Сол себепті гангрена сыртқы ортамен тікелей қатынасы бар ағзаларға (өкпеде, ішекте, теріде) ғана болады. Теріде көбінесе гангренаның қургақ турі кездеседі. Өлген тері ауа өсерімен қүрғап, қатаяды, түсі қараяды. Шіру үрдістері нөтижесінде пайда болтан кукіртті сутегі қүрамындағы темірмен реакцияға түсіп темір сульфитін түзеді. Осы зат некроз ошағын қошқыл-қоңыр немесе қара түске бояйды. Некроз ошағы-на шірітуші микроорганизмдер (Bact. putrificans, proteus, histoliticus, fiisiformis) түссе (өкпеде, ішекте) ол кезде ылғалды гангрена дамиды. Ылғалды гангрена өте жағымсыз, сасық иістің пайда болуымен жөне гангренаға үшыраған ағзаның қоңыр-қара-жасыл түске боялуы-мен сипатталады. Гангренаның жеке түріне анаэробты гангрена(газды гангрена) жатады. Оны Bact. perfringes шақырып, көбінесе аяққа оқ тигенде, оның бүлшықеттері, сүйектері сынып езіліп кеткенде дамиды.

Гангренаға организмнің өте әлсіздігіне байланысты болатын жүмсақ тіндердің дымқыл гангренасы, нома (сулы рак) және ауыр-лық түскен жерлерде үшырайтын (decubitus) жатын жара кіреді .

Секвестр негізінен сүйек тіні үшін төн болып, некрозданған сүйек сорылып кетпейді, айналасында ірінді қабыну өрістейді, дә-некер тіннен түзілген қорап пайда болады. Секвестр соның ішінде бос жатады немесе осы аймақта жыланкөз арқылы ірің бөлініп шьпып түрады. Көбінесе секвестрді операция жасап алып тастай-ды.

Некроздың маңызы әр түрлі, ол некроздың қай ағзада болғаны-на, қаншалықты тез дамыганына, оның көлеміне байланысты. Майда некроз ошақтары із қалдырмай бітіп кетсе, ал көлемді некроз ошақтары организм үшін өте қауіпті. Жүрек инфаркты, ми инфаркты, ішек, аяқ гангренасы көптеген жағдайда ауру өлімінің бірден-бір себебі болады. Ауру осы сырқаттардың бастапқы күңцерінде өлмей қалганның өзінде оның қаддыратын зардапта-рынан өмір бойы мүгедек болып қалады.

Некроз(грек. сөзінде nekros-өлі) тірі оганизмдегі жасуша мен тіннің тіршілігінің толығымен тоқтап өлуі.

Нероздың морфогенезі:

1. Паранекроз-некрозға ұқсас, бірақ қайтымды үрдіс.

2. Неробиоз-катаболикалық реакцияның анаболикалық реакциядан басымдылығымен өтетін, қайтымсыз ауыр дистрофиялық өзгеріс.

3. Некроз -жасуша өлімі.

4. Аутолиз-өлген жасушаның және макрофагтардың гидролиздеуші ферменттер әсерінен ыдырауы.

Некроздың микроскопиялық белгілері: ядро және цитоплазма өзгерісімен жүреді.

Ядрода: кариопикноз- хроматиннің конденсация нәтижесінде ядроның бүрісуі, кареорексис-ядроның бөшектерге бөлінуі, кареолизиз-гидролаздың белсенуінен ядроның круі. Цитоплазма: плазмокоагуляция-белоктардың кагуляция және денатурациясы нәтижесінде цитоплазмада ашық қызыл түсті түйіршіктердің пайда болуы, плазморексис цитоплазманың бөлшектенуі, плазмолизис -гидролиздеуші фермент лизасоманың әсерінен, цитоплазманың еруі. Аралық тіндерді ретикулярлық, коллагендік, эластикалық талшықтарың ферменттер(коллагеназ, эластаз) әсерінен ГАГ-ң деполимеризациялануы(ыдырауы) -фибрин белогімен сібеленіп, фибринойдты некрозға айналады. Кейде тіннің ісіну және шырыштану нәтижесінде колликвациялық некроз дамиды. Бұл үрдістер фокальді және тотальді болуы мүмкін. Жасушалардың ыдырауы барысында нероз ошағында тіндік детриттер пайда болып, некроз маңында деморкациялық қабыну аймағы пайда болады.

Нерозданған тіндердің түсі, күйі, иісі өзгереді. М: мумификацияда тін құрғақ, тығыз, миомаляция, энцефаломаляцияда болжырап, еріп кетеді. Өлген тіннің түсіқанның дұрыс келмеуінен ашық сұр немесе ашық сарғыш түсті(бүйрек, көк бауыр, миокард) кейде қанмен сіңбелену нәтижесінде қоңыр қызыл түсті болады. Тері, ішек, жатырдағы некроз ошақтары лас қоңыр, сұр жасыл немесе қара түсті болады.