Өндіріс шығындары мен табыстары

Презентация қосу

Өндіріс шығындары
мен табыстары

Орындаған: Нұржанова С.
Тобы: ВТ-405
Тексерген: Готман Л.А.
•Тауар өндірісінде өндіріс
факторларын (еңбек, жер, капитал,
кәсіпкерлік қабілеттілігі) сатып алу ға
шығатын шығындарды талдау
қажеттілігін көрсету. Шығындардың Мақсат
нарықта құн формасынан алынған ы:
ресурстар шығыны, яғни өнім өндіріп
өткізілетін өндірістік ресурстарды
пайдаланудың ақшалай көрінісі
туралы түсіндіру.
Шығындар - нарықта құн формасынан алынған
ресурстар шығындары. Яғни өнім өндіріп өткізілетін
өндірістік ресурстарды пайдаланудың ақшалай
көрінісі.

Өндіріс шығындары ұдайы өндірістің
нәтижесі болып табылады. Бұл
кәсіпорынның өндірісте тұтынатын
құрал-жабдықтары мен жалақы
төлемдерінің шығындарын көрсетеді.

Табыс дегеніміз - сатқан өнімнен
түскен түсім. Шығындарға сәйкес
табыстардың бірнеше түрі болады:
Бухгалтерлік шығындар Экономикалық шығындар

Айқын Айқын емес шығындар
шығындар Өндіріс
шығындары
Тұрақты шығындар
Старттық шығындар

Қалдық шығындар Өзгермелі шығындар

Шекті шығындар
ШЫҒЫНДАРДЫ
ЕСЕПКЕ АЛУ
ТӘСІЛДЕРІ
БОЙЫНША:
Бухгалтерлік шығындар -
өнімнің белгілі бір мөлшерін
өндіруге нақты жұмсалған
өндіріс факторларының
шығындары жатады. Онда
факторлар сатып алынған
бағамен көрсетіледі.
Кәсіпорын шығындары Экономикалық шығындар
бухгалтерлік және -ресурстардың сиректігіне
статистикалық есеп беруде және оларды балама
өнімнің өз құны түрін алады. пайдалану мүмкіндіктеріне
негізделеді. Тауар өндіру үшін
алынған ресурстардың
экономикалық шығындары,
оларды өте қолайлы
пайдаланып өндірген құнға
тең болады.
Экономикалық шығындар 2-ге бөлінеді
АЙҚЫН ШЫҒЫНДАР АЙҚЫН ЕМЕС
өндіріс
ШЫҒЫНДАР
факторларымен
өндірісте пайдаланылған
жабдықтаушыларға айқын ақша
фирманың өз иелігіндегі
формасындағы төлем түрінде
ресурстардың құнын айтады.
жұмсалатын шығындар.
Мысалы: ғимараттардың жалға
Оларға ресурстарды сатып алу
берілмеу шығындары т.б.
шығындар; жұмысшылар;
қызметкерлерге жалақы төлеу,
көлік шығындары т.б.
ӨНДІРІЛГЕН ӨНІМ
КӨЛЕМІНІҢ
ӨЗГЕРУІНЕ
БАЙЛАНЫСТЫ:
Тұрақты шығындар
Тұрақты шығындар – (FC) белгілі уақыт аралығында
өндіріс пен өткізу көлемінің өзгеруіне байланысты емес
шығындарды атаймыз. Тұрақты шы ғындарды ң графикалы қ
бейнесін бөлігіне паралельді т үзу сызы қ к өрсетеді.
Тұрақты шығындарға: облигациялық заем, міндетті
төлемдер, ренталық төлемдер; ғимараттар мен
жабдықтардың амортизациялық төлемдеріні ң б өлшегі;
сақтандыру жарналары, жұмысшыларды ң еңбек а қысы т.б.
•өндіріс пен өткізудің
қайта басталуымен
Старттық байланысты жұмсалатын
шығындар тұрақты шығындардың
бір бөлшегі жатады.

•дегеніміз - өндіріс пен
өткізу белгілі бір уақытта
толық тоқтағанына
Қалдық қарамастан жұмсалатын
шығындар кәсіпорындардың тұрақты
шығындардың бір бөлігін
жатқызуға болады.
Өзгермелі шығындар
Өзгермелі шығындар (VC) – белгіленген
мерзімде өнімді өткізу мен өндіру көлеміне
тікелей байланысты шығындар. Оларға
жалақы, шикізат отын, көлік қызметіне,
электр жүйесіне шығындар. Ол
шығындарды кәсіпкер өндіріс көлемін
өзгерте отырып болжай алады.
Өзгермелі шығындар 3 түрге бөлінеді:

2. Дегерессивтік
өзгермелі
• . - егер көлемі шығындар •• -- ө
өзгермелі
згермелі
мен шығындардың ө
шы ғындарды ң өсуі
суі
•• –– шығ
шы ындардың
ғындарды ң ө ндіріс
өндіріс к өлемінен
көлемінен
шығындарының салыстырмалы
салыстырмалы ө суі
өсуі қ
арты
артық болғ
бол ған
ан
өзгерісіне пара- ө ндіріс
өндіріс көлемінің
к өлеміні ң жағ
жа ғдайда
дайда
пар келсе салыстырмалы
салыстырмалы орындалады
ккө орындалады
өбеюінен
беюінен аз болғ
аз бол ған
ан
қалыптасады.
1.Пропорционалды жа ғдайда
жағдайда 3. Прогрессивтік
өзгермелі қ
қалыптасады.
алыптасады. өзгермелі
шығындар шығындар
Жалпы шығындар
Кәсіпорынның жалпы шығыны (ТС) деп тұрақты
және өзгермелі шығындарының қосындысынан
тұрады.
ТС=FC+VC
Өнімнің жаңа бірлігімен бірге, жалпы шығындар
өзгермелі шығындардың сомасындай шамаға өсіп
отырады. Кәсіпкер үшін өнімнің бір бөлігін өндіруге
жұмсалған шығындардың маңызы зор. Ол орташа
шығындар деп аталады.
ӨНДІРІСТІҢ ТИІМДІЛІГІН ЖӘНЕ ТАБЫСТЫЛЫҒЫН
АНЫҚТАЙТЫН ШЫҒЫНДАР:

Өнім өндірісінде бір данаға шыққан
шығындарды білу үшін орташа шығындар
есептелуі:
- орташа тұрақты шығындар: АҒС = ҒС
Q
АҒС- орташа тұрақты шығындар.
АVС = VС
Q
- орташа өзгермелі шығындар;

АTС = AFC+AVC
- орташа жалпы шығындар.
Осы көрсеткіштер арқылы фирманың пайдасын
анықтауға болады:

1. Егерде тауардың бағасы (Р) орташа шығындардан (АТС)
кем болса, яғни Р<АТС, фирма шығынға қалады.

2. Егер тауардың бағасы (Р) орташа шығындардан (АТС)
артық болса, Р>АТС, фирма әр бір тауардан осы
айырмашылық көлемде пайда алады.

3. Егер баға орташа шығындарға тең болса, я ғни Р=АТС,
фирма нолдік жағдайда болады, пайда да алмайды,
шығынға да қалмайды.
Фирманың басты мақсаты - пайда табу.

Пайда дегеніміз – табыс пен шығындардың
арасындағы айырмашылық.
Табыс дегеніміз - сатқан өнімнен түскен түсім.
Шығындарға сәйкес табыстардың бірнеше түрі
болады:

1. Жалпы табыс – ТR = PxQ
2. Орташа табыс – АR = TR = P
Q
3. Шекті табыс – MR = ТR
Q
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ

Ұқсас жұмыстар

Ағымдық тұтыну шығындары

Жекелеген бюджеттің экономикалық мазмұны

Фирманың шығындары және олардың түрлері

Ресурстар нарығы

Өзгермелі шығындар

Макроэкономикалық көрсеткіштер

Экономика ұғымы және оның мәні

Мемлекеттің бюджет жүйесі

Арнайы киімдер жасау цехы

Әлемдік рынок және әлемдік бағалар

Пәндер