Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздық себептері мен формаларықажыг

Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздық себептері мен формалары қажыгелдина махаббат гк-407

Кіріспе

Осы уақытқа дейін біздің елімізде жетілген еңбек нарығы болмады. Мамандарды қайта дайындаудың тым қарапайым жүйенің болуы тұрғындарды толық, бірақ тиімсіз түрде жұмыспен қамтуға жағдай туғызды, өмір сүру ресурстарын бөлуде теңгермешілдікке жол берді.

Жұмыссыздық - соңғы кезде қоғамымызда белең алып отырған осы бір қолайсыз құбылысқа да бойымыз үйрене бастағандай. Бұрындары «екі қолға - бір жұмыс» деп, алыстан жылтыраған шамның болар-болмас жарығындай көкейде бір үміт сәулесі болғаны еді. Оның да әлсіз оты бірте-бірте сөнуге айналған тәрізді. Қазіргі жағдайда халықты жұмыспен қамту түбегейлі өзгерістерге түсуде. Оның басты себебі - экономиканың нарықтық қатынастарға көшуіне байланысты: кімнің өнімі сұранымға ие, соның кәсіпорындарда жұмыс орны болады.

Жұмыссыздық - бұл жұмыс істегісі келетін еңбекке жарамды халықтың өндірісте жұмыспен қамтылмауы.

Қазіргі экономикалық теорияда жұмыссыздықтың ерекше мынадай түрлерін қарастырады; ерекше бөледі:

Құрылымдық және фрикциондық (экономикалық) жұмыссыздықтар оның “табиғи” деңгейін білдіреді. Бұл жағдайда инфляция орташа көлемде жүреді. Циклдің факторлар жұмыссыздықты “табиғи” деңгейден жоғарылатады. Егер, жұмысбастылық толық болған жағдайда жұмыссыздық деңгейі “Жұмыссыздықтың табиғи деңгейі” деп айтылады.

Жұмыссыздықты әр мектеп өкілдері әртүрлі түсіндіреді:

Жалпы жұмыссыздық - үш критерийге қатар жауап беретін адам жұмыссыз болып есептелетін кездегі жұмыссыздық, олар:

Табиғи жұмыссыздықтың деңгейi мыналарға байланысты:

Жұмыссыздық деңгейін есептеу төмендегідей формуламен анықталады:

ЖБ=ЖС/ЖК*100

Мұндағы - ЖБ - жұмыссыздық деңгейі;

ЖС - жұмыссыздар саны;

ЖК - жұмыс күшінің саны.

Қазақстанда жұмыссыздық деңгейі 2015 жылдың қаңтарында 5%-ды құрады, деп хабарлады ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің баспасөз қызметі.

«2015 жылғы қаңтарда жұмыссыздар саны, бағалау бойынша 459, 2 мың адамды, жұмыссыздық деңгейі 5, 0% құрады. Жұмыспен қамту органдарында 2015 жылғы қаңтар айының соңына 47, 3 мың адам («Жұмыспен қамту 2020 жол картасы»бағдарламасына қатысатындар құрамына енгізілген тұлғалардың есебінсіз) ресми тіркелген. Тіркелген жұмыссыздар үлесі экономикалық тұрғыдан белсенді халықтың 0, 5%-ын құрады (2014 жылғы қаңтарда - 0, 5%) », - делінген хабарламада.

Республика экономикасында 2015 жылғы қаңтарда бағалау бойынша 8, 6 млн адам жұмыспен қамтылды.

Сонымен, өткен жылғы сәйкес кезеңге қарағанда олардың саны 55, 5 мың адамға немесе 0, 6%-ға көбейді. Жалдамалы қызметкерлердің саны аталған кезеңде 6, 0 млн адамды (жұмыспен қамтылғандардың жалпы санынан 70, 0%) құрады.

Ведомство мәлімдегендей, 2014 жылғы IV тоқсан деректері бойынша өз бетінше жұмыспен қамтылғандардың жалпы санынан жұмыспен нәтижелі қамтылғандар үлесі 71, 7%, жұмыспен нәтижесіз қамтылғандар - 28, 3% құрады.