Зейін туралы жалпы түсінік

Презентация қосу

Зейін туралы жалпы
түсінік.
Орындаған: Амирбаева Дина
Зейін

Зейін деп — адам санасының белгілі бір затқа бағыттала т ұра қталуын
көрсететін құбылысты айтады. Д әлірек айт қанда, зейін дегеніміз
айналадағы объектілердің ішінен керектісін бөліп алып,
соғанпсихикалық әрекетімізді тұрақтата алу. Мысал келтірейік. Оқушы
математикалық есептер шығарып отыр. Ол б ұған соншама үңілген,
мұнысы психикалық кейпінен жақсы көрінеді (бала көзін қадайды,
шұқшия үңіледі, демін ішіне тартады т. б.). О қушы есепті ң шы ғару
жоспарын ойлайды, оның бірінен кейін екіншісін шы ғарады. Есеп
шығарып болып, азғантай үзілістен кейін тарихты, одан со ң географияны
оқуға көшеді. Сабағын оқып болғаннан кейін, т үрлі н әрселермен
айналысады. Осы көріністердің б әрінде де бала әрекетті ң әрбір т үріне өз
зейінін ұйымдастырып, басқа объектілерден ойын бөліп отырады.
Зейін түрлері

Ырықты Ырықсыз

Үйреншік
ті
Ырықсыз зейін
Сыртқы дүниенің кез
келген объектілері кейде ырықсыз-
ақ біздің назарымызды өзіне
тартады. Мәселен, көшемен кетіп
бара жатқан адамның бояулы
афишаға көзі түссе, оған мойнын
бұрады
не милиционердің ысқырығына ж
алт қарайды т.б. Адам өмірінде
ырықсыз зейін елеулі орын
алады. Зейіннің бұл түрі
әсіресе жас балаларда жиі кездеседі.
Өйткені барлық дәуірде
адамның күрделі іс-әрекетке (оқу,
еңбек т.б.) белгілі жүйеге келе
қоймайды да осының нәтижесінде
оның психикасы өте нәзік, түрлі
сыртқы әсерге берілгіш келеді.
Ырықты зейін.
Ырықты зейін ырықсызға
ырықсыз зейін ырықтыға қарай
жиі алмасады. Шындығында
адам үнемі ырықты зейін
жағдайында болуы мүмкінде
емес. Оқушы алғашқыда жай
қызыққан нәрсесіне тікелей
зейін аударады, ал содан кейін
сабақтын мақсатына қарай
тікелей қызық емес басқа
материалдарға да аз зейін
қояды. Алғашқы уақытта
қызықсыз болып көрінген сабақ
кейін балаға түсінікті бола
бастайды. Бұл кезде оның
ырықсыз зейіні сыртқа теуіп,
ырықты зейін пайда болады
Үйреншікті зейін.
Үйреншікті зейін- адамға
табиғи сіңісіп кеткен,
арнайы күш жұмсамай-ақ
орындалатын зейін.
Мәселен бала оқуға
төселсе бұл оның
тұрақты әдетіне айналса
оның зейіні де үйреншікті
бола бастайды. Қандай
нәрсе болсада үйреніп
жаттығып алған соң
адам іс-әрекет
дағдысына айналады
Зейіннің негізгі қасиеттері

1. Зейін тұрақтылығы және жинақтылығы.
2. Зейіннің аударылуы
3. Зейіннің бөлінушілігі
4. Зейіннің көлемі
5. Алаң болушылық
Зейіннің тұрақтылығы және
жинақтылығы.

Адамның зейіні бір объектіге немесе бір
жұмысқа ұзағырақ тұрақтай алса оны
зейіннің тұрақтылығы дейді. Зейіннің осы
қасиеті оқу процесінде маңызы зор.сабақ
үстінде баланың назарын көп нәрсеге
аудармай, басты бір нәрсеге не белгілі бір
әрекетке ғана аударып оған тұрақтатып
әдеттендіру керек. Сонда ғана бала
есейген кезде зейінін тиісті объектіге
жинақтай алады.
Зейіннің аударылуы.

Зейіннің аударылуы деп бір объектіден
екінші обектіге назарымыз көшуін
айтады.Зейінді тез аудара білу қабілеті
көбінесе нерв процестерінің өзгермелігіне
байланысты.Кейбір адамдар бір жұмыс
түрініен екінші жұмысқа оңай көшеді,
зейін қойып жаңа жұмысты тез менгеріп
кетеді.
Зейіннің бөлінішілігі.

Адам санасының бір мезгілде бірнеше
әрекетті атқара білу мүмкіншілігін
зейіннің бөлінушілігі дейді. Адам зейінін
2-3 нәрсеге бөле алады. Мысалы
оқушылар есеп шығарады, оқушы тақтаға
жазған есебін жазады оны тыңдайды.
Зейіннің көлемі.

Зейіннің көлемі деп бір
уақыттың ішінде оның
қамтитын объектілірінің
санын айтады. Зейін
көлемін анықтауға
байланысты жасалған
тәжірибелер адам бір
мезгілде орта есеппен
әр түлі 3-5 әріпті қамти
алады.Зейіннің көлемін
өлшейтін құрал
тахистоскоп деп
аталады.
Алаң болушылық.

Алаң болушылық деп
белгілі бір объектіге
саналы түрде зейінді
ұйымдастыра
алмаушылықты
айтады.әр нәрсеге ауып
кете беретін жаңғалақ
адамдардың зейіні
көбінесе осындай
болады. Алаң болушылық
сондай –ақ адам қатты
шаршап болдырған кезде
де кездеседі.

Ұқсас жұмыстар

Зейін түрлері

Адамның психикалық қызметтерінің ерекшеліктері. Зейін,ой,сана,сөз

ЖАЛПЫ ПСИХОЛОГИЯ ПӘНІ

Ырықты зейін ерекшелігі

Жалпы психология

Қорқыттың күйлерін ата

Зейін қою

Зияты зақымданған балаларды жалпы білім беру үрдісіне қосу

Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты

Зейін туралы ұғым

Пәндер