Дәнді дақылдардың сабақ таты ауруы

Презентация қосу

Тақырыбы:Дәнді
дақылдардың
сабақ таты ауруы
Жоспар
I. Кіріспе
1. Дәнді дақылдартың сабақ таты ауруларына
сипаттама
II. Негізгі бөлім
1. Аурудың таралуы
2. Аурудың қоздырғышы
3. Аурудың пайда болуына себепші факторлар
4. Аурудың зияндылығы
5. Аурудың даму кезеңдері
6. Күресу шаралары
III. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Сабақ таты ауруларына
жалы сипаттама
Сабақ таты ауруы негізінен бидай, арпа,
тары, сұлы және т.б. Дәнді дақылдарға зиян
келтіреді. Олардың негізгі белгілері
сабақтарының қоңыр сары жолақ даққа
айналуы. Вегетацияның соңғы күндерінде
сабақтарында және жапырақтың
лептесіктерінің түйіндерінің арасында
сұйықтықтар пайда болады. Олар біркелкі, не
болмаса, жолақтарға төгіліп тұрған болуы
мүмкін. Алдымен сұйықтықтар эпидермис
қабатымен қапталып тұрады, одан кейін олар
сұр тат ретінде масса пайда болады.
Вегетацияның соңғы күндерінде сабақтарда
телейтоспоралар пайда болады, олар
эпидермисті жарып , сабақтан, жапырақтан,
жапырақ лептесіктерінен шығады, осылайша
сабақ қара түске айналады. Ақмасақтық
байқалады.
Таралуы
Сабақ таты негізінен, Қиыр Шығыста, Солтүстік
Қазақстанда, Солтүстік Кавказда, Украинаның батыс
аймақтарында, Белоруссияда, Прибалтикада көптеп
таралған.
Ауру қоздырғышы
Қоздырғыштың систематикасы
Базидиомицет классы
- Basidiomycetes; Урединалес реті
- Uredinales; Пукциниаце
тұқымдасы - Pucciniaceae;
Пукциниа тегі - Puccinia.
Қоздырғышы Puccinia graminis Pers.
f. sp. tritici Eriks. et Henn екі үйлі
саңырауқұлағы, ол тек қана бидай
мен тарыны ғана емес, сондайақ,
эцидия кезінде барбарис (Berberis
L.) және магонияны (Mahonia Nutt)
да зақымдайды. Оның түрлері
сұлы, арпа және т.б. көптеген дәнді
дақылдарды зақымдайды.
Пайда болуына жағдай
жасайтын фактолар
1. Күздік бидайдың ерте
және жаздық бидайдың
кеш егіліуі
2. Азотты тыңайтқыштың
шектен тыс көп берілуі
3. Жылы күз, ылғалды,
жылы ұзық көктем.
4. Аурудың өткен жылы
көптеп таралуы
5. Егістікті дәнді дақыл
арам шөптерінің қаптауы
ДамуҚциклі
Көктемде температура 9…29 °С
және ауа ылғалдылығы 95…100 %
болғанда телиоспоралар 3…4 сағат
ішінде өсіп , базидиямен
базидиоспоралар шығады. Олар ұшып,
аралық иелері – барбарис немесе
магонияға келіп қонады.Бұл
өсімдіктердің жапырақтарында май
айында шар тәрізді біріккен, не
жалғыздан диаметрі 130 мм болатын,
қоңыр сары спермагонилер болады,
олардан бір клеткалы споралар –
спермаций пайда болады. Осыдан кейін
барып, басқа спермогонилердің
тозаңдану процесі жүреді, олар кейде
жаңа саңырауқұлақ биотоптарының
пайда болуына негіз болады. Өсімдіктің
өсуі кезінде саңырауқұлақ
уредоспоралардың көптеген ұрпақтарын
беруі мүмкін, ол аурудың тез қаптауына
Өмірдік циклі
Зиян келтіретін
Қ
фазасы
Сабақ таты ауруы күздік бидайдың
ерте егісінде, жаздық бидайдың кеш
егісінде көптеп кездеседі. Дақылдың
масақтарының астындағы соңғы
түйіндерінің арасы зақымдалған болса,
өсімдік тұқымсыз болады. не болмаса
дәннің түсімі азайып, солуы байқалады,
дән жумсарады, нандық сапасы
төмендейді. Өнім сапасы 60-80%
төмендеуі мүмкін. Сондайақ, сабақ таты
ауруы, өсімдіктің су балансын бұзады,
транспирация қарқындылығын
арттырады, фотосинтезді төмендетеді,
көмірқышқылының әсерін төмендетеді,
өсімдіктің бойы қысқарып, өсуін
тежейді.
Күресу шаралары
1. Ауруға төзімді сорттарды қолдану
2. Ауспалы егістің дұрыс болуы
3. Жер жырту және тереңдеп аудару
4. Фосфор кальийлі
тыңайтқыштардың жоғарғы
нормада берілуі, тұқымдардың
микроэлементтермен өңделуі (бор,
магний, медь, марганец).
5. Аралық иелерін – барбарис және
магонияны құрту.
6. Арамшөптермен күрес.
7. Өсіп келе жатқан өсімдіктерді
фунгицидпен өңдеу.
Қорытынды
Сонымен қорытындылай келе,
ауыл шаруашылығында тат
ауруының айтарлықтай зияны
бар екенін аңғардық. Соның
ішніде айтарлықтай зиян
келтіретіні сабақ таты ауруы.
Олар егістікте, бау бақшаларда
әр түрлі дақыл түрлеріне,
өсімдіктің тамыр, жапырақ,
сабақ бөліктеріне зиян
келтіруде. Ал бұл ауыл
шаруашылық өнімінің
төмендеуіне әкеліп соғуда,
бидайда сабақ таты ауруының
болуы, нан жасауда өз
кедергісін молынан тигізуде.
Сондықтан, егістікті дұрыстап
күтіп баптау қажет.
Пайдаланылған
әдебиеттер тізімі
1.Агибаев А.Ж.,Тулеева А.К.,Сулейменова З.Ш
“Ауыл шаруашылық дақылдарын зинкестер мен
аурулардан қорғау ” Алматы,2010

2.Сулейменова З.Ш “Методические указание по
мониторингу численности вредителей,сорных
растений и развития болезней
селскохозяйственных культур” Астана,2004

3. http://dic.academic.ru- интернет желісі

4. www.bayercropscience.ru – интернет желісі
Дәнді дақылдардың сабақ
таты ауруы

Тексерген: Сағандықов С.
Орындаған: Аққазынова Ж.
Аг-213

Ұқсас жұмыстар

Дәнді дақылдардың сары таты

Астықтың сызықты

Өсімдік қорғау

Дәнді дақылдардың қара күйе ауруы

Дәнді дақылдардың ауруларымен күресу, бұршақ дақылдарының ауруларымен күресу

Гүлді өсімдік аурулары

Дәнді дақылдардың зиянкестері мен аурулары

Гүлді өсімдіктер аурулары. Жaбық тұқымдылap

Гүлді өсімдіктер аурулары

Гүлді өсімдіктер және олардың аурулары

Пәндер