Диатомды және эвгленалы балдырлар

Презентация қосу

Диатомды және
эвгленалы балдырлар

Орындаған: Елубаев Ж.Е
Жоспар:
Диатомды балдырларға жалпы
сипаттама
Диатомды балдырлардың мекен
ортасы
Көбеюі
Классификациясы
Пайдасы
Жалпы сипаттама
Диатомды балдырлар
(Dіatomeae) – бір
клеткалы организмдердің
айрықша тобы. Олардың
клеткалары кремнеземнен
тұратын тас қабықпен
(панцирь) қапталған,
сондықтан оларды
кремнийлі балдырлар
(Вacіllarіophyta) деп те
атайды.
Диатомды балдырлар
Жалпы сипаттама
12 мыңдай түрі (ішінде қазбадан табылғандары да бар) белгілі.
Олар 2 класқа (Рennatophyceae, Сentrophyceae), 9 қатар ға, 300-ге
тарта туысқа біріктіріледі. Қазақстанда 700-ге жуы қ т үрі бар.
Диатомды балдырлар өте майда (4 – 2000 мкм) келеді, жеке
немесе шоғыр ( жұлдыз, тізбек, таспа, жіпше, б ұта т әрізді)
құрып тіршілік етеді. Диатомды балдырлардың
хлоропластылары а және с хлорофиллдерінен ж әне қоңыр т үс
беретін фукоксантин затынан тұрады. Клетканың тас қабығы
қақпағы (эпитека) бар қорапқа (гипотека) ұқсайды, шамамен
тең екі бөліктен құралады. Қабықтағы саңылаулар ар қылы
сыртқы ортамен зат алмасу жүреді.
Мекен ортасы
Диатомды балдырлар табиғатта өте кең
таралған: ащы, тұщы суларда, су
қоймаларында, ылғал топырақта, мүкте, су
өсімдіктерінде көп кездеседі.
Көбеюі
Вегетативтік көбеюі протопластың митотикалық жолмен бөлінуіні ң
нәтижесінде жүзеге асады. Осыдан кейін клеткалар бір-бірінен ажырайды да,
әрбір протопласт жаңа гипотеканы өздері түзеді. Бұл жағдайда аналы қ
клеткадан қалған гипотека жас клетканың эпитекасына айналады. Осындай
бірінен соң бірі келетін бөліністердің сериясынан кейін особьтар біртіндеп
ұсақтанады. Осындай осбьтардың одан әрі ұсақтануына жынысты қ процесс
шек қояды. Бұл жағдай особьтардың санының артуына емес, оларды ң
бұрынғы мөлшерінің (размерінің) қайтадан қалпына келуі м үмкіндік береді.
Жыныстық көбеюінің формасы алуан түрлі: ұсақтанған особьтар бір-бірімен
жақындасады да жақтауларын тастап, шырышты с ұйы қты ң ішіне енеді.
Осындағы клетканың әрқасысы редукциялық жолмен б өлінеді, н әтижесінде
олардан төрт гаплоидті клетка - тетрада қосылады, ал қалған клеткалар
жойылады. Зиготаны "өсу спорасы" (аукоспора) деп атайды. Одан м өлшері
қалыпты жағдағыдай жаңа особь пайда болады. Диатомды балдырлардың
өмірлік циклы диплоидты фазада өтеді.
Көбеюі
Классификациясы
Диатомды балдырлар бөлімі мынадай екі кластан тұрады: пеннатталылар
класы(Pennatophyceae), центрикалық диатомдылар класы (Centrophyceae).
Бірінші класқа 4 катар, ал екінші класқа 5 қатар жатады. Б өлімні ң негізгі
туысының бірі пиннулярия (Pinnularia). Ол пеннаттылар класына жатады.
Бұл судың түбіндегі ұйықта көп мөлшерде кездесетін, клеткасыны ң
формасы сопақтау, эллипс тәрізді, ұштары дөңгелектеніп келген, ал орта ңғы
бөлігі жалпақтау болатын бір клеткалы балдыр. Клетканы бойлай тігіс
(щель) өтеді, оның екі ұшында және ортасында түйін деп аталынатын, үш
қалыңдаған төмпешік болады. Цитоплазмасы клетканың ішінде қозғалысқа
келе отырып, тігіс арқылы сумен түйіседі, нәтижесінде пиннулярия су
қабаттарында жылжып жүруге мүмкіндік алады. Пиннулярияны ң
жақтауларында көптеген көлденең жолақтар болады, олар клетканы ң
сыртындағы кремнеземнің бірыңғай тегіс болып жиналмауыны ң
нәтижесінде түзілген. Клеткасында ядро, вакуоль ж әне екі пластинка т әрізді,
қоңыр түсті хроматофоры болады.
Пайдасы
Диатомды балдырлар жеңіл,
денесі кеуекті болғандықтан
адсорбтану қасиеті өте жоғары,
тамақ өнеркәсібінде, химия,
медицина, құрылыста кеңінен
қолданылады. Диатомды
балдырлармен су жануарлары
қоректенеді.
Пайдаланылған
әдебиеттер:
Аметов А. «Ботаника». Алматы,
2005 жыл
Мұсакулов Г. «Ботаника». М., 2001
жыл
Мұхитдинов Ю.М. «Өсімдік
анатомиясы мен микрофлорасы»,
Алматы, 2005 жыл

Ұқсас жұмыстар

Диатомды жә не эвгленалы балдырлар

Диатомды балдырлар

Диатомды балдырла

Эвгленалар, Диатомды, Пирафитті балдырлар

Өсімдіктердің ұрпақ шығаруы және көбеюі, жолдары

ЖАСЫЛ БАЛДЫРЛАР

“Төменгі сатыдағы өсімдіктер, балдырлар”

Өсімдіктер дүниесі

Өсімдіктер эволюциясының кезеңдері

Топырақтағы мекендейтін микроорганизмдердің түрлері мен ролі

Пәндер