Дербесэлектрондыесептеутехникасыныңархитектурасы




Презентация қосу
ШәкәріматындағыСемеймемлекеттікуниверситеті

ӨЗДІК ЖҰМЫС
  Тақырып: Дербесэлектрондыесептеутехникасыныңархитектурасы

Орындаған: Тұрлыбай Елдос
Тобы:ОЗ-507
Дербес компьютердің
архитектурасы
Компьютердің базалық құрылғыларын
негізгі конфигурация дейді. Олар:
жүйелік блок, монитор, пернетақта,
тышқан.
Жүйелік блок
Компьютерді ң е ң негізгі к ұрыл ғысы — ж ү йелік блок . Оны ң
ішінде дербес компьютерді ң негізгі т үйіндері орналас қан.
Ж ү йелік блок мыналардан т ұрады:
- процессор;
- Оперативті есте са қтаушы құ рыл ғы немесе жедел жады;
- т ұ ра қ ты есте са қтаушы құ рыл ғы;
- қ оректену блогы мен м әлімет енгізу-шы ғару порттары.
Ал сырт қ ы құ рыл ғ ылар былайша б өлінеді:
- информация енгізу құ рыл ғылары;
- информация шы ғару құ рыл ғылары;
- информация жина қтауыштар.
Монитор
Монитор – м ә тіндік ж ә не графикалы қ м әліметтерді экран бетіне
шы ғ ару ғ а арнал ғ ан құ рыл ғ ы. Ө лшем бірлігі – дюйм. Қазіргі та ңда
9-дан 42 дюймге дейін экранды мониторлар шы ғарылады.
Стандартты м ө лшерлері - 14”, 15”, 17”, 19”, 20”, 21”. Б үгінгі та ңда
15 ж ә не 17, 19, 21 дюймдер м өлшеріндегі мониторлар е ң әмбебап
мониторлар болып табылады.
Тышқан
Тыш қ ан немесе тінтуір -
графиктік ме ңзермен
бас қ арылатын құ рыл ғ ы.
Монитор мен тінтуір бірігіп
колданушы интерфейсіні ң жа ңа
т ү рі — графиктік интерфейсті
құ райды. Тінтуірді ң к өмегімен
объектілерді ң қ асиеттері
ө згертіліп, бас қару элементтері
ә рекетке келтіріледі.
Аналы қ та қ ша дербес компьютерді ң негізгі та қшасы
болып табылады. Онда т өмендегі құ рыл ғылар
орналасады:
· процессор,
· шина,
· жедел жад,
· т ұ ра қ ты жад,
· слоттар / қ осымша құ рыл ғыларды қосу ға арнал ған
қ ос қ ыш тара қ шалары/.
Процессор
Процессор - к өптеген жартылай өткізгішті
элементтерден т ұратын ж әне компьютерде
барлы қ есептеулер мен а қпарат өң деу
ж ұ мыстарын орындайтын электронды қ
микросхема. Процессорды ң негізгі б өліктері -
арифметикалы қ-логикалы қ құ рыл ғы, бас қару
блогы, жад регистрлері. Шектелген
ү йлесімділікке ие бол ған процессор тобын
процессорлары х86 топтамасына жатады.
Б ұ ларды ң негізін қалаушы 13-разрядты Intel
8086 процессоры болып табылады.
Процессор компьютерді ң бас қа құ рыл ғыларымен,
соны ң ішінде, жедел жадпен шина деп аталатын
ө ткізгіштер тобы ар қ ылы байланыс қан. Шиналарды ң
негізгі ү ш т ү рі бар: м әліметтер шинасы, адрестік шина
ж ә не командалы қ шина.
М ә ліметтерді о қ ы ғ ан кезде процессор ұяшы қты ң
адресін адрестік шина бойынша ішкі жад қа береді ж әне
осы ұ яшы қ ты ң мазм ұ нын м әліметтер шинасы бойынша
алады. М ә ліметтер шинасы мен адрестер шинасынан
бас қ а ж ү йелік шина ғ а машинаны ң барлы қ блоктарына
н ұ с қ аулар беруге арнал ған командалы қ шина ж әне
қ уат қ оректендіру шинасы кіреді.
Барлы қ блоктар оларды ң енгі
зу-шы ғ ару порты қос қыштары ар қылы шина ға
қ осылады.
Компьютерді ң жады – оны ң құ рамына міндетті т үрде
енетін элементтерді ң бірі. Ол бірнеше т үрге б өлінеді
ж ә не бір-бірінен өлшеміне, а қпаратты са қтау мерзіміне
ж ә не т.б. параметрлеріне қарай ажыратылады.
Жадты ң к ө лемі байтпен өлшенеді. Қазіргі кездегі
компьютерлерді ң жад к өлемі миллионда ған байт қа
жетеді, сонды қтан оны мегабайт(Мб), гегабайт(Гб)
ар қ ылы қ ыс қ аша ө рнектеген ы ңғ айлы. 1 байт – 8
биттен т ұ рады. Бит деп 0 мен 1 м әндеріні ң біреуін ғана
қ абылдай алатын а қпарат өлшеміні ң е ң кіші бірлігін
айтады .
Жедел жады - компьютерлік есептеулерге
арналған мәліметтерді белгілі бір уақытқа дейін
сақтайтын құрылғы. Мәліметтер 0,1 түрінде
жедел жадыға жазылады. Процессор
мәліметтерді жедел жадыдан алып, оларды
өндейді. Жедел жадыда тек белгілі бір уақытта
болып жатқан компьютерлік процестерге
қатысты мәліметтер ғана сақталып тұрады,
компьютер сөнген жағдайда жедел жадыдағы
мәлімет жоғалады
- Қ ат қ ыл диск (немесе винчестер) - дерек жазу ға ж әне
са қ тау ғ а арнал ғ ан құ рыл ғ ы.
- Бейнекарта - бейнекамера, бейнемагнитофон немесе кез
келген бас қ а композит сигнал к өзінен алынатын
бейнем ә ліметтерді дисплей экранына шы ғару ға м үмкіндік
беретін, компьютерлік графикамен ж әне бейнем әліметтермен
ж ұ мыс істеуге арнал ған құ рыл ғы.
- Дыбысты қ карта – құ рамына дыбысты қ процессор ж әне
бас қ а да к ө мекші құ раушылар кіретін құ рыл ғы, оларды ң
к ө мегімен қ ажет де ң гейде дыбысты қ сигнал құ рылады.
Дыбысты қ карталарды ң т үрі к өп. К өбінесе олар ж үйелік
та қ ша ғ а, не болмаса ке ңейтілу та қша т үрінде PCI-слот қа
қ ондырылады. Сонымен қатар, к әсіби жо ғары сапалы
дыбысты қ құ рыл ғ ылардан т ұратын сырт қы шешімдер жиі
кездеседі.
Перифериялық құрылғылар
Сканер – компьютерге графикалы қ бейнелерді енгізу үшін
арнал ғ ан құ рыл ғ ы.
Принтер – баспа ғ а шы ғ аруц құ рыл ғысы. Компьютерге
кодтал ғ ан а қ параттарды баспа т үрінде шы ғаруды
орындайды. Принтерді ң 3 т үрі бар: матрицалы қ, лазерлік,
жылжымалы.
Модем – телефонны ң байланыс желіліері ар қылы алыс
ара қ ашы қ та ғ ы компьютерді ң деректерін жеткізу үшін
арнал ғ ан құ рыл ғ ы

Пәндер