Дебиторлық қарыздар есебі

Презентация қосу

Дебиторлық
қарыздар есебі
Дебиторлық қарыз (ДҚ) - ақшалай қаражат, тауар, қыз
мет алу үшін сатып алушыларға және басқа тұлғаларға қ
ойылатын талап.

ДҚ қаржылық есепті (ҚЕ) құру үшін өтпелі (қысқа мерзі
мді) немесе қайтарымсыз (ұзақ мерзімді) болып сұрыптал
ады. Сонымен қатар ДҚ саттық және саттық емес боп сұр
ыпталады.

Саттық ДҚ - бұл, қарапайым шаруашылық іс-әрекеттер ж
асау кезінде сатып алынған тауарлар мен қызметтер үшін
клиенттер төлейтін сома.
Саттық ДҚ ең қолайлы ДҚ және есеп бөлімшелері мен вексельдерді
алу үшін топталуы мүмкін. Алуға арналған шоттар өз алдына «ашы
қ шот» болады, олар қысқа мерзімді несиелерді ұзарту нәтижесінде
пайда болады. Алуға арналған вексельдер - бұл келешекте белгілі бір
уақытқа белгілі бір соманы төлеуге берілетін жазбаша уәде. Саттық
емес ДҚ әр түрлі операцияларды жүзеге асыру барысында пайда бол
ған және жазбаша уәделі төлемді жасау немесе тауар не қызмет к өр
сетуде болады. Мысалы:

- міндетті тұлғаларға және жұмысшыларға берілген өтем ақыла
р;

- көмекші мекемелерге төленген өтем ақылар;

- алуға арналған дивиденттер мен пайыздар;

- сақтандыру компанияларға;

- соттағы айыпталушыға;

- тауарды қайтарылуы жөнінде мемлекеттік органдарына;

- қайтаруға жататын заттар үшін сатып алушыларға (контейнерл
ер, қорапталған сөмкелер) талаптар қойылады.
ДҚ тек қана онымен байланысты кіріс танылғанда біра қ танылады.

Алуға арналған есептер басқа компаниялардағы а қша құралдарына, тауарлар
ға, қызметке және т.б. ақшалы емес активтерге наразылы ғын өзіне қосады.

Алуға арналған есептер компанияның күндегі іс-әрекетінде қабылдан ған тау
арлары мен қызметтері үшін клиенттердің қарызды қ сомасын к өрсетеді.

Саттық ДҚ деп аталатын бұл шоттар есептік - фактуралармен немесе бас қа қ
ұжаттармен расталады.

Көбінесе өтеу уақыты ретінде 30 күннен 90 күнге дейін саналады, б ұл уа қыт
өтіп кеткен жағдайда алуға арналған есеп мерзімсіз болып саналады.
Сатып алушылардың мерзімінде төленбеген есептері к үм әнді қарыздар болы
п саналады және шығынға ұшыратады.

Күмәнді қарыздарды есептеу кезінде сәйкестену ережесіне сүйену керек, я
ғни шығындар сатулардың көлеміне сәйкес болуы керек. Тауарларды несиеге
сату барысында компания қарыздың төленбейтіні туралы білмейді. Оларды ң
төлену мүмкіншілігін жою үшін бір немесе бірнеше жыл керек, біра қ осынын
нәтижесінде пайда болған шығындар пайда болған уақыт мезетіне с әйкес ш
ығындалғанына көрсетіледі. Сондықтан күмәнді қарыздың шығыны бойын
ша есептеу периодына болжамданады ж әне бұл шамамен ал ғанда ғы к өрсеткі
штер өтпелі қаржы жылындағы шығынды көрсетеді.
Күмәнді қарыздарды бағалаудың екі әдісі бар. Күмәнді талаптармен
резервті құру кезінде кәсіпорын өз қарауы бойынша есептік саясатт
а екі әдісі бірін таңдау ға және қарастыру ға құқылы:

- несиеге толық қолдануынан пайыз әдісі (кіріс пен шы ғыс турал
ы есеп)

- Төлеу мерзімі бойынша ДҚ есептеу әдісі (бухгалтерлік баланс).

Бірінші әдістің мақсаты күмәнді ДҚ шығынының пайда болу нәтиж
есінде нақты өлшеулер болып табылады.

Екінші әдістің мақсаты ДҚ-ң таза бағасын нақты өлшеу болып
табылды.
Бұл әдістің мәні күмәнді қарыздардың жіберудің толық көлеміндегі пайыз а
нықтау болады. Қарыз бойынша резервті пайыз анықтау үшін тауарды ң қолд
анысқа берілу көлемі мен өткен жылдарда ғы төленбеген есептер сомасын тал
дау керек және үмісіз қарыздар сомасы мен қолдану көлеміні ң орташа пайыз
сәйкестігін анықтау керек.
1 жылға қолданысқа жіберу көлемі 1049 мың. теңгені құрайды. Қарыздың п
айыз талдау үшін бес есептік период таңдалған. Қолданудың толық көлеміні
ң күмәнді талаптарының пайыз анықтау кестесі (мың.теңге)
Қарызды төлеу мерзімі бойынша күмәнді талаптардың пайыз анықтауында н
егізделеді. Бұл пайыз анықтау үшін келесі категориялар ар қылы алу ға арнал ғ
ан есептерді сұрыптау керек:

- төлеу мерзімі келмеген есептер;

- 1 күннен 30 күнге дейінгі төлеу мерзімді есептер;

- 31 күннен 60 күнге дейінгі төлеу мерзімді есептер;

- 61 күннен 90 күнге дейінгі төлеу мерзімді есептер;

- 90 күннен көп төлеу мерзімді есептер.

Әр категорияға күмәнді талаптардың болжамды пайыз анықталады.
Орындаған: Толеуханова Л.Е.
Тексерген: Сарсенбаева А.А.

Ұқсас жұмыстар

Дебиторлық берешек есебі

Дебиторлық берешек аудиті

Кәсіпорынның дебиторлық қарызының түрлері

Қысқа мерзімді активтердің есебі: Ақша қаражаттары және олардың эквиваленттерінің есебі

Міндеттеме - өткен кезең оқиғасынан пайда болған субъектінің берешегі

Қысқа мерзімді активтердің есебі. Ақша қаражаттары және олардың эквиваленттерінің есебі туралы ақпарат

Екі жақтылық қағидасы және баланстық теңдік

Капитал есебі

Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептілік

Маманның сөлеу мәдениеті

Пәндер