Бидай трипсі



Бидай трипсі

Бидай - астық тұқымдасына жататын аса маңызды дәнді дақыл. Қазақстанда 6 түрі (Еділ бидайы, Польша бидайы, көже бидай, жұмсақ бидай, қатты бидай, көбен бидай) өседі, жабайы түрлері сирек кездеседі.

Бидай трипсі - Haplothrips tritici Kurd
Phloethripidae тұқымдасы
Түтікше құйрықтылар отряд тармағы
Шашақ қанаттылар отряды

Бидай трипстары - ересек трипстердің денесі күңгірт қоңыр қара, ұзындығы 1, 5-2 мм түссіз шашақты қанаттары бар. Дернәсілдері ашық қызыл, ұзындығы 2 мм-ге дейін. Жылда 1 ұрпақ беріп дамиды. Дернәсілдері топырақтың үстіңгі қабатында, аңыздарда қыстайды. Ересек трипстар мамыр-маусымда ұшып шығады.

Трипстардың көбеюі
Аналықтары жұмыртқаларын бір-бірлеп неменсе топтап 3-5 данадан масақшалардың қабыршақтарында және масақ өзегіне салады. Жалпы аналықтары 20-25 жұмыртқа салады. 6-8 күннен кейін дернәсілдер пайда болады. Трипстардың көбеюіне Жылы құрғақ ауа райы қолайлы болады. Дәннің ылғалдылығы 40% - дан аз болса, трипстер қоректенуін тоқтатып қыстайтын жерлеріне кетеді.

Республиканың басқа өңірлерінде бидай аңыздарын дернәсілдерімен залалдануын көктемгі тексеру кезінде 0, 02-5, 0-тен 10-15, 0 экз/өсімдік тығыздықпен анықталды. Құрғақ және ыстық ауа райы зиянкестердің таралуы мен дамуына қолайлы жағдай туғызды. Дәнді дақылдарда ересек жәндіктердің шығуы 1, 0-5, 0 экз/өсімдік тығыздықпен аралығында болды. Трипстің ересек жәндіктерінің жаппай шығуы 16-18 маусым мен 10-12 шілдеде, бидайдың толық түп айыруы мен түйін байлау кезеңінде тіркелді. Орналасу тығыздығы 5-150 экз/м2 (№ 23 кесте) . Жұмыртқа салу 20-26 маусым мен 3-9 шілдеде өтті. Бір масақта 4-9 ұядан, әр ұяда 2-14 жұмыртқадан болды. Бидай егістігінде дернәсілдердің шығуы 3-14 шілдеде, жаппай шығуы - 16-20 шілдеде тіркелді. Дернәсілдердің орналасу тығыздығы 1-8-ден 20-55 экз/масақ, жоғарғы деңгейі 78-109 экз/масақ Ақмола облысында болды. Жаздық бидай дәндерін лабароторияда тексеріп сараптау жүргізгенде залалдану пайызы 4, 5-тен 16, 9-ға дейін, шығын 0, 06-1, 45 ц/га. Дернәсілдердің қыстайтын жерге кшуі 10-27 тамызда басталды. Аңыздарда қыстап қалған дернәсілдердің тығыздығы 0, 01-20, 0 экз/өсімдік болды.
Есептеу әдістемесі

Күресу шаралары
Топырақты сыдра жырту; ауыспалы егісті қолдану; сүрі жер, бұршақ, жүгеріден кейін жаздық бидайды өсіру. Жүйелі әсерлі инсектицидтерді өсімдіктердің түтіктену кезеңінің аяғында-масақтану кезеңінің басында қолданғанда, трипсілерге қарсы ең жоғарғы нәтиже көрсетеді. Осы кезде жұмыртқа салатын аналықтар құрып, дернәсілдердің саны да аз болады.

Бидай трипсі өте кең тараған аймақтар
Алматы облысы
Жамбыл облысы

Тексерген : Сағандыков С. Н Орындаған : Нұрбақыт Қ Тобы: АГ-213
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz