Бидай трипсі




Презентация қосу
Бидай трипсі
• Бидай — астық тұқымдасына жататын аса 
маңызды дәнді дақыл. Қазақстанда 6 түрі 
(Еділ бидайы, Польша бидайы, көже 
бидай, жұмсақ бидай, қатты бидай, көбен 
бидай) өседі, жабайы түрлері сирек 
кездеседі.
Бидай трипсі
- Haplothrips tritici Kurd

Phloethripidae тұқымдасы 

Түтікше құйрықтылар отряд тармағы 

Шашақ қанаттылар отряды
Бидай трипстары - ересек трипстердің денесі күңгірт 
қоңыр  қара,  ұзындығы  1,5-2  мм  түссіз  шашақты 
қанаттары  бар.  Дернәсілдері  ашық  қызыл,  ұзындығы  2 
мм-ге  дейін.  Жылда  1  ұрпақ  беріп  дамиды.  Дернәсілдері 
топырақтың  үстіңгі  қабатында,  аңыздарда  қыстайды. 
Ересек трипстар мамыр-маусымда ұшып шығады. 
Трипстардың көбеюі
Аналықтары  жұмыртқаларын 
бір-бірлеп  неменсе  топтап  3-5 
данадан  масақшалардың 
қабыршақтарында  және  масақ 
өзегіне  салады.  Жалпы 
аналықтары  20-25  жұмыртқа 
салады.  6-8  күннен  кейін 
дернәсілдер  пайда 
болады.Трипстардың  көбеюіне 
Жылы  құрғақ ауа райы  қолайлы 
болады.  Дәннің  ылғалдылығы 
40%  -  дан  аз  болса,  трипстер 
қоректенуін  тоқтатып 
қыстайтын жерлеріне кетеді.
Есептеу әдістемесі
  Республиканың  басқа  өңірлерінде  бидай  аңыздарын  дернәсілдерімен 
залалдануын  көктемгі  тексеру  кезінде  0,02-5,0-тен  10-15,0  экз/ өсімдік 
тығыздықпен  анықталды.  Құрғақ  және  ыстық  ауа  райы  зиянкестердің 
таралуы  мен  дамуына  қолайлы  жағдай  туғызды.
Дәнді  дақылдарда  ересек  жәндіктердің  шығуы  1,0-5,0  экз/өсімдік 
тығыздықпен  аралығында  болды.  Трипстің  ересек  жәндіктерінің  жаппай 
шығуы  16-18  маусым  мен  10-12  шілдеде,  бидайдың  толы қ  т үп  айыруы  мен 
түйін  байлау  кезеңінде  тіркелді.  Орналасу  тығыздығы  5-150  экз/м 2 (№  23 
кесте).  Жұмыртқа  салу  20-26  маусым  мен  3-9  шілдеде  өтті.  Бір  маса қта  4-9 
ұядан,  әр  ұяда  2-14  жұмыртқадан  болды.
Бидай егістігінде дернәсілдердің шығуы 3-14 шілдеде, жаппай шы ғуы – 16-20 
шілдеде  тіркелді.  Дернәсілдердің  орналасу  тығызды ғы  1-8-ден  20-55 
экз/масақ,  жоғарғы  деңгейі  78-109  экз/масақ  Ақмола  облысында  болды.
Жаздық  бидай  дәндерін  лабароторияда  тексеріп  сараптау  ж үргізгенде 
залалдану  пайызы  4,5-тен  16,9-ға  дейін,  шы ғын  0,06-1,45  ц/га.
Дернәсілдердің  қыстайтын  жерге  кшуі  10-27  тамызда  басталды.  А ңыздарда 
қыстап  қалған  дернәсілдердің  тығыздығы  0,01-20,0  экз/өсімдік  болды.
  Күресу шаралары 
Топырақты  сыдра  жырту; 
ауыспалы  егісті  қолдану;  сүрі 
жер,  бұршақ,  жүгеріден  кейін 
жаздық  бидайды  өсіру.  Жүйелі 
әсерлі  инсектицидтерді 
өсімдіктердің  түтіктену 
кезеңінің  аяғында-масақтану 
кезеңінің басында  қолданғанда, 
трипсілерге  қарсы  ең  жоғарғы 
нәтиже  көрсетеді.    Осы  кезде 
жұмыртқа  салатын  аналықтар 
құрып,  дернәсілдердің  саны  да 
аз болады.
Бидай трипсі өте кең тараған 
аймақтар
• Алматы облысы
• Жамбыл облысы
Тексерген : Сағандыков С.Н
Орындаған : Нұрбақыт Қ
Тобы: АГ-213

Ұқсас жұмыстар
Өсімдік қорғау
Батыстың гүл трипсі
МАҚТАНЫҢ НЕГІЗГІ ЗИЯНКЕСТЕРІ
Батыс гүл трипсі
Сұлы дәнінің құрамы
КӨ КЕНІС ЖӘ НЕ БАҚ ША ДАҚ ЫЛДАРЫНЫҢ ЗИЯНКЕСТЕРІ
Эспарцет биологиялық, морфологиялық еркешеліктері,таралуы, шаруашылыққа маңыздылығы
Көкөніс және бақша дақылдарының зиянкестері
Сұйық ашытқы дайындау технологиясы
Бидай ұнынан дайындалған нан
Пәндер