Питомник. Питомниктің тыңайтқыштары

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Білім және
ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы
мемлекеттік университеті

СӨж
Тақырыбы: Питомник. Питомниктің тыңайтқыштары.

Орындаған:Рамазанов Каусар
Тексерген:Джаманова.Г.И

Семей 2015 жыл.
Питомник
Біздің республикамыздың орман қоры еліміздің
ұлан-байтақ жерінің 4,2 % құрағандықтан,
ағаш көшеттерін отырғызу, орман қорын
молайту өзекті мәселе болып тұр. Қазіргі
жағдайда сапалы көшет алу үшін, ағаш
тұқымдарын питомниктерде дұрыс баптап
өсірген жөн. Әр ағаш тұқымының ерекшеліктері
мен өзіне тән қажетттіліктерін ескере отырып,
питомниктерді жобалау мен тұрғызу қажет.
Питомник жұмысы ілгері басу үшін оның жобасы
дұрыс жасалуы керек. Жоба картографиялық,
геологиялық, биологиялық жағдайларға сүйеніп
жасалады.
Орман питомнигі – өзіндік мекеме немесе
отырғызу материалдарын өсіруге арналған
арнайы мамандандырылған жер
учаскесі.
Тұқымба
Тұқымба қтарқтар
мақсатына
маққсатына
арай 3 тқүарай
рге б3өт үрге
лінеді:
бөлінеді:

Орман
тұқымбағы; Жеміс-жидек
тұқымбағы.

Көгалдандыру
тұқымбағы;
Ал көлеміне
қарай
тұқымбақтар
былай жіктеледі:

ұсақ, көлемі ірі, 25 га-дан
5га дейін; көп

орташа, 5 га-дан
25га дейін;
Өмір сүру ұзақтылығына байланысты уақытша және тұрақты
тұқымбақ болып бөлінеді.
1. Уақытша орман тұқымбағы ( 5 жылға дейін) – отырғызу
материалын бір рет өсіру үшін арналған. Уақытша орман
тұқымбағы әдетте орман шаруашылығында, кейде
кәсіпшілігінде құрылады және оларды қолдануда
механизмдерді тысқары пайдалану , жолдардың, техниканың ,
мамандардың болмау жағдайына байланысты өсіру ережесін
бұлжытпай орындау қажет. Алғашқы жылдары орман
топырақтарына отырғызу материалдарын өсіру кезінде
екпелерді өсіруде арамшөптер болмайды
2. Тұрақты орман тұқымбағы (2-5 ж, кейде 10 жылға дейін
өсіреді) – жеке шаруашылықтық барлық жағынан қолайлы
жерде құрылады, жер көлемі уақытша орман тұқымбағынан
артық болады, ұзақ уақыт бойы пайдаланылады. Тұрақты
орман тұқымбағының тұқым егетін бөлімі негізгі бөлім болып
табылады. Мұнда арнайы мамандар жұмыс істейді.
Мамандандырылған техникалар, механикаландырылған және
автоматтандырылған құрылғылар да бар деуге болады.
Тұқымбақ төмендегідей бөлімдерден тұрады:
•Екпе бөлімі. Екпе тұқымдарын көшеттерді өсіру жолымен өсіру үшін
біржылдық, екіжылдық, үшжылдық өсімдіктерді бір жерден екінші
жерге ауыстырып отырғызу үшін арналады;
•Мектеп бөлімі – екпе ағаштарды өсіру үшін арналған бөлім. Көшет–
сиретілген екпелерді бір жерден екінші жерге отырғызып өсіретін, жас ағаш
және бұталы өсімдік;
•Қ алемшелі көшеттер бөлімі – қысқы қалемшелерден алынған көшеттер
өсіру үшін арналады. Вегетативті көбеюде қолданылатын тамырдың кесіндісі;
•Жасыл қалемшелер бөлімі. Жасыл қалемше – вегетациялық өсімдіктер
кезінде дайындалған жазғы мерзімде жапырақтың қурап қалуы;
•Аналық бөлім, вегетативтік жолмен көбею мақсатында материалдарды алу
үшін қолданылады;
•Теплица – жер учаскесін қабыршақпен қаптап, отырғызу материалын
жылдам өсіру үшін арналған бөлім;
Шаруашылық учаске, қазылған учаске және қордашық. Отырғызу
материалдарын өсіру технологиясында шаруашылық бөлімдерінің жиынтығы,
тұқымбақтарды белгілеу мақсатында анықталады.
Жоспарлы - картографиялық материалдар питомник
аумағын ұйымдастыру жоспарымен, питомниктің
ашып көрсетілген сызбасымен және суару жүйесінің
жұмыс сызбаларымен беріледі.
Жапырақты орман тұқымдарын өсіретін
питомниктердегі екпелер мен көшеттерді
күтуді жоспарлау.

Екпелерді отырғызғаннан кейін оларды
қазып алуына дейін күтім жүргізіледі.
Суару жұмыстары топырақтың 60-80%
ылғалдылығын қамтамасыз етуі қажет,
оның кеміп кетуіне жол бермеу керек.
Тұқым орналасқан жерден есептей келе 2-
3 см тереңдікте ғана суғарылады. Сондай-
ақ – ақ қайың үшін 2-3 см, ұсақ тұқымды
(қарағай, шырша, қарақат) үшін 4-5 см,
орташа тұқымдар үшін (самырсын, жиде,
үйеңкі, өрік) 7-10 см, кесек тұқымдар үшін
емен, қызыл жаңғақ 10-12 см.
Әсіресе аталып өткен ылғалдылық алғашқы
көшеттердің жер бетіне шыққанға дейін мына
ағаштарға өте қажет: терек, ақ қайың, шырша әсіресе
шренка шыршасы, қарағай, балқарағай, ақмамық, жөке
ағашы, шабақ. Үйеңкі, тал, қайыңдарды үнемі, яғни
күнделікті суару керек. Шренка шыршасын – күн ара
суару керек. Қарағай, балқарағай, ақмамық, жөке
ағашын – 3-4 күнде суару қажет.
Өскен екпелерді күту.
Көшеттер өскен соң бұның жұмыстары басталады.
Бүкіл процесс 2 кезеңге бөлінеді: бірінші – екпелер
өскеннен бастап, көшеттердің көбеюіне және
тұқымдардың қабықшалары түскенге дейін болады,
екінші – жаздың қалған жартысында.
Бірінші жарты жылдықта жас өсімдіктер нәзік және
топырақтың құнарлығы өте қатаң қадағалануы керек.
Бұрынғы кезде көшеттерді күн сәулесінен қорғау үшін
әр түрлі материалдар қолданылады; жапырақты
бұтақтар, қылқан жапырақ, қаңылтырдың көлемі 1×1
немесе 1×2 м. Бірақ та бүкіл Қазақстанның
пайдаланғандары тұрақты болды. Қазіргі кезде мықты
ағаштан жасалған қалқандар қолданылады.
Көлеңке
Көлеңкені үшке бөлуге болады: ылдилық –
бұрышы 45°, вертикальдық және
горизонтальды. Бірінші жағдайда
қалқандардың көлемі 1×2 м; шетіндегі
діңгектік рама шарбақтан 10см ұзын болуы
керек (110см), өйткені қалқанды құрған
кезде оның асты мен үстінің арасына
күннің сәулесі кішкене түсуі керек. Мұндай
жағдайды көп жерде қолданады, бірақ
бұның бір жетіспеушілігі бар: ылғи да
культиваторлау кезінде көлеңке түсетін
полкаларды шешіп, қайтадан құру қажет.
Жапырақты орман тұқымдарын өсіруге арналған
тыңайтқыштар және оларды қолдану жүйесі
Тыңайтқыштар деп құрамында мәдени
өсімдіктерге қажетті қоректік элементтері
бар минералды, органикалық және
биологиялық заттарды айтады. Оларды
минералды, органикалық және бактнриялы
деп бөледі.
Минералды тыңайтқыштар
Минералды тыңайтқыштар. Минералды
тыңайтқыштарда қоректік заттар минералдық
тұздар түрінде болады. Фосфорлы және калийлі
тыңайтқыштар химия өнеркәсібінде табиғи
қазбаларды өңдеу арқылы алынады, ал кәсібінде
табиғи қазбаларды өңдеу арқылы алынады, ал
азотты тыңайтқыштардың өндірілуі негізінен ауа
азотының сутегімен әрекеттесуінен аммиактың
түзілуіне негізделген. Барлық минералды
тыңайтқыштарды шартты түрде тікелей және
жанама әсер етушілер деп бөледі. Алғашқысында
қоректік заттар болады, ал кейінгісі топырақтың
қасиетін өзгертіп, өсімдіктердің қооректену
жағдайын жақсартады.
Азотты тыңайтқыштар.
Азоттық қосылыстардағы түрлеріне қарай азотты
тыңайтқыштар нитратты, аммонийлі және аммиакты,
аммонийлі-нитратты, амидті болып бөлінеді. Нитратты
тыңайтқыштарда азот нитратты түрде болады. Натрий
селитрасында 16 % азот бар. Ұсақ кристалды ақ түсті тұз
сда жақсы ериді, бойына ылғал сіңіргіш. Бұл тыңайтқыштың
азотын өсімдік жеңіл сіңіреді, сондай-ақ , топырақ ылғалы
жоғары болса оңай шайылады. Кальций селитрасында
17,5% азот бар. Кристалды суда тез еритін тұз
физиологиялық сілтілі болғандықтан, топырақтың
қышқылдығын төмендетеді. Аммоний сульфатында 20%
азот бар. Ұсақ кристалды суда еритін ақ немесе сұрғылт
түсті тұз, өсімдіктер жеңіл сіңіреді. Қышқыл топырақтарға
әк немесе фосфорит ұнын қосып қолдануға болады. Хлорлы
аммонийда 24-25% азот болады. Ұсақ кристалды ақ немесе
сарғылт қышқыл ұнтақ.
Фосфорлы
тыңайтқыштар.
Бұлар үш топқа бөлінеді: фосфорлы суда
ерігіш түрде болатын тыңайтқыштар /жай
және қос суперфосфат/, фосфорлы суда
ерімейтін және әлсіз қышқылдарда нашар
еритін тыңайтқыштар/ преципитат,
томасшлак, фторсыз және т.б./. Фосфор
аталған тыңайтқыштарда өсімдікке сіңімді
түрде болады. Фосфорит ұны негізгі
тыңайтқыш ретінде күзде жер жыртқан
кезде топыраққа енгізіледі. Оның тиімділігі
көңмен бірге енгізгенде арта түседі.
Калийлі тыңайтқыштары
тұзда /сильвинит, кайнит/ және суда еритін жоғары
концентратты /хлорлы калий және 40% калий тұзы/
түрде шығарылады.(қосымша D) Бір бөлігі / 15% - дейін /
кешенді тыңайтқыш түрінде шығарылады. Хлорлы
калийде 54-тен 62,5 % дейін калий болады. Ұсақ
кристалды ақ немесе қызғылт түсті ұнтақ. Бұл негізгі
калийлі тыңайтқыш, барлық дақылдардың астына және
кез – келген топыраққа енгізуге болады. 40% калий
тұзын хлорлы калийді ұсақталынған сиьвинитпен немесе
каинитпен араластырып алады. Құрамы және қасиеті
бойынша каинит пен сильвиниттің аралығында
орналасады. Хлорға аса сезімтал дақылдар /картоп/ үшін
бұл қолайсыз тыңайтқыш. Күкірт қышқылды калийде
46% калий болады. Хлорға сезімтал /картоп, қарақұмық,
темекі, жүзім/ дақылдарға қолданылады.
Кешенді
тыңайтқыштар.
Қоректік заттардың бірнешеуі /2 немесе 3 /
болады. Оларды үш топқа бөледі:
араластырылған немесе қоспа
/тыңайтқыштар механикалық жолмен
араласқан/, күрделі бір қосылыста бірнеше
қоректік заттары бар/,
құрама/түйіршіктерде 2-3 қоректік заттар
бар/.Бұлардан басқа сұйық және
суспензияланған қойыртпаланған кешенді
тыңайтқыш та болады. Кешенді
тыңайтқыштарды тасымалдау , сақтау,
қолдану шығынын азайтады.

Ұқсас жұмыстар

Питомник

Ботаникалық бақ туралы мәліметтер жинау

Минералды тыңайтқыштар мен пестицидтерді қолдану және олардың зардаптары

Азотты тыңайтқыштар

Табиғи калий тұздары

Минералды тыңайтқыштар өндірісі

МИНЕРАЛДЫ ТЫҢАЙТҚЫШТАР ЗАУЫТЫ

Фосфор тыңайтқыштары

Каусар

Органикалық тыңайтқыштар туралы

Пәндер