AD-AS үлгісі: жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныстың құрамы, қисықтары және макроэкономикалық тепе-теңдік

AD-AS үлгісі

Орындаған: Мақышева Аяулым

ФН-407

Жиынтық сұраныс

Макроэкономика жағынан ұлттық экономика бір жиынтық тұтынушыдан және жеке өндірістік тұтыну үшін қажетті бір ғана өнім өндіретін бір жиынтық фирмадан тұратын бүтін нарық түрінде болады. Бұл өнім бір жиынтық бағамен сатылуы керек.

Осы нарықтың талдауын жиынтық сұраныстан АD бастаймыз.

Жиынтық сұраныс қалыптасқан бағалар деңгейі кезінде тауарлар мен қызметтердің белгілі бір көлемін сатып алуға халықтың, фирмалардың, мемлекеттің және шетелдің қалауы мен мүмкіндігін сипаттайды.

Жиынтық сұраныс қисығы дегеніміз - сатып алушының сұранысы өндірілген өнім саны мен бағаның жалпы деңгейінің арасындағы тәуелділік.

Басқа сөзбен айтқанда, жиынтық сұраныс қисығы әрбір берілген баға деңгейінде сатып алатын тауарлар мен көрсетілген қызметтер санын көрсетеді.

Жиынтық сұраныс графигінде абсцисс өсі бойынша номиналды емес, базистік жылдың бағасындағы нарықта сатып алушыға ұсынылған нақты өнім алынады.

Жиынтық сұраныс нарықтық сұранысқа қарағанда күрделірек категория болып табылады және қоғам ауқымында негізгі төрт құрамдас бөліктерден тұрады:

тауарлар мен қызметтерге тұтынушы сұранысы С ;

мемлекеттік сатып алулар G ( оған әскерге, қару-жараққа, тегін медициналық қызметкөрсетуге және білім беруге, . жұмсалатын республикалық және жергілікті шығындар жатады) ;

таза экспорт Хп, яғни экспорт пен импорттың арасындағы айырмасы;

фирмалардың инвестициялық сұранысы І;

АD қисығы үй шаруашылықтар, фирмалар, өкімет шетел шығыстарының жиынтық деңгейінің бағалар деңгейі өзгерісіне тәуелділігін көрсетеді. Бағалар деңгейі төмендеген кезде тұтынушылар сатып алалатын нақты ЖІӨ көлемі өседі.

АD қисығының кері иілуі экономикадағы үш маңызды эффектерімен түсіндіріледі:

а) пайыздық мөлшерлемелердің эффектісімен;

б) нақты байлық эффектісімен;

в) импорттық сатып алулардың эффектісімен;

Жиынтық ұсыныс

Бүтін бір нарықтың басқа элементі жиынтық ұсыныс болып табылады.

Жиынтық ұсыныс - белгілі бағалар деңгейі кезінде экономикалық жүйеде барлық өндірушілердің нақты өндірілген өнім көлемі.

Микроэкономикада ұсыныс S қисығы оң иілген, ол бағалар өскенде өндірушілер осы тауар өндірісін ұлғайтатынын білдіреді. Макроэкономикада жиынтық ұсыныс АS қисығының формасы сәл басқаша болады.

АS қисығының осындай конфигурациясы қалай түсіндіріледі? Бүкіл экономика масштабында үш түрлі жағдай қалыптасуы мүмкін: толық емес жұмысбастылық; толық жұмысбастылыққа жақын; толық жұмысбастылық. АS қисығында үш кесіндіні бөлуге болады:

а) көлденең немесе кейнсияндық;

б) аралық;

в) тік немесе классикалық;

AD-AS үлгісіндегі макроэкономикалық тепе-теңдік

Макроэкономикалық тепе-теңдік өндіріс көлемі мен тұтынушылық сұраныс көлемінің теңдігінің орын алудағы экономикалық жүйенің жағдайы.

Макроэкономикалық тепе-теңдік жиынтық сұраныс және жиынтық ұсынысқа сәйкес келуін білдіреді. Яғни жиынтық сұранысқа сәйкес келген жиынтық ұсынысты тиімді сұраныс немесе тиімді ұсыныс деп атаймыз.

AD1

AD2

AD3