Ақша айналымын басқару

Орындаған: Мақышева Аяулым ФН-407 тобы

Ұлттық банк - занды төлем құралын, яғни банкноталарды шығаруға эмиссиондық құқы бар жалғыз мемлекеттік орган.

Олар Ұлттық банкінің эмиссиялауында шығарылады және банктерге сатып, қолма-қолсыз эквивалент алу формасында болады.

Қазақстан Республикасының ресми ақша бірлігі - теңге болып табылады.

Ұлттық банк банкноталар мен монеталардың қажетгі мөлшерін анықтайды, олардың жасалуын қамтамасыз етеді, сақталу, жою және қолма-қол ақшаның инкассациялау тәртібін орнатады.

Қазақстан Республикасында шығарылған банкноталар мен монеталардың номиналдық құрылымы, айшықталған пішіні болуы керек. Банкноталар мен монеталардың көрсетілген сипаттамалары баспасөзде жариялануы тиіс.

Валютаны өзгертуге тек қана Қазақстан Республикасының Парламентінің құқы бар.

Ұлттық валютаның қызмет ету шарттарын, мерзімін, тәртібін анықтау құқығы Қазақстан Республикасының Президентіне жүктеледі.

Ұлттық банктің негізгі функциялары:

Ақша несиені реттеу;

Ақша-несие саясатын жүргізу;

Коммерциялық банктердің, несие мекемелерінің қызметін бақылау;

Коммерциялық банктерді қайта қаржыландыру;

Басқа да несие мен кассалық резервтерді сақтау және жинақтау;

Ақша мен бағалы қағаздарды эмиссиялау;

Ұлттық валюта тұрақтылығын қамтамасыз ету;

Экономиканы төлем құралдарымен үздіксіз қамтамасыз ету.

Есептік пайызды өзгерту;

Банктің міндеттерін, резервтерін, нормаларын өзгерту;

Ақша нарығында операциялар орындау.

Ақша көлемін реттеуге Ұлттық банк мынадай негізгі құралдарды қолданады:

Қазақстан Ресбупликасының Ұттық банкінің басқару құрылымы

Басқарма

9 адам

Төрағасы

Орынбасар

Парламенттің өкілі

Президенттің өкілі

ҚР Қаржы минимтірлігінің өкілі

ҚР Қаржы министірлігінің өкілі

Ұлттық банк Қазақстан Республикасының валютасын шет ел мемлекеттерінің ақша бірліктеріне айырбастау бағамын анықтау тәртібін белгілейді. Қолма-қол ақшаның айналымы, олардың банкінің кассасына үздіксіз оралып отыру жолымен жүзеге асады.

Қазақстан Республикасында ақща банкноталарын өндіру және коммерциялық банктерге инкассациялауға лицензия беру бойынша өз кұштерін енгізумен байланысты, қолма-қол ақшаның жағдайы 1996 жылға дейінгі кезеңмен салыстырғанда өзгерді.

Екінші деңгейдегі банктер корреспонденттік шоттағы қаражаттарының қалдығы шегінде қолма-қол ақша түрінде қолдау алады, соңымен қатар, операциялық кассадағы қолма-қол ақша қалдығына шек қойылмайды.