Педагогикалық құзіреттілік

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Тақырыбы: Педагогикалық құзіреттілік

Орындаған: Тайболатов Қ.М.
Тексерген: Оралбекова Б.С.

Семей – 2015
Жоспар:

1. Құзіреттілік және құзірет ұғымдарының арақатынасы
2. Құзіреттілік түрлері
“Құзірет” ұғымы

•«Құзыр» (компетенция) - қайсыбір тапсырманы
орындауға қабілеттілік немесе бір нәрсені жасау.
•Құзірет дегеніміз (латынша “competentia” - компетенция)
- құқы бойынша қандай да бір мекеменің немесе адамны ң
өкілет шеңбері, адамның танымы, тәжірибесі бар сұрақтар
шеңбері.
•Құзірет – адамның компетенттілігінен көрінетін ішкі,
потенциалды, жасырын, психологиялық жаңадан пайда
болған түр (білім, түсінік, әрекет алгоритмі, құндылықтар
мен қатынастар жүйесі).
Ғылыми-әдістемелік әдебиеттерде құзыретке
келесі дәстүрлі сипаттамалар берілген:

- Саяси және әлеуметтік құзырет, өзіне жауапкершілік
алуға және біріге шешім қабылдауға байланысты.
- Құзырет, шыдамсыздықты жоюға, әртүрлілікті түсінуге,
мәдениеті, тілі және діні басқа адамдармен өмір сүруге
қабілеттілік.
- Құзырет, бұл қоғамдық өмір мен кәсіби әрекетте
жазбаша және ауызша түрде қарым-қатынасқа түсу.
- Құзырет, ақпараттық қоғамның пайда болумен
байланысты: жаңа технологияларды игеру, олардың күшті
және әлсіз жақтарын жетік түсіну.
- Құзырет, өмір бойында үйренуге ұмтылу, тек кәсіби ғана
емес, сонымен қатар жекелей және қоғамдық өмірде.
Құзіреттің түрлері
адамның денсаулығын сақтау құзыреті
әлемдегі құндылық-мәнділік бағытындағы
интеграциялық құзырет
азаматтық құзырет
адамның өзін-өзі жетілдіру құзыреті
әлеуметтік әрекеттестік құзіреті
қарым-қатынастағы құзырет
танымдық іс-әрекет құзыреті
іс-әрекет құзыреті
ақпараттық технология құзыреті
«Педагогика және психология» мамандығы бойынша
бакалаврлардың түйінді құзыреттеріне қойылатын
талаптар:
- педагогикалық процестің даму заңдылықтарын ойша елестете
білуі керек;
- білім берудің жалпы заңдылықтары мен өзіне тән
ерекшеліктерін оқыту, тәрбие және дамытудың ғылыми-
теориялық негіздерін, педагогиканың және психологияның
ұжымдық концептуальды аппаратын білуі керек;
- теориялық білімдерді практикалық кәсіптік іс-әрекетінде
ұйымдастыру біліктілігі болуы керек;
- педагогикалық және психологиялық іс-әрекетте оқу-тәрбие
шараларының жоспарларын, жобаларын, бағдарламаларын жасап
жүзеге асыру және оларды ЖОО, колледж, мектеп ж ұмысында
психологиялық тұрғыдан қамтамасыз ету дағдысы болуы керек;
- білім беру сапасының тиімділігін жақсарту мен арттыруды;
педагогикалық-психологиялық мәселелерді қою және шеше
білуді жетік білуі керек.
Құзіреттілік және құзірет ұғымдарының
айырмашылығы

Құзіреттер адамның мінез-құлқында, іс-
әрекетінде көріне отырып оның жеке тұлғалық
сапалары мен қасиеттеріне айналады. Барлық
құзіреттер жинақтала келе құзіреттілікке
айналады. Құзіреттілік әлеуметтік болып табылады,
өйткені ол социумда ғана қалыптасады.
“Құзіреттілік” ұғымы

• «Құзіреттілік» анықтамасы әдебиетте білім мен
мүмкіндіктің бірігуін, зерттеу еңбегі нәтижесін, жеке
тұлғаның сапасын, жалпы мәдениет пен істің күрделі мәдени
жиынтық түрлерініске асыра алуын, адамның өзгелермен
қажетті байланыс құрып, оны сақтай алуын, т.б. білдіреді.

•«Құзіреттілік» сөзі француз тілінен «заңға сай», ал латын
тілінен «сай болу», «қабілет», «талап қою», ал ағылшын
тілінен «қабілетті», «жетік» деген мағынаны білдіреді.
“Құзіреттілік” ұғымы

•Құзыреттілік (компетентность) – хабардарлық, жете
білушілік.
•Құзіреттілік – 1) білімі мен дағдысы арқылы мәселені өз
бетінше шеше алуға мүмкіндігі бар жеке тұлға; 2) теориялы қ,
танымдық және тәжірибелік іскерлігін меңгеру дәрежесін
анықтайтын тұлғаның білімділік деңгейі.
•Құзіреттілік – белгілі бір мәселені жан-жақты білу.
•Құзіреттілік – білім берудің нәтижесі ретінде
мотивациялық-құндылықтық, когнитивтік, дүниетанымдық,
коммуникативтік құрамалардың жиынтығы.
•Педагогикалық ғылымда құзіреттілік – адамның өз білім
дағдысын нақты жағдаятта тиімді пайдалануының саналы
қабілеті деп түсіндіріледі.
Құзіреттіліктің түрлері

Негізгі құзіреттіліктер социумда адамға қалыпты
тіршілікті қамтамасыз ететін жоғарыда берілген
құзырлықтар;
Кәсіби және оқудағы құзіреттілік адамның кәсібі
мен оқуы барысында қалыптасады және көрініс береді;
Әлеуметтік (тар мағынада) құзіреттілік адамның
қоғаммен, социуммен, басқа адамдармен өзара
әрекетінде сипатталады.
Педагогтың кәсіби құзыреттілігі – бұл өзіне
мұғалімнің теориялық білім жүйесін және нақты
педагогикалық жағдаяттарда оны қолдану әдістерін,
педагогтың құндылық бағдарын, және де оның
мәдениетінің аралас көрсеткіштерін (сөйлеу, қарым-
қатынас стилі, өзіне және өз қызметіне, аралас білім
салаларына және т.б. қарым-қатынасын) енгізген көп
факторлы құбылыс.
Педагогтың кәсіби құзыреттілігі келесі компоненттерге
бөлінеді:

Мотивациялық-еріктік (мотивация – себептер жүйесі)
компонентке мотивтер (себептер, дәлелдер), мақсаттар,
қажеттіліктер, құнды тіректер енеді, мамандықта тұлғаның
шығармашылық көрінуіне ықпал етеді, кәсіби қызметке
қызығушылықтың болуын білдіреді.

Функционалдық (лат. functio – орындау) қандай да бір
педагогикалық технологияны жобалап жүзеге асыру үшін
мұғалімге қажетті, жалпы жағдайда педагогикалық қызмет
әдістері туралы білім түрінде көрінетін компонент.
Қарым-қатынастық (коммуникативтік) (лат. communico –
байланыстырамын, қарым-қатынас жасаймын) құзыреттілік
компонентіне ойын анық, нақты жеткізе білу, көз жеткізе
білу, дәлелдеу, дәлел құра білу, талдау, ойын айта білу,
рационалды және эмоционалды ақпаратты жеткізе білуі,
өзара қарым-қатынас орната білуі, әріптестер әрекеттерімен
өз әрекетін келістіруі, әртүрлі іскерлік жағдаяттарда қарым-
қатынастың озық стилін таңдау, диалог ұйымдастыру ж әне
қолдау көрсету енгізіледі.
Рефлексиялық (лат. reflexio – артына назар аудару) компоненті
өз қызметінің және өз дамуының, жеке жетістіктерінің
деңгейінің нәтижесін саналы бақылай білумен; креативтілік,
алға ұмтылушылық, серіктестікке бағытталу,
шығармашылық, өзіндік талдауға бейімділік сияқты
қасиеттер мен ерекшеліктерді қалыптастырумен анықталады.
Рефлексиялық компонент жеке жетістіктердің
бағыттаушысы, адамдармен қарым-қатынаста жеке
мағынаны іздеу, өз-өзін басқару, және де өз-өзін тануды,
кәсіби өсуді, шеберлікті жетілдіруді, мағыналы
шығармашылықты қызметті оятушы және жұмыстың дара
стилін қалыптастыру болып табылады.
Қорытынды

Жалпы түрде кәсіби құзіреттілік – белгілі еңбек
функцияларын өз бетті, жауапкершілікпен және сапалы
орындау қабілеттілігі. Болашақ педагог-психологтың
кәсіби құзіреттілігі оның ғылыми-теориялық, әдістемелік
және психологиялық-педагогикалық даярлығынан тұрады.
Ұсынылатын әдебиеттер:

1. «Педагогика және психология» мамандығы бойынша
Қазақстан Республикасы білім беру мемлекеттік стандарты
2. Т.С. Сламбекова. Педагогикалық психология. – Семей, 2009.
– 188 б
3. Г.Қ. Абдуллина. Болашақ психологтың кәсіби құзырлығы
(оқу-әдістемелік құрал). – Семей, 2014. – 95 б.
4. А.К. Аманова. Болашақ педагог-психолог мамандарының
кәсіби құзіреттілігі // Ғылым және Білім – 2015 атты
студенттер мен жас ғалымдардың Х халықаралық ғылыми
конференциясы. – Астана,2015. – 5336-5340 бб.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

Жас тәрбиешінің педагогикалық технологиясы

Цифрлы құзіреттілік

Мемлекеттік білім беру стандартына сәйкес белгіленген құзіреттіліктер жүйесі бойынша анықталған тәрбиеші моделі

Мұғалімнің этнопедагогикалық құзыреттілігі

Педагогтың кәсіби өзін-өзі тануы мен өзіндік дамуы жайлы ақпарат

Әмбебап мұғалім

Педагогикалық құзыреттілік туралы түсінік

Әдістемелік кабинет жұмысын ұйымдастыру

МОӘ курсы болашақ математика мұғалімінің әдістемелік құзырлылығын қалыптастырудың негізгі құралы

Құзіреттілік

Пәндер