Кәсіпкерлік қызмет субъектілерінің жауапкершілігі

Презентация қосу

Кәсіпкерлік қызмет
субъектілерінің
жауапкершілігі
Орындаған: Мақышева Аяулым
ФН-407
Кәсіпкерлердің жауапкершілігі деп мемлекеттің,
қызметкерлердің, клиенттердің, шаруашылық жүргізу
субъектілерін құқықтарын бұзуга, орындалмаған
(келісімшарттық) міндеттемелерді қалпына келтіруге
бағытталған белгілі бір іс-әрекеттерді жасау қажеттілігін,
міндетін түсінеді.
Кәсіпкерлер өз қызметін жүзеге асыру кезінде орын
алған заң бұзушылықтарға байлансыты белгілі бір
жауапкершілікке болады. Қазақстан Республикасының
«Жеке кәсіпкерлік туралы» Заңында мемлекеттік
бақылауды, лицензиялауды жүзеге асыру кезінде
мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарды ң
жауапкершілік нысандары мен жалпы шарттары (9-бөлім),
жеке кәсіпкерлік суъектілерінің жауаапкершіліктері (10-
бөлім), сондай-ақ, дара кәсіпкерліктің жауапкершіліктері
(7-бап) белгіленген.
Кәсіпкерлік –құқықтық
жауапкершіліктердің ерекшелігі
келесілермен сипатталады:
Заңмен беллгіленген
тәртіппен тіркелген Жауапкелшілік
және кәсіпкерлік субъектісінің
қызметті жүзеге экономикалық Шаруашылық жүргізу
асыратын тұлғалар мүдделеріне ықпал ету, қағидаларын жекелей
ғана жауапкершілік қолайсыз бұзғаны немесе
субъектілері бола алады экономикалық кәсіпкерлік қызметті
(яғни, кез-келген салдарлар түрлерінде жүзеге асыруда нақты
азаматтар емес, (мүліктік және мүліктік бұзғаны үшін, сондай-
кәсіпкерлік мәртебесі емес сипаттағы) ақ кезең ішінде теріс
бар тұлғалар) ; жауапкершілік сипатқа ие болған
туындайды ; қызметтің жалпы
нәтижелері (оң
нәтижеге жете
алмағаны үшін) үшін
жауапкершілік пайда
болады.
Кәсіпкерлік-құқықтық жауапкершілік
мынадай функцияларды орындайды :
превентивті фунция
Заңдық жауапкершілік түрлерінің жіктелуіне қатысты әртүрлі тәсілдер
бар. Олардың қатарына мынадай жіктемелерді жатқызу ға болады:

қолданудың негізгі
мақсатына байланысты:
жазалаушы және орын
толтырушы (айыппұлдық)
жауапкершілік;
құқық бұзушылықтың түрлері мен
құқық бұзушылықтың түрлері мен
қолданылатын санкцияларының
сипатына байланысты: азаматтық- құқық бұзу субъектісі
құқықтық, қылмыстық, әкімшілік, бойынша: дербес және
тәртіптік, материалдық (мүліктік)
ұжымдық жауапкершілік;
жауапкершілік;

жауапкершіліктің туфндау және оны іске
санкцияларды қолдау асыру тәсілі бойынша: құқық бұзу
тәртіьі бойынша: соттық фактісі салдарынан заңнан тікелей
және әкімшілік туындлайтын жауапкершілік және құқық
жауапкершілік; бұзу туралы істі емлекеттік органдардың
тексеруі кезінде заң негізінде туындайтын
жауапкершілік.
«Жеке кәсіпкерлік» туралы заңда
жауапкершіліктің негізгі 2 түрі
қарастырылған:

• мемлекеттік бақылауды және
лицензиялауды жүзеге асыру кезінде
мемлекеттік органдар мен лауазымды
адамдардың жауапкершілігі;
• жеке кәсіпкерлік субъектілерінің
(соның ішінде дара кәсіпкерлердің)
жауапкершілігі.
М е м л е ке т т і к о р г а н д а р м е н о н д а ғ ы л а у а з ы м д ы
т ұлғаларды мынадай жа ғдайларда ҚР
з а ң д а р ы м е н б е л г і л е н г е н ж а у а п ке р ш і л і к т е
б ол а д ы :
• Жеке кәсіпкерлік субъектісі туралы ақпаратты тарат қаны үшін
(жеке кәсіпкерлік субъектісінің келісімінсіз а қпаратты тарату
натижесінде келтірілген зиянның орны толтырылуы тиіс) ;
• Жеке кәсіпкерлік қызметіне заңсыз кедергі жасайтын кез
келген іс-әрекеті (әрекетсіздігі) үшін;
• Жеке кәсіпкерлік субъектісіне тексеру ж үргізудің белгіленген
тәртібін бұзған жағдайда (тексеруді негізсіз тағайындау, акті
шығармай және оны құқықтық статистика органында
тіркемей тексеру жүргізу, құжаттаржы заңсыз алып қою,
материалдық құндылықтарды заңсыз түгендеу, өндірісті
тоқтата тұру, артық анықтамалар толтыру, негізсіз с ұрау
салуларды талап ету және өзге де жағдайларда).
Жеке кәсіпкерлік субъектілері келесілер үшін жауапкершілікте
болады:

• ҚР заңнамасын бұзғаны үшін;
• ҚР жосықсыз бәсеке, демпингке қарсы
шаралар туралы заңнамасын бұзғаны
үшін;
• ҚР тауарлар иморты кезінде ішкі рынокты
қорғау шаралары туралы заңнамасын
бұзғаны үшін;
Азаматтық-құқықтық
жауапкершіліктің негізгі белгілері
ретінде мыналарды атауға болады:
• Ол заң бұзушылыққа мемлекеттік-құқықтық
ықпал ету нысандарының бірі ғана;
• Ол мүліктік сипатқа ие болады және за ң
бұзушыға мүліктік негізде ықпал ете алады;
• Ол азаматтық құқықтар мен міндеттерді
бұзуға жол берген адамдарға жазалау
шараларын қолданумен байланысты тиімсіз
мүліктік зардап шегу мүмкіндігін ж үктеуді
білдіреді.
Қазақстан Республикасының еңбек кодексінің 197-
бабына сәйкес, қызметкердің жұмыс берушіге
келтірілген залал үшін толық материалдық
жауапкершілікте болу жағдайлары мынадай:
• Қызметкерлерге толық материалдық жауапкершілікті өзіне алу туралы
жазбаша шарт негізінде берілген мүліктің және басқа да бағалы
заттардың сақталуы қамтамасыз етілмесе;
• Қызметкер біржолғы құжат бойынша есебіне алған мүліктің және
басқа да бағалы заттардың сақталуын қамтамасыз етпесе;
• Алкогольдік, нашақорлық немесе уытқұмарлық (токсикомания)
масаңдылық (соларға ұқсас) жағдайларда залал келтірілсе;
• Материалдар, жартылай фабрикаттар, бұйымдар (өнімдер), оны ң
ішінде оларды әзірлеу кезіндегіні қоса алғанда, сондай-ақ жұмыс беруші
қызметкерге пайдалануға берген құрал-саймандар, өлшеуіш аспаптар,
арнайы киімдер мен басқа заттар кем шықса, қасақана жойылса немесе
қасақана бүлдірілсе;
• Қызметкердің Қазақстан Республикасының заңнамасында берілген
тәртіппен расталған заңсыз іс-әрекеттерінен залал келтірілген
жағдайларда.
Қызметкердің толық жауапкершілігі туралы жазбаша
нысанда шарт жасау қажеттілігі заңнамамен белгіленген.
Яғни, Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 168-
бабында толық жеке және ұжымдық (ортақ) материалдық
жауапкершілік туралы шарттар жөнінде қарастырылған.
Демек келесідей екі түрде жасалады:
Өндіріс үдерісінде өзіне берілген
мүлік пен құндылықтарды сақтауға,
Өндіріс үдерісінде өзіне берілген өңдеуге, сатуға (жіберуге),
мүлік пен құндылықтарды сақтауға, тасымалдауға, қолдануға немесе өзге
өңдеуге, сатуға (жіберуге), де пайдалануға байланысты
тасымалдауға, қолдануға немесе келтірілген залал үшін әрбір
өзге де пайдалануға байланысты қызметкердің материалдық
лауазым атқаратын немесе жауапкершілігінің аражігін ажырату
жұмыстар орындайтын қызметкер мүмкін болмайтын жұмыстарды
және жұмыс беруші қызметкерге бірлесіп орындайтын қызметкерлер
берілген мүліктің және басқа да және жұмыс беруші қызметкерлерге
құндылықтардың сақталуын берілген мүліктің және басқа да
қамтамасыз етпегені үшін құндылықтардың сақталуын
қызметкердің толық жеке қамтамасыз етпегені үшін
материалдық жауапкершілігі туралы қызметкерлердің толық ұжымдық
жазбаша нысанда шарт жасасады. (ортақ) материалдық жауапкершілігі
туралы жазбаша нысанда шарт
жасасады.
Еңбек кодексіне сәйкес, жұмыс
беруші қызметкердің тәртіптік
теріс қылық жасағаны үшін
мынадай түрдегі тәртіптік
жазаларды қолдана алады:
• Ескеру;
• Сөгіс;
• Қатаң сөгіс;
• Еңбек кодексінде белгіленген
жағдайларда еңбек шартын
жұмыс берушінің бастамасы
бойынша бұзу.
Жұмыс берушінің қызметкерге
тәртәптік жаза қолдану
туралы актісі:
• Қызметкердің еңбекке
уақытша қабілетсіздігі;
• Қызметкер мемлекеттік
немесе қоғамдық міндеттер
атқару уақытына жұмыстан
босатылған;
• Қызметкер демалыста немесе
вахтааралық демалыста
болған;
• Қызметкер іссапарда болған
кезде шақырылмайды.

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпкерлік қызметтің заңдылығы

Кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің заңдылық

Кәсіпкерлердің әкімшілік жауапкершілігі

Кәсіпкерліктің мәні және міндеттері

Жеке кәсіпкерліктің ұйымдастырушылық - құқықтық нысандары

Кәсіпкерлік қызметті несиелеу

Кәсіпкерлік субъектілері

КƏСІПКЕР

КӘСІПКЕРЛІК туралы

Қылмыстық жауапкершілік

Пәндер