Оқу әдістері және құралжабдықтары

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының ғылым және білім министірлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ
Оқу әдістері және құрал-жабдықтары

Орындаған:Қапсамет Т.
Тексерген:Тұрғанбаева Б.Ш
Топ:Т- 441
Жоспары:

1. Оқу, əдіс, тəсіл жəне ережелері
түсінігі мен мəні
2. Оқу əдістерін топтастыру
3. Оқу құрал-жабдықтары
4. Оқу əдістері мен құралдарын
іріктеу
Оқу, əдіс, тəсіл жəне ережелері
түсінігі мен мəні

Оқу əдісі – білім игеру мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған оқытушы мен оқушының
бірлікті іс -əрекеттік қимыл - тəсілдері. Оқу мақсаты жолындағы ұстаздың оқыту жұмысы
мен шəкірттің оқып- үйрену əрекеттерінің өзара байланыстылығы жəне анайылығы осы
оқу əдісінен көрінеді.
Дидактикада кең қолданым тауып жүрген жəне бір түсініктер легі –бұл “оқу тəсілі” жəне
“оқу ережелері”.
Оқу тəсілдері- оқу əдісінің құрамды бөлігі немесе бір қыры, яғни жалпы “əдіс” түсінігіне
байланысты жалқы ұғым. Бұл екі ұғымды өз алдына шектеп болмайды, олардың ара
қатынасы ауыспалы, өзгермелі. Кей жағдайларда əдіс педагогикалық міндетті шешудің
дербес жолы есептелсе жəне бір ықшам оқу-тəрбие мəселесіне орай- тəсіл болуы мүмкін.
Мысалы, егер мұғалім жаңа білімдерді сөздік, ауызша əдіспен (түсіндіру, əңгімелеу,
сұхбат) ұсыну барысында көрнекі құралдарды пайдаланса, онда бұл көрнекілік –тəсіл
ретінде қабылданады.
Оқу әдістерін дидактикалық
мақсаттарға орай топтастыру

1 • Білім жинақтау әдісі

• Ептілік және дағды
2 қалыптастыру әдісі

3 • Білімді қолдану, пайдалану әдісі

4 • Бақылау әдісі
Оқу әдістерін білім көзі
бойынша топтастыру

Сөз Көрнекілік

Іс-әрекеттік(практика)
Оқу әдістерін шәкірттердің
танымдық әрекеттеріне орай
топтастыру

Түсіндірме-
көрнекілі Қайта жасау
әдісі әдісі

Проблемді Эвристкалық
оқу әдісі әдісі
Оқыту әдістерін мұғалімнің
тиімді таңдауы
Баспа көздерімен оқу жұмысын атқарудың бірнеше жолы бар:

- Конспектілеу - оқылған ақпараттың қысқаша жазбасы не баяны. Конспектілеу т үрлері- т үгелдей к өшіру,
іріктеумен таңдап жазу, толық не қысқа конспект түзу. Оқушы конспектіні үшінші т ұл ғаны ң атынан емес, өз
атынан жасағаны жөн, осы жағдайда оның дербес ойлау қабілеті дамиды;
- тезистер түзу - негізгі идеяларды белгілі бірізділікпен қыс қаша баяндау;
- реферат құрастыру – тақырып бойынша бірнеше а қпарат к өздеріне шолу беріп, оларды ң мазм ұны мен формасына
өз бағасын беру;
- мəтін жоспарын жасау - мəтінді бөлімдерге келтіріп, əр қайсысына атама беру; жоспар жай не к үрделі болуы
мүмкін;
- сілтемелер беру (цитирование)- мəтіннен өзгертілместен б өліп алын ған к өшірме. Сілтемеге байланысты
қойылатын талаптар: əдептілік болуы, мағынаны ң өзгеріске түспеуі, сілтеме алын ған е ңбекті ң авторын, атамасын,
баспа орыны мен атын, жария жылын, бетін дəл келтіру;
-түсініктеме беру (аннотация)- оқылғанның мəнді тараптарын жойып алмастан, қыс қа, ы қшам баяндау
- пікір беру - оқылған жөнінде өз ойын білдіруге арналған қысқаша ауызша не жазба баян.
- анықтама (справка) түзу –ізденіс нəтижесінде жинақтал ған а қпарат бойынша м əлімет. Аны қтамалар т үрі -
өмірнамалық дерек, сандық- статистикалық, жағрапиялық, терминологиялы қ жəне т.б.
- формальды –қисынды модель жасау - оқылғанды сөз-сүлбе (схема) күйінде жеткізу;
- тақырыптық тезаурус құрастыру - тақырып, бөлім не түгелдей п əн бойынша тірек ұғымдарды ң реттелген
жиынтық тізімін жасау;
- идеялар матрицасын жасау - біртекті заттар, құбылыстар ж өнінде келтірілген т үрлі авторлар е ңбектеріндегі
салыстырмалы сипаттамаларда кесте формасына келтіру;
- пиктографиялық жазба –сөзсіз бейнелеу.
Оқыту әдістері, тәсілдері және
құралдары туралы ұғым.

Әдіс – оқу-тәрбие жұмыстарының алдында тұрған міндеттерді дұрыс орындау үшін мұғалім
мен оқушылардың бірлесіп жұмыс істеу үшін қолданатын тәсілдері. Әдіс ар қылы мақсатқа
жету үшін істелетін жұмыстар ретке келтіріледі. Оқыту әдістері танымға қызығушылық
туғызып, оқушының ақыл-ойын дамытады, ізденуге, жаңа білімді түсінуге ықпал етеді.
Оқытуда ең басты нәрсе – оқушылардың танымдық жұмыстары. Оқыту әдістері ең анық
фактілерді білуді қамтамасыз етеді, теория мен тәжірибенің арасын жақындатады.
Оқытуда ең басты нәрсе – оқушылардың танымдық жұмыстары. Оқыту әдістері ең анық
фактілерді білуді қамтамасыз етеді, теория мен тәжірибенің арасын жақындатады.
Тәсіл – оқыту әдісінің элементі. Жоспарды хабарлау, оқушылардың зейінін сабаққа аудару,
оқушылардың мұғалім көрсеткен іс-қимылдарды қайталауы, ақыл-ой жұмыстары тәсілге
жатады. Оқыту әдістерінің басты қызметі - оқыту, ынталандыру, дамыту, тәрбиелеу,
ұйымдастыру.
Оқыту құралдары - білім алу, іскерлікті жасау көзі. Олар: көрнекі құралдар, оқулықтар,
дидактикалық материалдар, техникалық оқыту құралдары, станоктар, оқу кабинеттері,
зертханалар, ЭЕМ және ТВ, нақты объектілер, өндіріс, құрылыс.
Оқыту әдісі
Мысалы, мұғалім оқушыларға фактілер мен ережелерді хабарлайды, заттарды к өрсетеді,
фактілердің мәнін түсіндіреді, оларға сұрақтар қояды. Егер оны т әсілдерді ң арасында т үсіндіру
тәсілдері, дәлірек айтсақ фактілерді талдау, салыстыру, хабарлау, т.б басым болса, онда о қыту әдісін
түсіндірмелі деп атауға болады. Егер негізгі тәсіл - а қпараттарды, фактілерді ұсынумен шектелсе,
(мысалы: мұғалім оқушыларға ережелерді жаттауды ұсынады, біра қ ережені ң м әнін т үсіндірмей,
оны жаттау тәсілін айтады), онда оқыту әдісі ақпараттық- хабарлау, немесе оны жай ғана
хабарлама әдісі деп атайды. Осыған сәйкес бірінші жа ғдайда о қушылар заттарды ба қылап,
фактілерді есінде сақтайды, мұғалімнің түсіндіргенін тындайды ж әне ой елегінен өткізеді,
ақпараттық сұрақтарға жауап іздейді. Бұл жерде о қу әдісі репродуктивтік, д әлірек айтса қ жа ңа
ережені оқушылар дайын күйінде меңгереді (о қушылар фактілерді талдап, ережелер шы ғармайды).
Егер оқыту әдісі хабарлау әдісі болса, оқудың негізгі т әсілі жаттау, о қушыларды ң үлгі бойынша
жұмыс істеуі. Мұндай оқу әдісін шартты түрде орындаушылық деп атаймыз.
Сондықтан оқушының кітаппен жұмысы оқу әрекетіні ң т әсілі болып табылады. Егерде о қушы
мәтінді талдаса, түсінгенін өз сөзімен айтса, онда кітаппен ж ұмыс о қу әдісі болып табылады. Егер
монологтық баяндау әдісі қолданылса, онда мұғалім әңгімелейді, ғылымны ң дайын қорытындыларын,
ережелерін, фактілерін хабарлап оқиғаларды суреттейді, іс- әрекетті ң үлгілерін к өрсетеді ж әне
оқушыларға тапсырмалар береді. Эвристикалық әдісті қолданғанда м әселелік де ңгей (о қушыларды ң
белсенділігі) едәуір көтеріледі, эвристикалық әңгімелерге танымды қ (логикалы қ) есептер ж әне
проблемалық тапсырмалар қосылады. Оқушылар мұғалімнің к өмегімен "жа ңалы қ" ашады, біра қ
негізінен оқушылар өз бетімен жұмыс істейді. Зерттеу әдісін қолдан ғанда м ұғалім о қушылар ға
тәжірибелік сипаттағы тапсырмалар (тәжірибе ж үргізу, қосымша а қпарат, фактілерді жинап
оларды өз бетімен талдау және қортындылау, өз ойын д әлелдеуге керекті материалдарды жинау, т.б)
береді. Оқушылар оларды өз бетімен орындайды, біра қ б ұдан м ұғалімні ң басшылы ғы керек емес деген
сөз тумайды.
Оқытудың
түрлері

Проблемалық оқыту

Бағдарламалы
(компьютерлік) оқыту

Түсіндірмелі-
иллюстрациялы оқыту
Т үсіндірмелі-иллюстрациялы о қыту.

Түсіндірмелі-иллюстрациялы оқыту.Оның дәстүрлі оқыту деп аталатыны тарихта
ұзақ уақыт бойы өміршең болғанына байланысты. Д әстүрлі о қыту жаңадан пайда
болған түсіндіру жолдары мен көрнекіліктерді өзіне кіріктіріп отырады. Б ұл
жүйедегі негізгі оқыту әдіс-тәсілдеріне көрнекіліктерді пайдалана отырып т үсіндіру
жатады. Оқушылардың негізгі іс-әрекеті: берілген білімні ң мазм ұнын ты ңдау,
қабылдау, естерінде сақтау. Мұндай оқытудың талабы: о қушылар есте са қта ған
өткен оқу материалының мазмұнын қатесіз қайталап айтып беруі.
Түсі ндірмелі-иллюст рациялы о қытуды ң ғасырлар бойы
нығайтылған пайдалы жақтары:
- Уақытты үнемдейді;
- Мұғалім мен шәкірттердің күш-қайратын жетілдіреді;
- Күрделі білімдерді қабылдауды жеңілдетеді;
- Оқыту процесін тиімді басқаруды қамтамасыз етеді.
- Түсіндірмелі-иллюстрациялы оқытудың кемшіліктері:
- Оқушылардың дайын білімді жаттап алуы,
- Шәкірттердің өз бетінше ойлауына қажетті көңіл бөлінбеуі;
- Дара және бөліп оқыту мүмкіндіктерінің жетімсіздігі.
Бағдарламалы (компьютерлік) оқыту

Бағдарламалы (компьютерлік) оқыту
Бағдарламалы оқытудың негізгі мақсаты – оқыту процесін бас қаруды жетілдіру,
тексеруден өзін-өзі тексеруге, оқытудан өзін-өзі оқытуға көшу. Бағдарламалы
оқытуда жаңа бағдарланған оқулықтар, оқыту құжаттары, үйрету (оқыту)
машиналары қолданылады. Оқытудың бұл түрі 1960 жылдан бастап Б.Скиннер,
Н.Краудер бастамасынан кейін, педагогика, психология ж әне кибернетиканы
ұштастырып пайдаланылады.
Ба ғдарламалап о қытуды ң к үшт і жа қт ары:
- Оқу материалының бөлшектелінуі,
- Оқушының белсенді өзіндік жұмысы,
- Тұрақты тексеру,
- Оқыту қарқыны мен оқу материалы көлемінің даралануы,
- Техникалық оқыту құралдарын пайдалану.
- Бағдарламалап оқытудың кемшіліктері:
- Бағдарлама жасауға көп уақыт, күш керектігінен ол өте тиімді,
- Мектептегі компьютерлердің саны мен сапасы жеткіліксіз.
Проблемалық оқыту

Проблемалық оқыту
Заманауи білімдендірудің мақсаты мамандарды шы ғармашылы ққа дайындау екені
даусыз. Шығармашылық дегеніміз жаңалықты (жаңа нысана, жаңа білім, жа ңа
проблема, жаңа әдіс) ашу. Осыған орай, проблемалық оқытудың өзі де шы ғармашыл
процесс: бейқалыпты ғылыми-оқу мәселені бейқалыпты әдістермен шешу. Со ңғы
кезде кең тараған оқу түрінің мәні: мұғалім жа ңа білімді дайын т үрде баяндамай,
оқушылардың алдына проблемалық сұрақтарды қойып, оларды шешуді ң жолдары
мен тәсілдерін іздеуге бейімдейді.
Проблемалық оқытудың күшт і жа қт ары:
- Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін арттырады;
- Оқу еңбегіне қызығушылығын арттырады;
- Оларды өздігінен саналы жұмыс істеуге үйретеді;
- Берік білімге, оқытудың жоғары нәтижесіне жеткізеді.
Проблемалық оқытудың кемшіліктері:
- Оқушылардың танымдық іс-әрекетін басқаруға әлсіз ықпал ету;
- Мақсатқа жету үшін көп уақыт жұмсау.
Пайдаланылған
әдебиет
C.Бабаев Жалпы педагогика 2011
Алматы
Садықов Т.С. Қазіргі дидактика- Алматы
2007.- 278 б.
ПедагогикаС.Ш. Әбенбаев Астана 2003.-
352б

Ұқсас жұмыстар

Оқу әдістері мен құралдарын іріктеу

Оқыту әдістері

Оқу әдістері және құрал жабдықтары туралы ақпарат

Оқыту әдістері мен құралжабдықтары

Оқыту әдістері мен құрал жабдықтары

ХИМИЯ ЖӘНЕ БИОЛОГИЯ ПӘНІ

Мультимедиа технологиялары

КӨРНЕКІ ҚҰРАЛДАР

Дене тәрбиесінің әдістері

Машиналарға диагностика жасау құралдарының құрылысымен танысу және оларды қолдану ережелерін меңгеру

Пәндер