Жатаған бидайық (Пырей ползучий, Elytrіgіa repens)

Презентация қосу

Жатаған бидайық
(Пырей ползучий,
Elytrіgіa repens).
Орындаған:Сағодоллаева
А
Тексерген:Сагандыков С.Н
Жоспар:
Кіріспе
1.1 Жатаған бидайыққа сипаттама
Негізгі бөлім
2.1 Жатаған бидайықтың морфологиялық
ерекшеліктері
2.2 Жатаған бидайықтың биологиялық
ерекшеліктері
2.3 Таралған аймақтары
2.4 Күресу шаралары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Жатаған бидайыққа сипаттама
Бидайық -астық тұқымдасына жататын көп жылдық
шөптесін өсімдік. Қазақстанның барлық жерінде кездеседі.
Оның 44 түрі бар. Оның ішінде жатаған бидайық.
Бидайықтың ең көп тараған түрлері: құмеркек бидайығы
(аgropyron fragіle) және жолеркек бидайығы (аgropyron
desertorum). Олардың биіктігі 25 — 100 см. Жатаған тамырлы,
сабағы тік, төменгі жағы иіліп келеді. Жапырағы жіңішке
таспа тәрізді, түксіз. Гүлшоғыры — масақ, ұзындығы 3 — 7
см, ені 5 — 9 см; масақшасы 3 — 7 гүлді. Маусым — шілде
айларында гүлдейді. Бұлар — құнарлы мал азығы.
Гектарынан 6 — 8 ц пішен жинауға болады. Жатаған бидайық
(аgropyron repens) жатаған тамырлы, су жайылған жерде өседі.
Ол — зиянды арамшөп, бірақ мал жақсы жейді. 100 кг
пішенінде 52 азық өлшемі, 7 кг сіңімді протеин бар.
Гектарынан 25 — 35 ц пішен жинауға болады.
2.1 Жатаған бидайықтың
морфологиялық
ерекшеліктері
Жатаған бидайық
(Пырей ползучий,
Elytrіgіa
repens).Астықтұқымдас
ына жататын
көпжылдық арамшөп.
Сабағының биіктігі бір
метрдей. Бұл арамшөп
тұқымы және
вегетативтік мүшесі
(тамырсабағы) арқылы
көбейеді. Бір түп өсімдік
300-ге дейін, ал барлық
Бұлардың
тамыр
сабақтары
ұзын, жер
астында 2 м-ге
дейін көлбей
өседі.
2.2 Жатаған
бидайықтың
биологиялық
ерекшеліктері
Дəнінің ұзындығы 4 мм, ені-1,25 мм. Ол топырақ 20-30
градусқа қызғанда көктеп шыға алады. Өзінің өнгіштік
қабілетін топырақта үш жылдан астам уақыт сақтайды.
Жатаған бидайық негізінен тамырсабағы арқылы
вегетативтік жолмен көбейеді. Бір гектардағы
тамырсабақтың ұзындығы 900 шақырымға, ал ондағы
бүршіктер саны 50-60 млн-ге жетеді. Тамырсабақтың
топыраққа бойлау тереңдігі оның типі
менгранулометриялық құрамына байланысты.
2.4 Күресу
шаралары
Жатаған бидайықтың топырақтағы тұқымын
жою үшін, оның өсіп шығуына толық жағдай
жасап, көктеп шыққаннан кейін топырақты
өңдеу арқылы жояды. Жатаған бидайықтың
тамырсабағын “тұншықтыру” тәсілі арқылы
құртады. Ол үшін Қазақсанның оңтүстік
аймағында дәнді дақылдарды жинап алғаннан
кейін танапты тоғыспалы бағытта дискілі сыдыра
жыртқышпен 8-12 см тереңдікке екі рет өңдейді.
Содан 2-3 апта өткен соң, яғни арамшөп көктей
бастаған кезде, жерді 25-27 см тереңдікке түренді
соқамен сүдігерге жыртады. Қарықтың
(борозданың) түбіне аударылған тамырсабақтың
ұсақ бөлшектері оттегі мен коректік заттардың
жеткіліксіздігінен өнуіне қарамастан жердің бетіне
көктеп шыға алмайды.
2.3 Жатаған
бидайықтың таралуы
Қазақстанның барлық жерінде
кездеседі. Оның 44 түрі бар.
Саздақ жəне сазды қаратопырақтарда
(Ақмола облысы) 5-10 см, кəдімгі орташа
қарашірікті қара
топырақта (Солтүстік Қазақстан облысы)
10-12 см, ал жеңіл топырақтарда15-18 см
тереңдікте жатады. Жатаған бидайық
республиканың солтүстікоблыстарында дəнді
дақылдарды ластаса, ал оңтүстік
аймағында ылғалы молтанаптарда тараған.
Қорытынды:

Қорытындылайтын болсам жатаған бидайық
өзінің өнгіштік қабілетін топырақта үш
жылдан астам уақыт сақтайды. Жатаған
бидайық негізінен тамырсабағы арқылы
вегетативтік жолмен көбейеді. Бір гектардағы
тамырсабақтың ұзындығы 900 шақырымға,
ал ондағы бүршіктер саны 50-60 млн-ге
жетеді. Тамырсабақтың топыраққа бойлау
тереңдігі оның типі мен гранулометриялық
құрамына байланыст.
Пайдаланылған әдебиеттер:

1.Ю.В.Рычин Сорные растения. –
Учпедгиз,1952

2.Верещагин Л. Н. Атлас травянистых
растений.-К.:Юнивест Маркетинг, 2002.
-384с.

Ұқсас жұмыстар

КАДМИЙ МЕН ГУМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫДЫҢ ӨСІМДІКТЕРДІҢ БИОХИМИЯЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІНЕ ӘСЕРІ

Нейтральды қышқыл топырақта кездесетін индикатор - өсімдіктер

Топыраққа сипаттама Индикатор - өсімдіктер

ҚОРҒАСЫН МЕН КАДМИЙ ИОНДАРЫНЫҢ ТОПЫРАҚТАН ФИТОЭКСТРАКЦИЯЛАНУЫНА ЭДТА-ның ӘСЕРІ

Еркекшөп Қылтықсыз арпабас

ҚР облыстарының фитосанитария карантиндерінің жағдайы

Жатағ ан укекіре. Таралуы. Морфологиясы. Зияндылығ ы. Биологиясы. Кү ресу шаралары

Ағаштардың, бұталардың, жартылай бұталардың, шырмауықтар мен жатаған өсімдіктердің жіктелуі

АСТЫҚ ТҰҚЫМДАСТАР

Арамшөптермен күресу шаралары

Пәндер