Тері топографиясы құрылысы және оның химиялық құрамы

Презентация қосу

Тері топографиясы
құрылысы және химиялық
құрамы.
Жоспар:
• ТЕРІ.
• ТЕРІ ТОПОГРАФИЯСЫ.
• ТЕРІНІҢ ХИМИЯЛЫҚ ҚҰРАМЫ.
Тері - жануарлар денесінің сыртқы қабаты. Ол
ағзаны сыртқы орта әсерінен қорғайды және
сонымен қатар зат алмасу, сыртқа шығару,
жылу реттеу процесіне қатысады.
Тері түкті, жүнді жабыннан, эпидермистен (қыртыс), дерма (өзең)
мен теріасты жасушадан (шел) тұрады. Былғары шығару үшін
тері өзеңі, ал үлбір және тон үшін өзеңге қоса қыртыс пен түкті
жабын пайдаланылады.
Өзең коллаген, эластин және ретикул
Өзең
коллаген өрілуінен пайда болады.
талшықтарының
Коллаген талшығы
Өзең екі негізгі қабаттарға бөлінеді: емізікше және торлы.
Емізікше қабат өзеңнің жоғарғы бөлігінде орналасқан. Көбінесе,
малдардың осы жерінде жүн тамыры бекиді. Осы ған тер мен май
бездері кіреді. Бұнда коллаген талшықтары жұқалау. Олар т үк
қалташығына қарсы бағытталған.
Торлы қабат - өзеңнің төменгі қабаты. Ол былғары мен теріден
өнделген барлық терінің беріктігін анықтайды. Ол біркелкі коллаген
талшықтарының өрілімдерінен тұрады. Біз осы қабатты ң иілгіш,
жұқа болуын қадағалаймыз. Қабат жұқалығы малдың жай-күйін
анықтайды, күту жағдайына, сою уақытына, малдың т үріне
байланысты құбылады. Талшықтардың өрілу топтары теріні ң қай
жерінде орналасуына байланысты сипатталады.
ТЕРІНІҢ ТОПОГРАФИЯЛЫҚ
БӨЛІКТЕРІ:

а -мүйізді ірі
малдын терісі;
б-жылқы терісі,
штрихпен
белгіленген ең
қалың тығыз жері
жая -"шпигель";
в -тиін терісі.
Ірі қара мал және жыл қы терісіні ң
топографиясы.
Терінің топографиялық құрылысы негізінде мех өндірісіндегі
қалдықтарды болдырмау үшін, көбінесе ірі емес мамықтық мал
терілерін қолданады. Ал тері өндірісінде шошқа, жылқы, ірі қара мал
терілерімен байланысты. Олардың топографиясы біршама өзгеше.
Шошқа терісінің топографиясы
Ірі қара мал терісі келесі бөліктерде
талданады.

Жонарқа
Жылқы терісін екіге бөлуге болады: алдыңғы және сауыр
терісі. Орны бойынша ірі қара мал терісіндей жонар қаны ң
орнына алдыңғы бөлігі орналасқан. Бірақ ол борпылдақ
құрылысымен ерекшеленеді.
Жылқының сауыр терісі – жылқы терісінің артқы бөлігі,
артқы аяқтарымен бірге кесіліп алынған жылқының сауырын
жауып тұратын тері.

Шошқа терісінің топографиясы өзгеше. Теріні ортаңғы
бөлігінде жонарқа және мойын терісі бар. Оны бөксе деп
атайды. Қалған бөліктері бөксенің бүйірінде орналасқан, оны
қол терісі деп атайды. Оларды аяқ киімнің жоғарға жағына
және қайыс белдіктер дайындауда қолданады.
Терінің химиялық құрамы
Ақуыз. Былғары өндірісі үшін маңызды роль атқаратын терінің негізгі
элементі. Тері жанғанда ақуызда жанады. Өзіне т ән иіс б өледі. Теріні ң
құрамында әртүрлі ақуыздың көптеген мөлшері бар. Олардың ішіндегі
маңыздысы: коллаген, эластин, кератин.
Коллаген.
Су. Су теріні ң к ө п б ө лігін құ райды. Мал денесінен
сыпырыл ғ ан жас тері я ғ ни консервленбеген тері салма ғ ыны ң
65-70 % су құ райды. Терідегі суды ң м ө лшері жынысына,
жасына ж ә не т ү ріне байланысты ә р т ү рлі болады. Мысалы,
сиыр терісіне қ ара ғ анда ө гіз терісінде су к ө бірек, ал б ұ зау
терісіне қ ара ғ анда сиыр терісінде су к ө бірек.

Минералды т ұ здар. Малды ң денесінен жа ң а сыпырыл ғ ан
теріде минералды т ұ зды ң м ө лшері шамамен -1-1,5%.
Эпидермисте минералды т ұ здар к ө бірек шамамен 2%. Тері
асты клетчаткасында аз шамамен 0,5%.

Май. Терідегі майды ң м ө лшері малды ң т ү ріне, жасына,
жынысына ж ә не қ оректік заттарды ң жиналу де ң гейіне
байланысты. Ә сіресе шош қ а ж ә не қ ой терілерінде май
м ө лшері к ө п 30%.
Мехтік теріден өнделген тері тіні
төмендегідей негізгі талаптарға сай
келуі керек:
Қолданылған әдебиеттер:
1. Әсенова Б.Қ. Былғары және мех технологиясы: оқу
құралы / А.Н.Нұрымхан, А.Н.Нұрғазезова.- Семей, 2008.
2. Мәдиев Ө.Қ. Былғары және тері технологиясы:
оқулық / Айтөленова Қ.Т. - Алматы, 2010.
Назарларыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Тері құрылысы және химиялық құрамы

Терінің топографиясы, құрылысы және химиялық құрамы. Малдың терісіне әсер ететін факторлар. Теріні консервілеу және сақтау

Тері топографиясы құрылысы және химиялық құрамы

БЫЛҒАРЫ ШИКІЗАТЫ

ТЕРІ ТОПОГРАФИЯСЫ

Терінің топографиясы, құрылысы және химиялық құрамы

Терінің топографиясы, құрылысы және химиялық құрамы. Малдың терісіне әсер ететін факторлар

Тері - жануарлар денесінің сыртқы қабаты

Малдың терісіне әсер ететін факторлар Жібіту үрдісінің мақсаты және жібітуге әсер ететін факторлар

Көз ұясының қабырғалары

Пәндер