Қазақ этнопедогогикасының зерттеу әдістер

ҚР Білім және Ғылым министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

жаратылыстану - математика факультеті

Математика мамандығы

СӨЖ№2

Тақырыбы: «Қазақ этнопедогогикасының зерттеу әдістері»

Тобы: Т- 413

Орындаған: Берік Н.

Тексерген: Оралбекова Б. С

Жоспар:

Қазақ этнопедогогикасының зерттеу әдістерінің түрлері;

Анықтамасы

Фольклорды материалды зерттеу әдісі

Пайдаланған әдебиеттер.

Зерттеу құралдарына

Қазақ этнопедогогикасының зерттеу әдістері

Археологиялық материалдарды

Жазбаша материалдарды

Фольклорды материалды

Бұл этнопедагогиканың маңызды әдістерінің бірі, себебі ақпараттың алуан түрлілігі және сенімділілігімен бағаланады. Жазбаша материалдар негізінде халықтың өзі жазған тарихи жазбаларында немесе ескерткіштерінде (мысалы: Күлтегін, Тоныкөк т. б ескерткіштер) қолданылады. Алайда, жазбаша ескерткіштерге әлі зерттелмеген материалдарды да жатқызуға

Этникалық тарихты, мәдени тарихты қайта жаңғырту үшін этнопедагогикада археологиялық материалдарды зерттеу әдісі қолданылады. Археологиялық материалдар-халықтардың ежелгі тарихына қатысты материалдардық мәдениетінің ескерткіштері. Оған: қалашықтар мен қалалар; ежелгі қоныстардың қалдықтары; обалар, қабір үстіне орнатылған ескерткіштер мен салт-дәстүрлік құрылыстар; адамның еңбек қызметін сипаттайтын ескерткіштер; тасқа және үңгірде қашалған жазулар жатады.

Фольклорды материалды зерттеу әдісі

Өзіндік ерекшелігі бар және қызықты әдістердің бірі. Бұл әдісте халықтың мәдениеті, тұрмысы, әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрі көрініс береді. Фольклорды әдіс ретінде қолдану қазіргі кезде кең көлемде жүргізіледі. Өйткені, В. Жирмунский, А. Кононов, В. Пропп, К. Чистов, Р. Липец сияқты фольклоршылар тарихи фольклорды халықтың мәдениетін, тұрмысын және тарихын зерттеуде маңыздылығын дәлелдеді. Фольклор ол халықтың киім-кешек, құрал-жабдық, әдет-ғұрып, тұрмыс-салт, наным-сенім, сондай-ақ түрлі көркем өнерін тұтастай атау үшін қолданылады. Фольклор әдісі халықтың ауызша поэтикалық шығармашылығын әсіресе кең мағынада зерттейді. 1846 жылы ағылшын Вильям Томе ұсынған «фольклор» сөзі де(ағылшынша lolk-халық, lore-білім, даналық) ауыз әдебиеті атауы үшін халықаралық ғылыми атау ретінде орныққан. Ауыз әдебиетінің шығарушысы да, жаратушысы да, тыңдаушысы да-халық. Сондықтан, ол шың мәнінде халықтың өз еншісі болып табылады.

Кез келген халықтың өз тарихы, әдет-ғұрпы, әдебиеті, мәдениеті, өзіндік сөздердің семантикалық құрылымын зерттеу олар білдіретін заттардың, ұғымдардың атауын Бұл жөнінде Е. Жанпейісов М. Әуезовтің «Абай жолы» эпопеясының тілі атты халық өмірі мен мәдениетінің куәгеріне айналған ана тілдің бойында ел ескілігімен байланысты сөздердің, лексиканың жалпы көне қабатының бір зерттеу жұмысының өзектілігі. Ғұрыптық фольклор үлгілерін зерттеу - көне еңбектің ғылыми жаңалығы.