СӨЖ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЕЛЕКЕТТІК
УНИВЕРСИТЕТІ

СӨЖ
Орындаған : Фазымова А.Ж.
Тексерген :Кулмышева Н.А.

Семей 2015
Жоспар :

1) Ж.Пиаже және оның мектебі

2) Бала психикасының дамуына әсер етуші
факторлар
3) Ойын түрлеріне сипаттама
Пиаже (1896-1980) – Швейцария психологі. Психиканың түрлі кезеңмен дамуы
концепциясының авторы. "Генетикалық эпистемология" ілімін жасаушы. Женева
және Париж университетінің профессоры. Сорбонна (Франция), Гарвард ж әне
Чикаго университетінің құрметті профессоры. 1929 жылдан Жан-Жак Руссо
атындағы институтты басқарады, 1940 жылдан Женева университетіні ң
эксперименталды психология кафедрасы мен психологиялы қ лабораториясын
меңгереді. 1955 ж. "Генетикалық эпистемология жөнінде Халы қаралы қ Орталы қ"
құрды. Ол бала интеллектісін зерттеу жайында ғылыми мектеп ашты. Ол "Логика
және эпистемология" (таным теориясы) ж өніндегі е ңбектерімен әйгілі. Пиаже:
ойлау дегеніміз операциялар жүйесі — дейді. Операция — ішкі қимыл- әрекеті,
сыртқы заттық әрекеттің жемісі, ішкі әрекет реалды объектілер ар қылы іс ж үзіне
аспайды, образ, белгі, символ арқылы жүзеге асады. Операцияны ң концепциясы
негізінде, ол баланың эмоциялық іс-әрекетгенезисін, қабылдауыны ң дамуын
қарастырады. Пиаженің концепциясы қазіргі кездегі әр т үрлі ғылымдарды ң
(логика, психология, социология, эпистемология т.б. т әсілдерін біріктіру негізінде
жол көрсетеді.
Ж.Пиаже 1921-1922
жж. Француз тілінде
аударылған еңбегінде
«баланы оқытсаң да,
оқытпасаң да
психикасының дамуына,
ақыл-ойының өріс алуына
ықпалын тигізбейді» деді.
Балалар психологиясының пайда
болуы мен бала психикасының
даму заңдылықтарын зерттеу
биология ғылымының жүйесіне
енген үлкен бір жаңалық
болды.XIX ғ. Чарлз Дарвиннің
жасаған эволюциялық ілімі аса
маңызды кезең болды. Адам соған
сәйкес органикалық дүниенің
дамуының тұтас жүйесіне енді.
Көрнекті чехтың ұлы педагогы
Ян Амос Коменский (1592-
1670ж) балаларды сезім
ерекшеліктеріне байланысты
оқыту жүйесін құру керектігі
туралы ең алғаш өз пікірін
ұсынып, мектепке дейінгі
тәрбиенің алғашқы жүйесін
жасады. Осы негізде «Ұлы
дидактика», «Суретті көрнекі
әлем» еңбектері шықты.
XIX ғасырдың соңы XX ғасырдың бас кезінде шетел
психологтары В.Штерн, Э.Мейман, А.Бине, К.Коффка,
К.Бюллер, т.б өз еңбектерінде балалар психологиясы
туралы мәселелерді қорытындылап, негізгі ба ғыттар ға
қысқаша талдау жасады. Революциядан кейінгі қайта
өрлеу жылдарында диалектикалық материализм негізінде
де бала психикасының дамуы туралы Ресейде
эксперименталдық балалар психологиясы ерекше
қарқынмен жұмыс жасады. Атап айтар болса қ,
А.Ф.Лазурский, А.П.Нечаев, И.Кросногорский,
В.М.Бехтерев, Н.М.Шеловановтардың физиологиялық
зерттеулері соның дәлелі.
Балалар тіл байлығын дамытуда
пайдаланатын ойын түрлерін төмендегідей
жүйелеуге болады:
1. Мазмұнды бейнелі ойын: отбасы,
балабақша, мектеп, аурухана, ұшқыштар,
мал фермасы, құрылысшылар,
мұнайшылар, темір жол, теңізшілер;
2. Қимыл-қозғалыс ойындары: ақ серек, көк серек,
ұшты-ұшты, аңшылар, сиқырлы таяқ, жаяу көкпар,
ақбайпақ, ормандағы аю, мысық пен торғайлар,
бақташы мен қозылар, қуыспақ, қасқыр қақпан,
соқыр теке, жырадағы қасқыр.
3. Дидактикалық ойындар: заттардың түсін анықта,
қуыршақты серуенге дайында, орныңды тап, ойлан тап,
ұзын-қысқа, аласа-биік, әр құстың мекенін тап, түсті
лото, дәл тауып айт, тігін шеберханасы, тез ретке
келтір, мына заттарды сипатта, сандардың орнын тап,
жоғары төмен, дүкен, көршілер, аралар, телеграф;
4. Құрылыс ойындары: лото және
басқа конструкторларды пайдалану;
1.Спорттық ойындар: футбол,
воллейбол, теннис, хоккей,
баскетбол;
2.Рөлді-сюжетті ойындар:
адамгершілік тәрбиесі тақырыбына
оқылған ертегі, әңгімелерді
рөлдерге бөле отырып орындау.
Балалардың дидактикалық ойын барысында есте сақтау,
көру, сезіну, қабылдау, ойлау, сөйлеу үдерістері дамып,
заттарды пішініне, түсіне, көлеміне қарай іріктеуге, әр
түрлі қимылдарды орындауға үйренеді.
Ауызша ойналатын дидактикалық ойындарда
сұрақ, өтініш келісімді білдіретін дауыс ырғақтарына
еліктеу қабілеттері жетіледі. Ертегі немесе әңгіменің
мазмұны бойынша бөлек-бөлек суреттерді
пайдаланғанда оларды белгілі бір тәртіппен жинау,
топтастыру үшін тапқырлық, байқағыштық, зеректілік
көрсетеді.
Құрылыс ойынында әдемі ғимараттар
құрылысын жасап, оның бояуларының бір-
бірімен келісімді болуын жоспарлайды,
қадағалайды.
Құрылыс материалдарының пішіні, түсі
бойынша симметриялы орналастырып, оларды
көлемі (кең-тар), биіктігі (биік-аласа) бойынша
салыстырады. Ойын барысында
шығармашылық танытып, жаңа мазмұн
ойластырып, белсенділік көрсетеді. Өзінің
және жолдастарының тұрғызған
құрылыстарының сапасына баға береді.
Ұлттық қимылды ойында балалар санамақтар, өлеңдер,
тақпақтар қолданады. Мұндай ойындарда балалардың тілі,
сөздік қоры дамып, қалыптасады, кеңістікті, уақытты
бағдарлауды үйренеді, батылдық, тапқырлық, қайраттылық,
шапшаңдық, ұжымшылдық сияқты қасиеттерге
тәрбиеленеді.
Кейіптендіру ойындары балаларға таныс ертегі, әңгіме
негізінде құрылады. Жан дүниесіне жақын рөлдерді өздері
орындауға талпынады. Ойында ауыз әдебиеті үлгілері
пайдаланатындықтан, олар балалар өміріне жарқын сезім,
қуаныш, белсенділік, шығармашылық енгізеді, тілін
дамытады. Осындай қасиеттер тәрбиеленушінің
тұлғасының қалыптасуында маңызды рөл атқарады.
Балалардың тілін дамытуда ұлттық ойынның
орны ерекше. Ойында адамдар өмірінің сан
қыры, тұрмыс-тіршілігі, еңбегі, дүниетанымы,
арман-тілегі, болашаққа деген сенімі,
ержүректілік пен жігерлікке құлшынысы
көрініс табады.
Халық педагогикасында ойындар өте көп және мазмұндары да,
бағыттары да бірін-бірі қайталамайтындай сан алуан, әрі
қызғылықты. Олар: «Алақан соқпақ», «Тақия тастамақ»,
«Айгөлек», «Аңдардың айтысы» т.б. Мәселен «Аңдардың
айтысы» атты ойында жүргізушінің талабына сай әндер
орындап, онда аңдардың дауыстарын, қылықтарын бейнелеп,
олардың өздеріне тән ерекшеліктерін сипаттап к өрсетеді.
Мұның өзі хайуанаттар әлемі жөнінде на қты үғымды,
шығармашылық қабілетті, жеке және топтанып ән айту
дағдысын жетілдіріп, тілін дамытады. Ойын ережелеріні ң бала
үшін тәрбиелік маңызы бар. Олар ойын барысын белгілейді,
тәрбиеленушінің тәртібі мен іс-әрекеттерін, олардың өзара
қарым-қатынасын бақылап, ерік-жігерінің қалыптасуына
ықпал етеді.

Ұқсас жұмыстар

ЖАЛПЫ ПСИХОЛОГИЯ ПӘНІ ТУРАЛЫ

Дәріс

Дәріс. Дәріс – жоғары оқу орындарындағы оқытуды ұйымдастырудың негізгі және заңды

Кредиттік оқыту жүйесі

ЖАЛПЫ ПСИХОЛОГИЯ ПӘНІ

ЖАЛПЫ ПСИХОЛОГИЯ ПӘНІ ЖАЙЛЫ

1892 жылдан бастап кредиттік - сағаттық жүйенің екінші кезеңі басталып, осы кезде

Қайта жаңғырту

ЕРТЕ ОҚЫТУ ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯСЫ

Шетел тілдерін оқыту психологиясы туралы

Пәндер