Психика. Сөйлеудің бұзылу түрлері мен себептері және паталогиясы

Презентация қосу

Сөйлеудің бұзылу
түрлері мен
себептері және
паталогиясы.
Психология дегеніміз бұл сыртқы дүниедегі
объектілерді немесе оқиғаларды қабылдауда, өз
дегенімізді сезінуде, ойлау процесімізде де,
тілектеріміз бен әсерленуіміз де және тағы
сондай. Психика сергек кезімізде ғана емес,
ұйықтап жатып түс көргендей алуан түрлі
бейнелер түрінде де көрінеді. Сонымен бірге
психиканың өзінің тиянақты бейнесін құрағанда
өзіміздің қабылдауымыздың дәрменсіз екенін
және осы құбылысты тікелей бақылауға сүйенуге
сенімсіз екенін білеміз.
ЖПФ тілдік емес бұзылуын нейропсихологиялық
арнайы бөлімдері қарастырады. Бұл, ересек
аурулардағыны А.Р.Лурия, Е.Д.Хомская,
Л.С.Цветковалар және т.б. жақсы зерттеді және осы
патогенетикалық механизм және ЖПФ-ның түрлі
бұзылуының этнологиясы мен клиникасын
сипатталынды. Тек балалардағы ғана ұқсас
паталогия нашар зерттелінген. Осы мәселеге
байланысты тек Лурия мен Симернещскаяның
еңбектерін ғана атауға болады. А.Р.Лурия еңбегінде
ең алдымен нақты зерттеуді қажет ететін
методологиялық базалардың іргелі теориялық
тәртібін қарастырады.
Үлкендер мен балалардағы ЖПФ органикалық генеза бұзылуының себептерін қарастырып көрейік. Балаларда болатын түрлері:
1) Біреуге міндет артатын тұқымқуалаушылық, психиканың түрлі генетикалық негізіне құрылуы. Ата-ананың алкоголизм, наркомания, таксикология, тұқым қуалаушылық
аурулары, жеке таңдаудағы сйкессіздік және психикалық дамудың бұзылуына алып баратын басқа да көптеген факторлары.
2) Құрсақтағы дамудағы (антенатальды факторлары) келеңсіздіктер токсикоз травмалар (ұшып, құлау) психотравмалар (нервтік стрестер), ауыр аурулар, қатерлі
экологиялық жағдайларда болуы (жүктілік кезіндегі кәсіпке сай)
3) Туу кезіндегі паталогиялық жағдайлар (пернитальды ми зақымдануы) «босану қиын, бірақ тез ұмтылады» халық даналығы, тек сол босану кезінде ешбір зақым көрмеген
жағдай ғана негізіне жатады. Ал егер босану кезінде балаға зақым келсе, ол анаға отбасының барлығына да өзінің келеңсіздіктерімен белглі бір қиындық тудырады. Кейінгі
кездерде босану кезіндегі травма алушылық жиі кездеседі. Солардың ішінде ең бірінші орында асфиксия бұл («удушение») нашарлау деген мағынаны білдіреді.
Мутация үш деңгейде болады:
гендік
хромосомды
геномномды
Генді мутация – бұл жекелеген гендердің ішкі
құрылымының өзгеруі. Осның нәтижесінде бір
мүшелері басқаларына трансформцияланады. (өзгеру,
айналу, мағынасын білдіреді).
Хромосомды мутация – бұл сол хромосомдар
құрылымының өзгеруін айналысу. Жиі кездесетіндері
аутосомдар намальдлық. Олар шектеуллік және басқа
да анамальды психикалық дамуға негізделеді.
Геномды мутация - дегеніміз бұл хромосом санының
өзгеруін айтамыз. Мұндай жағдайлар хромосомның
артып кетуінен немесе біреуіне кеміп қалуынан
болады. Бұл көпшілігіне түсік болу және дауна сияқты
тума ауруға себеп болады. (Дауна ол – артық
хромосомынан болатын ауру).
Нейроинфенкция – бактерия, вирустар, грибок
сияқфты қоздырғыштар арқасында туындайды.
Грипп, пневмания, отит, тонзилит және т.б.
аурулардың болуына байланысты кей
жағдайларда нейроинфекциялардың белсендігі
артады. Инфекция қоздырғыштары миға еніп,
ондағы затты бұзады. Осыған сәйкес мидың
әртүрлі бөліктері, осы енген жұқпалы аурулар
қоздырғыштарына жуап береді. Белгілі бір
қоздырғыштарға нейрондардың жауап беруін –
нейротролизм деп атайды.
Энцефалит мынандай түрлерге бөлінеді:
эпидемиялық
(клищевой) кенелік
Постветряночный
Эпидемиялық энцефалит – қарыншаға жақын орналасқан ми бөлімінің ең треңіне қоздырғыштардың енуінің нәтижесінде болады. Олар ретикулярлық
формацияны, вегативті құрылымда және т.б. қамтиды (затрагивает).
Кенелік энцефалит – сопақша ми мен жұлынның бас жағын зақымдайды. Сондықтан жиі болатын бульбарлық симптомдар (жұтынудың бұзылуы,
артикуляциялық органдарының қозғалысы, соның ішінде бульбарлы дизатрияның грубы формалары) көрінеді.

Ұқсас жұмыстар

Сөйлеудің бұзылу түрлері мен себептері және паталогиясы

АЙТЫЛУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫ

СӨЙЛЕУ ЖЫЛДАМДЫҒЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫН ТҮЗЕТУ

Дизартрия тіл кемістігі

Сөйлеу қабілеті бұзылған балалардың ерекшелігі

Сөйлеу қабілеті бұзылған балалар

ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ТЕЖЕЛУІНІҢ ЗЕРТТЕЛУ ТАРИХЫ

Психика

Ақыл - есі кем балаларды оқыту және тәрбиелеу принциптері

Арнайы психология

Пәндер