Жалбыз




Презентация қосу
Жалбыз
Жоспар
1.Жалбыз
2.Жалбыздың жалпы сипаттамасы
3.Жалбыз түрлері
4.Биалогиялық сипаттамасы
5.Жалбыздың пайдасы
Жалбыз (лат. Méntha piperíta)- 
еріндігүлділер тұқымдасына 
жататын көп жылдық 
тамырсабақты өсімдік. 
Қазақстанда жалбыз 
туысының 10 түрі өседі, соның 
ішінде дәрілік мақсатта 
бұрышты жалбыз 
қолданылады. Жане де бұл 
өсімдіктің басқа түрлерінен 
порфюмериялық , кондитерлік , 
гигиеналық мақсаттарға 
қолданылады.
Жалпы сипаттамасы:
Дәрілік өсімдіктердіӊ бірі - 
жалбыз.Ол - хош иісті, көп 
жылдық шөптесін 
өсімдік.Солтүстік қоӊыржай 
ендікте көп тараған. КСРО-да 20-
дан астам түрі өседі.

Қазақстанда жалбыздыӊ 9- түрі 
өседі. Сабағы тік, жапырақтары 
қарама қарсы орналасқан 
болады.Оныӊ дала жалбыз, су 
жалбызы, бұйра жалбыз, кермек 
немесе бұрыш жалбыз секілді 
Жалбыздың түрлері:
Дала жалбызы суармалы жерлерде,
өзен, көл, бұлақ маӊында,
шалғындықтар мен тоғайларда,
арық бойында өседі.Оны
сабынныӊ иісін жақсарту үшін
пайдаланады, дәрілік те маӊызы
бар.
Кермек жалбыздыӊ жапырағы мен гүл
шоғынан жалбыз эфир майы алынады.
Бұл майдыӊ негізгі құрам бөлігі -
ментол.Ментю парфюмерия, косметика
кондитер, тамақ өнеркәсібінде
қолданат.
Арық жалбыз Тауқалақайлар (
лат. Lamiaceae) тұқымдасы
тамыр сабақты көпжылдық
шөптес өсімдігі.

Гүлдері сабақ ұшында үздікті шоқтанып
бұтақтарында масақ тәрізді болып
шоғырланған.
Тостағаншасы қоңырау пішіндес, күлтесі
күлгін түсті.Маусым-тамызда гүлдейді.
Жемісі төрт жарнақты.
Биологиялық сипаттамасы:
Биіктігі 80-100 см.Сабағы төрт 
қырлы күрең-күлгін 
түсті.Жапырағы ұзынша, 
жұмыртқа пішінді, қысқа 
сағақты, тақтасының жиектері 
ара тісті иректелген жай 
жапырақ.Сабаққа қарама қарсы 
орналасады. Жапырағын 
саусақпен уқалағанда жағымды 
иіс шығады.Себебі, жапырағында 
5% эфир майы болады.
Маусым мен тамыз айларында
гүлдейді.Гүлдері ұсақ, түбі біріккен
5 тостағанша жапырақшасы
күлгін түсті.Түбі біріккен 5 күлте,
оның екеуі бірігіп жоғарғы ернін,
үшеуі бірігіп төменгі ернін
құрайды.Сондықтан да, мұндай
гүлдерді ерінгүлділер тұқымдасы
деп атайды.Аталығы 4, аналық
жатыны екі ұялы.Гүлдері сабақ
ұшына шашақ гүлшоғырына
жиналған. Жемісі-
жаңғақша.Жалбызды
тамырсабағынан көбейтеді.Эфир
майында 55%-ға дейін ментол
 кездеседі.
Жалбыздың пайдасы:
Жалбыз қосылған шәй жүрек
ауруымен
ауыратындарға,тамақтан
уланғанда,асқазан –бауыр ауруы
мен ауырғандарға, жүйке
жүйесі бұзылғандарға өте
пайдалы. Және бас
ауырғанда,қатты ашуланғанда
ішу керек. Жалбызды 1 стаканға
2-3 еуін салса жеткіліті.
Назарларыңызға 
рахмет

Ұқсас жұмыстар
Эфир майлары
Гүлдер әлемі
Баданалары домалақ, кейде сопақша
ЭФИР МАЙЛЫ ӨСІМДІКТЕР
Құрамында май, май тәріздес заттары
Қара бидай квас уытын дайындау
Қара бидай квас уытын дайындау. Квас туралы түсінік
Қолданылуы Дәрілік шөптер
Емдік шикізат ретінде өсімдік маңызы
Дәрілік өсімдіктер
Пәндер