Картографиялық проекция

Презентация қосу

КАРТОГРАФИЯЛЫҚ
ПРОЕКЦИЯ
Картографиялық
проекция
картографиялық кескін – Жер эллипсоидының (шардың) немесе
планетаның бетін математикалық тәсілдер арқылы жазықтықта бейнелеу.
Картада кездесетін бұрмаланулар сипатына қарай, картографиялық
проекциялардың мынадай түрлері белгілі: тең ауданды, тең бұрышты, тең
аралықты және еркін проекциялар.
Тең ауданды проекциялардағы карталарда географиялық объектілердің
ауданы бұрмаланбай дәл беріледі, бірақ өте үлкен аумақтарда бұрыштар
мен геометриялық пішіндер елеулі бұрмалануға ұшырайды.
Тең бұрышты проекциялардағы карталарда бұрыштардың бұрмалануы
жоқ. Сонымен қатар мұндай карталарда аумағы шағын жерлер пішіні де
дәл кескінделеді. Ал ұзындықтың масштабы картаның кез келген
нүктесінде барлық бағытта да бірдей мөлшерде сақталады. Неғұрлым
аумағы үлкен географиялық объектілердің ауданы қатты бұрмалануға
ұшырайды.
Тең аралықты проекциялардағы картада ұзындықтың масштабты тек канa
бір басты бағыт бойынша, тек параллель — немесе мередиан бойымен
ғана сақталады. Бұрыштар мен ауданнын бүрмалануы соншалықты
байқала бермейді.
Тең ауданды
проекциялардағы карталарда
географиялық объектілердің ауданы
бұрмаланбай дәл беріледі, бірақ өте
үлкен аумақтарда бұрыштар мен
геометриялық пішіндер елеулі
бұрмалануға ұшырайды.
Тең бұрышты
проекциялардағы карталарда
бұрыштардың бұрмалануы жоқ.
Сонымен қатар мұндай карталарда
аумағы шағын жерлер пішіні де дәл
кескінделеді. Ал ұзындықтың
масштабы картаның кез келген
нүктесінде барлық бағытта да бірдей
мөлшерде сақталады. Неғұрлым
аумағы үлкен географиялық
объектілердің ауданы қатты
бұрмалануға ұшырайды.
Тең аралықты
проекциялардағы картада
ұзындықтың масштабты тек канa бір
басты бағыт бойынша, тек параллель
— немесе мередиан бойымен ғана
сақталады. Бұрыштар мен ауданнын
бүрмалануы соншалықты байқала
бермейді.
Еркін проекция
карталарда бұрыштар мен ауданның,
ұзындықтың бұрмалануы аз мөлшерде
картаның кез келген нүктесінде
кездеседі.
Географиялық объектілерді жазықтыққа
көшіру үшін пайдаланылатын көмекші
геометриялық беттердің түріне және
картографиялық тордың ерекшелігіне
қарай
проекциялар: цилиндрлік, конустық және а
зиммуттық деп бөлінеді.
Азимуттық проекция
Азимуттық проекцияда параллельдер
тұйық шеңбер жасап, ал меридиандар
бір нүктеден жан-жаққа бойлық
бұрыштарының көрсеткішіне сәйкес
бөлінген түзу сызықтар түрінде
таралады. Азимуттық проекциялар
жекелеген материктер мен полюстік
аймақтардың картасын жасауда
кенінен қолданылады.
Цилиндрлік проекция
Цилиндрлік проекцияда параллельдер
мен меридиандар көп жағзайда бір-
біріне тікбұрыш жасап орналасады.
Цилиндрлік проекциялар дүниежүзілік
карталардың барлық түрін жасауда
кеңінен пайдаланылады.
Конустық проекция
Конустық проекциялар қоңыржай
ендіктерде орнасқан аумақтар үшін
өте қолайлы, бұрмалану аз байқалады.
Сондықтан Ресей, Қазақстан және ТМД
елдерінің карталары көбінесе осы
проекциялар негізінде жасалады.
Назарларыңызға рахмет
Тексерген Чигаева Ж.Е
Орындаған Раимбеков Ә.Ы

Ұқсас жұмыстар

Картографиялық проекция теориясы

Цилиндрлік проекция

Картографиялық проекция, картографиялық кескін – Жер эллипсоидының (шардың) немесе планетаның бетін математикалық тәсілдер арқылы жазықтықта бейнелеу

Картографиялық проекция, кескін

Гаус крюгер проекциясы

Проекция таңдау факторлары

Жер эллипсоиды және оның негізгі элементтері

Карталардың проекциялары

Тақырыптық картография

Азимуттық проекция

Пәндер