Жас аудармашыларға нұсқау: аудармашының міндеттері мен теориялық негіздері

ЖАС аудармашыға нұсқау

Аудармашы мамандығын әртістің мамандығындай. Бірақ оған қарамастан, әр мамандықтын өз ерекшелігі болады. Әртістін міндеті кеиіпкердің обрызына кіріп, кейіпкердің іс - қимылың салып, көрермендерге әсер ету. Ал аудармашы керсінше, аударып жатқан адамның образына ешбір қатысы болмау керек.

Аудармашының басты мақсаты, мәтінің аудармасын дұрыс жеткізу, ол қандайда бір жест, дауысының екпіні арқылы тындаушыларда эмоция туғызуға құқұғы жоқ. Ал бұндай жағдай болса, оған мәтінің мағынасы себеп болу керек, сіздің көмегініз емес. Аудармашының дауысы және іс- қимылы аударып жатқан адамның эмоциясына тәуелді болмау керек.

Аудармашының дауысы қатты, әрі анық шығу керек, бірақ ешбір эмоциясыз. Әсіресе сіздердің назарларынызды доклад қорғаушылардың әзіл- қалжындарына аударған дұрыс болады, себебі олардын қалжындарына, сіз аудармаға дейін де, аударғаннан кейін де өздеріңізді ұстап, жай ғана жымйған дұрыс болады.

Әрқашан аудармашылардын есінде сақтайтын бір қағида бар, аудармашылар екі жағаны қосып тұрған көпір, ал басқа болып жатқан нәрселерге оның қатысы болмау керек.

Дәл осы қағидаға сүйене отырып айта кететінім, сіз аударып жатқан адам өз ренжісін немесе ашуын көрсетсе, сіз оның ойын бөліспеуге толығымен құқұғыныз бар.

Тілді оқығанда, сол ұлттын арасында оқыған көп пайдасын тигізеді, шетелдіктерге еліктеңіздер, олардын манераларын келтіруге тырысыңыздар. Өзіңізге үнайтын бір шетел артистің таңдап алыңыз да, соған толығымен еліктеніз.

Ал аудармашының сөздік қорына келетін болсақ, күнделікті қолданатын сөздердің эквиваленттерін жаттап алыныздар, мысалы: «мен сізбен кейін хабарласам», «менімен хабарласып отыр», «кім ақырғы?» … Бұндай сөз тіркестер шетел тілінде тіптен басқаша айтылады.

Әрине аудармашы шетел тілін жетік білген жақсы, бірақ бәрінен бұрын ол өз тілін жақсы білу керек. Ілгермелі аудармашыларға шетел тіліне аударған оңайрақ түседі, өз тіліне аударғанша.

Аудармашы міндеттері

Аударма теориясының (осы жерде және бұдан былай бұл термин аударманың жалпы теориясы мағынасында қолданылады) алдында төмендегідей негізгі міндеттер тұр:

· аударманың жалпы лингвистикалық негіздерін ашып сипаттау, яғни аударма процесінің негізінде тілдік жүйелердің қандай ерекшеліктері мен тілдердің қызмет ету заңдылықтары жатқанын, бұл процесті мүмкін етіп, оның сипаты мен шеңберін айқындайтынын көрсету;

· аударманы лингвистикалық зерттеудің объектісі ретінде анықтау, оның тілдік делдалдықтың басқа түрлерінен айырмашылығын көрсету;

аудармашылық қызмет түрлері жіктемесінің негізін жасап шығару;

· түпнұсқа мен аударма мәтіндерінің коммуникативті тепе-теңдігінің негізі ретіндегі аудармашылық баламалықтың мәнін ашып көрстеу;

тілдердің түрлі комбинацияларына арналған аударманың жеке және арнайы теорияларын қалыптастырудың ерекшеліктері мен жалпы ұстанымдарын жасап шығару;

· түпнұсқа мәтінін аударма мәтініне айналдыру жөніндегі аудармашының әрекеттерін қамтитын аударма процесін ғылыми сипаттаудың жалпы ұстанымдарын жасап шығару;

· прагматикалық және социолингвистикалық факторлардың аударма процесіне деген әсерін айқындау;

· «аударма нормасы» ұғымын анықтап, аударма сапасын бағалаудың ұстанымдарын жасап шығару.

Ұқсас жұмыстар

Аударма үрдісінің психологиялық және лингвистикалық ерекшеліктері мен жас аудармашыларға арналған нұсқаулар

Жас аудармашыға нұсқау: аударманың түрлері, талаптары және кәсіби сапасы

Даму және жас ерекшелік психологиясы: әдістері, жас кезеңдері және теориялық негіздері

Инженерлік (кәсіптік) педагогикалық білім берудің ғылыми-теориялық негіздері мен міндеттері

Мектептегі психологиялық қызмет: өзекті бағыттары, теориялық негіздері және міндеттері

Еңбек тәрбиесінің тарихи-теориялық негіздері және мектептегі мақсаты мен міндеттері

Жалпы педагогиканың теориялық-әдіснамалық негіздері, дамуы, білім беру жүйесі және жас ерекшеліктері

Жалпы педагогиканың теориялық-әдіснамалық негіздері, даму тарихы және Қазақстандағы білім жүйесі мен жас ерекшеліктері

Дидактика: теориялық негіздері, негізгі категориялары және оқыту үдерісінің мақсаттары мен міндеттері