Таңдау арқылы сұрыптау

Презентация қосу

Таңдау арқылы
сұрыптау

Орындаған: Мұратқанова А.Е.
Т-341 топ
10/12/17
Сұрыптау (Селекция; selection; Сортировка;
sorting) - массив элементтерін белгілі бір
заңдылықпен орындарын ауыстырып реттеу
процессін айтамыз.
Сұрыптау мақсаты - көптеген
сұрыпталған обьектінің ішінен белгілі бір
элементті іздеуді оңайлату. Ақпараттық
жүйелерде мәліметтерді сұрыптаудың
маңызы өте зор.
Сұрыптаудың түрлері
Бүгінгі таңда сұрыптаудың көптеген
тәсілдері белгілі. Олар:
• Таңдау арқылы сұрыптау
• Ауыстыру арқылы сұрыптау
• Индекстері арқылы сұрыптау
• Енгізу арқылы сұрыптау
• Біріктіру арқылы сұрыптау
10/12/17
Таңдау көмегімен сұрыптау
• А массивінде мәліметтердің n элементі сақталған
және бұл массив бойынша n-1 жүріс етеді. 0-ші
жүрісте ең кіші элемент таңдалады. Ол кейіннен
А0 элементпен айырбасталады. Келесі жүрісте
тізімнің А1 элементінен бастап реттелмеген бөлігі
қарастырылады. Мұнда ең кіші элемент тауып
алынады да А1-де сақталады. Ары қарай А2 ... Аn-1
тізіміндегі ең кіші элемент ізделеді. Табылған
мән А2-мен ауысады. Осылайша, n-1 жүріс өтеді.
Соңында тізімнің реттелмеген аяғы 1 элементке
дейін қысқарады. Сол элемент ең үлкен болып
табылады.
Мысалға, 50,20,40,75,35 массив берілген.
• 0-жүріс. 20-ны таңдаймыз. Оны А0-мен ауыстырамыз (А0=50).
• 20,50,40,75,35.
• 1-жүріс. 35 таңдаймыз. Оны А1-мен орын ауыстырамыз.
• 20,35,40,75,50.
• 2-жүріс. 40 таңдаймыз. Оны А2-мен орын ауыстырамыз.
• 20,35,40,75,50.
• 3-жүріс. 50 таңдаймыз. Оны А3-пен орын ауыстырамыз.
• 20,35,40,50,75.
• Соңғы қалған 75 саны ең үлкен элемент сұрыпталып шыққанда:
• 20,35,40,50,75.

10/12/17
• Таңдау арқылы сұрыптау - бұл
сұрыптаудың ең қолайлы түрі. Әдетте бұл
әдіс кестені реттеуді қажет еткен адам
ойына ең бірінші келеді. Бұның мәні
мынада, мысалы n элементтен
тұратын А сандар массиві берілген. Оны
таңдау әдісін қолданып элементтерінің
өсуі бойынша сұрыптау қажет.

10/12/17
10/12/17
Алгоритмі:
• Өлшемі n болатын А массивін толтыру және экранға
шығару;
• i:=1;
• Индекс i-ден басталатын массив элементтерінің ішінен ең
кішісін (индексі j) таңдап алу;
• A[i] және A[j] элементтерінің орындарын ауыстыру;
• i:=i+1 мәні үшін i:=n болғанға дейін 3 және 4
қадамдарды қайталау;
• Сұрыпталған А массивін экранға шығару.

10/12/17
Қорытынды
Сонымен сөзімді қорыта келе сұрыптау алгоритмдерінің
ең қарапайымдарының бірі – “таңдау арқылы сұрыптау”.
Массив элементтерін «таңдау» арқылы, сұрыптағымыз
келсе төменнен жоғары қарай былай сұрыптаймыз.
Алдымен, массивтегі ең кішкентай элементті тауып
(таңдап) алып, оны ең бірінші элементпен алмастырамыз.
(Егер ең бірінші элемент ең кішкентай болса, өз-өзімен
алмасады). Сосын, массивтегі екінші кішкентай элементті
таңдап, оны массивтің екінші элементімен алмастырамыз.
Осы процессті массивтің элементтері біткенше
қайталаймыз, соңында элементтері сұрыпталған массивке
қол жеткіземіз.

10/12/17
• Пайдаланылған әдебиеттер:
– «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә.
Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас
редакциясы, 1998.
– Бурин Е. А. Программирование на языке Турбо
Паскаль. А., 2000.
– Досмайлов Т.К. “Программалау тілі Паскаль” А.,1996.

10/12/17

Ұқсас жұмыстар

“Сұрыптаудың” анықтамасы

Бір өлшемді массивтерді сұрыптау

Ауыстыру арқылы сұрыптау

Мәліметтерді шейкер әдісімен сұрыптау

Пирамидалық сұрыптау

Массивтерді сұраптау әдістері

Алгоритмдер туралы түсінік. Алгоритм күрделілігі

Ауыл шаруашылық малдарын асылдандыру кезіндегі сұрыптау жұмыстары

Сандық массивтерді сұрыптау тақырыбы бойынша сабақтарға арналған әдістемеліктер

Ақпараттарды өңдеу әдісі және оның нәтижелерін талдау

Пәндер