Ғылыми менеджмент мектептері

Презентация қосу

Ғылыми менеджмент
мектептері

Орындаған: Қаздан Батыл
Тексерген: Жумашбекова С.К.
Тобы : Фи-311.
Жоспар
1 Кіріспе. Менеджменттің қалыптасуы.
2 Ғылыми менеджмент мектептері
2.1 Классикалық үлгідегі мектеп
2.2 Қарым- қатынас және мінез- құлық мектептері
2.3 Басқару үлгідегі мектеп
2.4 Процестік әдіс
2.5. Жүйелі әдіс
2.6 Ситуациялық әдіс
3 Қорытынды
Менеджмент ағылшын тілінен аударғанда «басқару»
деген мағынаны білдіреді. Менеджмент- бұл кәсіп
орынды ұйымдастыру туралы, оны дамытудың
стратегиясы ретінде қызметтерді іріктеу туралы және
олардың жұмысын оңтайландыру туралы тиімді
басқару.

Менеджмент тарихы бірнеше мың жылдықтардан
құралған. Осынау ұзақ жылдық тарихы қоғамдық,
экономикалық, әлеуметтік экономикалық қатынастар
жүйесіндегі үзіліссіз тәжірибелердің жинақталуына
байланысты дамыған.
Менеджменттің бастауы болып ерте замандағы
Шумерде жазудың пайда болуымен байланыстырады.
Бұның негізгі революциялық жетістігі саудамен
айналысатын жоғарғы қабаттағы «көсем
кәсіпкерлерді» білімге алып келді. Алғаш
басқарушылық революциясы діни коммерциялық атқа
Екіншісі б.з.д 1760 жылдардағы әр түрлі әлеуметтік топтар
тұрғындарының көптүрлі қоғамдық қатынастарын
реттеуде мемлекетті басқарудың заңдар негізін ұстанған
Хаммурапи ханның атымен байланыстырылды.
Үшіншісі мемлекеттік басқару әдістерін өндіріс және
құрылысты басқаруды реттеуге байланыстыруға
бағыттаған Навуходоносор ІІ есімімен
байланысты.Төртіншісі ХҮІІ-ХҮІІІ ғасырдағы Европадағы
өндірістің дамуымен және каптиализмнің тууымен
байланыстырылған. Бұл кезеңде өндірістің пайдасы мен
дамуына басым көңіл аудару басқару қызығушылығын
арттырды.
Басқару мәселелерінде жеке білім аумағын енгізу көптеген
өндірістерді бәсекелестікке алып келіп, ауқымды өнер
кәсіптердің пайда болуына ықпал етті.
Бесіншісі ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басындағы
жиі бюрократиялық деп аталатын басқару революциясына
жатқызылады. Басқару аумағының теориялық негізін
бюрократиялық концепция қайта құру арқылы басқарудың
ірі иерархиялық құрылымын қалыптастырып, еңбек
ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басында басқарудың ғылыми
негіздерін қалыптасыру мен жинақталған тәжірибелерді ғылыми талдау
жұмыстары алғаш пайда болды. Бұл өндірісте өнім өндіру мен
табстылыққа деген қажеттілік ірі корпорация түрдегі және акционерлік
қоғамы түрдегі ірімасштабты ұйымдарды ауқымды көлемді нарыққа
бағыттады.
Кәсіп орындардарда барлық салалардың бірізділігін, жетекшілер мен
міндетеме атқарушылардың еңбектерін және өндірісті тиімді ұйымдастыру
қажеттілігін туындатты. Бұл үшін ғылыми негізделген тәртіптер, қағидалар
мен стандарттар қажет болды. Кәсіп орындарды басқару теориясы мен
тәжірибесінің қалыптасуына ХХ ғасырда менеджментпен тығыз
байланысты басқа да білім салалары математика, инженерлік ғылымдар,
әлеуметтану, психология ғылымдарының жетістіктерге жетуі әсер етті. Бұл
салалардың жетістіктері басқаруға әсер ететін жаңа қозғаушы
факторларды айқындап, тәжірибе тексерісіндегі келеңсіздік туындататын
ескі теориядан бас тартып, жаңашылдық басқаруға әкелді.
Ғылыми менеджмент мектептері (1885-1921)
Ф.У.Тейлор, Л.Гилберт, Г.Гантта есімдерімен тығыз
байланысты
Ф.У. Тейлор өзінің кәсіп орын процестерін басқару
ғылыми тәжірибелерін 1880 жылы Американың
Филадельфия қаласындағы «Мидвейл стилл»
компаниясында бастады.Негізгі ғылыми менеджмент
негіздері 1903 жылғы Ф.У.Тейлордың «Басқару
кезеңдері» баяндамасында баяндалған. Тейлордың
теориясында қайшылықтар туындағанмен, оның ілімі
Г.Ганттың айтуынша, ғылыми менеджментте төменгі өндіріс өнімділігі
жұмысшылардың жаңа тәсілдерді қолданбай, ескі тәсілдерді
қолдануында, деп мәлімдеген.
Г.Гантт жұмысшылардың алдына қойылатын мақсаттары мен және
оларға бөлінетін жұмыстарын, оларға жасалатын жеңілдіктер мен сый-
ақының жаңа жүйесін жасады. Ерегрде Тейлордың жүйесі бойынша
барлық жұмысшылар бірдей жалақы алатын болса, ал, Г.Ганттың жүйесі
бойынша әр жұмысшы өндірген еңбегіне байланысты сыйақы мен
жалақы алу жүйесін енгізді. Осы арқылы өндірістегі адамдық фактор
негізін қалады.
К.Аджирис көрсетуі бойынша, менеджер ұжымды қатал қадағалап, бақылауда
ұстау жұмыс тиімділін арттырады және қызметкерлердің жиі ауысуына шек
қояды. Керісінше, Р.Лайкерттің пікірінше, менеджердің ұжымға дегегн
сенімділікпен қарауы, ұжымдық конфликті болдырмай, жұмысшылардың
жоғарғы тиімді еңбек өнімділігін арттыруда жағымды психологиялық
атмосфераны қалыптастырады, деді.
Қарым- қатынас және мінез- құлық мектептері ұжымдағы жекетұлғалық қарым-
қатынастарды реттеу тәсілін ұстанды. Оның негізгі мақсаттары- адамдық
ресурстарды тиімді пайдалана отырып, өндірістің тиімділігін арттыру.
Басқа да ғылыми менеджмент мектептері сияқты қарым- қатынас және мінез-
құлық мектебі ең тиімді тәсіл деп қарастырылды. Бірақ, бұл барлық жағдайда
жоғары еңбек өнімділігіне жетелемейді. Математика және есептеуіш техниканың
қарқында дамуы жаңа басқару үлгідегі мектептің қалыптасуына әкеп соқты.
Басқарушылық ойдың жаңа даму дәуірі қазіргі сандық әдіс негізінде басқаруда
математика мен компьютерді қолдану арқылы шешумен байланысты. Осының
негізінде басқару ғылымдары немесе сандық ықпал мектептері өмірге келді. Бұл
мектептің негізгі өкілдері: американдық ғалымдар К.Черчмен, Р.Акоф,
Л.Берталанфи, Д.Марч, Г.Саймон, Р.Форестор .
Бұл мектеп жақтастарының пікірлерінше, бұл тәсілді қолдану тиімділігне 4
жағдайды ескеру:
1.басқару мәселелерінің қиындығы соншалықты, менеджерлерге үлкен ауқымды
өндісіті басқаруда көмек қажаттілігін ескеру.
2.шешім қабылдауда экономикалық көрсеткіштерді қолдана отырып, өндіріс
факторларын саналық талдау басқару ғылымдарының жеңіл түріне төселі.
3.Жағдайды жақсарту жолдарын және шынайы өндіріс жағдайын жетілдіру
басқаруда математикалық модельдерді қолданумен сәйкестендіру.
Ауқымды ақпараттарды талдау және қайта өңдеуде математикалық
аппараттарды басқару қиындықтарын тудырмас үшін компьютер қолданған жөн.
Жағдайды зерттей келе көптеген мамандар ситуациялық модельді
қарастырды. Модель- бұл шынайылық формасы. Ол жалпыламадан
шынайылыққа жетелейді.
Модельдерді қолдану тиімділігі біріншіден, ақпараттардың нақтылығы
шектен тыс жоғары бағалылық. Бұл мектептің басқару теориясына
салған үлесі:
ситуациялық жағдайларды қолдана отырып, қиындық тудыратын
мәселелерді шешу.
қиын шаруашылық жағдайларды басқаруда жетекшілердің міндетттері-
көптүрлі тәсілдерді дамыту.
Жоғарыда аталған мектептер жаңа басқару теорияларын: процестік
тәсіл, жүйелі тәсіл, ситуациялық тәсілдерді қалыптастырды. Қазіргі
заманғы басқару теориясы осы аталған метептердің ең тиімді әдістерін
қолдана отырып, басқаруда.
Әдебиеттер тізім:
1.Иванов Л.Б. «Менеджмент негіздері: басқару эволюция ойлары». Оқу құралы,
СПБ, ЛТА 1996 жыл
2.Русинов Ф.М.,Петросян Д.С «Қазіргі заманғы менеджмент теориясы» Оқу
құралы, Москва 1993 жыл
3.Смолкин А.М «Менеджмент. Ұйымдастыру негіздері», оқу құралы. Издательский
дом, «ИНФРА-М», Мосвка 1999 жыл
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Менеджмент мектептері

Менеджменттің теориясы мен практикасы

Менеджмент ғылымы

Басқару амалдары және мектептер

Ғылымит менеджмент мектептері

Ғылыми менеджмент мектептері туралы

Менеджмент туралы

Менеджмент басқару туралы ғылым

Менеджмент психологиясы

ПСИХОЛОГИЯ МЕНЕДЖМЕНТІ

Пәндер