Жүрек және қан айналымы патологиясы

Презентация қосу

Жүрек және қан
айналымы
патологиясы
Орындаған: Әбілова А.Қ.
Тексерген: Нүркенова М.К.
Жоспар

• 1 Жүрек және жүректің құрылысы
• 2Жүректің құрылысы
• 3 Жүрек және қан тамырлары патологиясы
• 4 Қан айналым жүйесі
• 5 Қан айналым шеңберлері
Жүрек
• Жүрек (соr) – ырғақты жиырылып
босаңсуы нәтижесінде қанды венадан
тартып алып, артерия қан тамырына
айдайды. Жүрек кеуде қуысының соол
жағындағы алдыңғы, төменгі көкірек
аралықта орналасқан. Жүректің пішіні
конусқа ұқсайды. Конустың ұшы
төменге солға-алға, табаны жоғары-
артқа оңға қараған. Жүрек (соr) –
ырғақты жиырылып босаңсуы
нәтижесінде қанды венадан тартып
алып, артерия қан тамырына айдайды.
Жүрек кеуде қуысының соол
жағындағы алдыңғы, төменгі көкірек
аралықта орналасқан. Жүректің пішіні
конусқа ұқсайды. Конустың ұшы
төменге солға-алға, табаны жоғары-
артқа оңға қараған.
Жүректің қызметі
• Жүрек қызметінің екі фазасын бөліп көрсетуге болады: систола (жиырылу) және диастола
(босаңсу). Жүрек циклінің әртүрлі фазасының ұзақтығы жүректің жиырылу жиілігіне
байланысты. Жүректің жиі жиырылуы кезінде әр фазаның қызметі төмендейді, әсіресе
диастоланың. Жүрекшелердің диастоласы кезінде атривентрикулярлы клапандар ашы қ ж әне
сәйкес тамырлардан келетін қан олардың қуыстарын ғана толтырып қоймай, қарыншаларды да
толтырады.
Жүрекшелердің систоласы кезінде қарыншалар толығымен қанмен толады. Осы кезде қанны ң
қуыс және өкпе көктамырларына кері ағысы болмайды. Қарыншалар систоласыны ң аяғында
олардағы қысым аорта мен өкпе өзегіндегі қысымдардан үлкен болады. Бұл айшы қты
клапандардың ашылуына себепші болады, ал қан қарыншалардан с әйкес тамырлар ға а ғады.
Қарыншалар диастоласы кезінде олардағы қысым кенет төмендеп, ол қанны ң қарыншалар ға
қарай кері ағуына жағдай жасайды. Сөйтіп жүрек клапандарыны ң ашылып- жабылуы ж үрек
қуысындағы қысымдардың өзгеруімен байланысты.
Жүрек бұлшықеті қозғыштыққа, қозуды өткізуге, жиырылуға қабілетті.
Қозғыштық. Жүрек бұлшықетінің қаңқа бұлшықетіне қарағанда қозғыштығы төмен. Жүрек
бұлшықетінде қозудың пайда болуы үшін қаңқа бұлшықетімен салыстыр ғанда күшті
тітіркендіргішті қолдану қажет. Жүрек бұлшықетінің реакциясыны ң шамасы берілетін
тітіркендіру күшіне (электрлік, механикалық, химиялық және т.б.) байланысты болмайтынды ғы
анықталған. Жүрек бұлшықеті шекті (табалдырықты) және шамасы үлкен тітіркендіруде де
максимал жиырылады.
Өткізгіштік. Қозу толқыны жүрек бұлшықетінің талшықтары және жүректің арнайы тіні
арқылы әртүрлі жылдамдықпен тарайды. Қозу жүрекшелер бұлшықеттеріні ң талшы қтарымен
0,8—1,0 м/с жылдамдықпен, қарыншалар бұлшықеттерінің талшы қтарымен 0,8—0,9 м/с
жылдамдықпен, ал жүректің арнайы тіні арқылы 2,0—4,2 м/с жылдамды қпен таралады.
Жиырылғыштық. Жүрек бұлшықетінің жиырылуының өзіндік ерекшелігі бар.
Жүрек жұмысының кезеңдері

Жүрекшелердің жиырылуы

Қарыншалардың жиырылуы

Үзіліс жүрекшелер мен
қарыншалардың бір мезгілде
босаңсуы.
Жүрек аурулары
• Жүрек аурулары, әр түрлі
аурулардың асқынуынан
немесе жүрек және қантамыр
жүйесі қызметі бұзылуы мен
зақымдануынан пайда болатын
аурулар. Жүрек ауруларының
жиі кездесетін түрлері:
ревматизм, гипертония,
жүрек ақауы, жүрек демікпесі
, жүрек және
қан тамыр неврозы,
миокард инфарктысы,
гипотония
ЖҮРЕК АҚАУЛАРЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ

• 1 Қолқа қақпақтарының жетімсіздігі
• 2 Қолқа тесігінің тарылуы
• 3 Екі жарналы қақпақтың жетімсіздігі
• 4 Сол жақтағы артивентрикулярлы саңылаудың
тарылуы
• 5 Өкпе артериясындағы айшықты
қақпашалардың жетімсіздігі
• 6 Өкпе артерия құйылысының тарылуы
• 7 Үш жарналы қақпақ ақауы
• Жүрек қанды қолқа артериясы
қантамырынан бөлінетін
қантмырлардан алады. Жүрекке
қан басқа мүшелермен
салыстырғанда көбірек келеді,
өйткені ол өмір бойы жұмыс
атқарып тұрады жұмысының
ерекшелігін анықтау
үшін электрокардиография әді
сі қолданылады. Жүрек
бұлшықеттерінің жұмысын
қисык сызық аркылы жазып
алатын аспапты
электрокардиограф деп атайды.
Электрокардиограф арқылы
жүректің бұлшықеттерінің
жұмысы жазылған қисық
сызық электрокардиограмма
(ЭКГ) деп аталады.
Қ анайналым ж ү йесі
• Қанайналым жүйесі —
денедегі қан немесе
гемолимфаның үздіксіз
қозғалысын қамтамасыз ететін
тамырлар мен қуыстардың
жүйесі. Көптеген омыртқасыз
жәндіктерде қанайналым жүйесі
тұйықталмаған, яғни қан
тамырларының аралықтарында
қан құйылатын саңылаулы
қуыстар болады. Адам мен
барлық омыртқалы жануарларда
және кейбір жоғары сатыдағы
омыртқасыз жәндіктерде
қанайналым жүйесі
тұйықталған, яғни қан тек бір-
бірімен толық байланысып
жалғасып жатқан
қан тамырлары арқылы ғана
қозғалады
Қан тамырлары

Капилляр
Артериялар Веналар организмдегі жасушалық
қанды жүректен қанды және ұлпалық деңгейде
алып шығып, организмнен үздіксіз жүретін зат
организмге жүрекке алып алмасу процестерін
тасымалдайтын келетін көк қамтамасыз
қызыл тамырлар тамырлар ететін микроайналым
арнасының қан
тамырлары
ҚАНАЙНАЛЫМНЫҢ ҚЫЗМЕТІ
Тасымалдау (қан тамырларын бойлай ағып, организм үшін
көптеген қызмет атқарады. Ол оттекті жасушаларға тасып,
көмірқышқыл газын тыныс алу мүшелеріне жеткізеді)

Терморегуляторлық (организмдегі жылуды таратады)

Қорғаныш (қанды лейкоциттер мен нәруыз
плазмасымен қамтамасыз етеді)

Гуморальды реттелу (гормондарды және басқа
биологиялық заттарды тасымалдау)
Қанайналым шеңберлері
Үлкен қанайналым шеңбері
• Үлкен қанайналым шеңбері -жүректің сол жақ
қарыншасынан қолқа артериясы қантамырынан
басталады. Оттекке қаныққан қан алдымен қолқаға, одан
ірі және ұсақ артерия қантамырларына жеткізіледі. Қан
артерия қантамырларымен ішкі мүшелерге, жүректің
өзіне, бұлшықеттерге, сүйектерге барады. Мүшелерде
артерия қантамырлары тарамдалып, қылтамырларға
бөлінеді. Қылтамырлардың жұқа қабырғалары арқылы
қан дене жасушаларына қоректік заттар мен оттекті
таратады. Жасушалардан көмірқышқыл газын қажетсіз
өнімдерді жинап, вена қанына айналады. Вена қаны вена
қантамырлармен жүректің оң жақ жүрекшесіне құяды.
Кіші қанайналым шеңбері
• Кіші қанайналым шеңбері - жүректің оң жақ қарыншасынан өкпе
артериясы қантамырынан басталады.Ондағы вена қаны өкпе
артериясы қантамыры арқылы өкпеге келеді. Өкпеде артерия
қантамырларынан түзілген қылтамырлар торында газ алмасады. Қан
оттекке қанығып, көмірқышқыл газынан тазартылады да, вена қаны
артерия қанына айналады. Одан төрт өкпе вена қантамырлары
арқылы артерия қаны жүректің сол жақ журекшесіне құйылады. Қан
сол жақ жүрекшеден сол жақ қарыншаға өтіп, қайтадан үлкен
қанайналым шеңберінің қантамырларына бағытталады.Кіші
қанайналым шеңбері —> жүректің оң жақ қарыншасынан басталып
—> өкпеге қан тартады —> жүректің сол жақ жүрекшесімен
аяқталады.Кіші қанайналым шеңбері деп аталу себебі - қан тек
өкпеге барып, оны оттегімен байытылады да қайтадан ж үрекке
келеді.
Бұл қанайналым шеңберін кейде өкпелік шеңбер деп те атайды.
Қан айналысы жетімсіздігі
• Қан айналым жетімсіздігі жасырын және айқын болуы
мүмкін.
• Клиникалық белгілері: ентігу, көгеру (цианоз), жүректің
тез соғуы (тахикардия).Сонымен қоса қанның іркілуі
және ісіну пайда болады. Сол жақтағы жүрек
қарыншасының жұмысы әлсіреген кезде қан
айналысының кіші шеңберінде қан іркілу басталады. Сол
жақ қарынша жұмысы әлсіреуі қан айналысының үлкен
шеңберінде іркілу туғызады.
Қолданылған әдебиеттер тізімі

• Қожабеков Ә.М. Малдың патологиялық
физиологиясы
• Иентернет желісі
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒ
А РАХМЕТ

Ұқсас жұмыстар

Перифериялық қан айналым

Жүктілік патологиясы

Жануарлар патологиясы пәні, мазмұны мен міндеті және даму тарихы

Жүректің қызметі

Жүйке жүйе патологиясы

Жылу реттеу патологиясы

Өткізгіш жүйенің жасушалары және жүрек аурулары

ҚАНАЙНАЛЫМ ЖҮЙЕСІНІҢ ПАТОФИЗИОЛОГИЯСЫ

Бүйрек патологиясы

Бүйрек организм үшін мағызы

Пәндер