Кәсіпкерлік пәніне жалпы шолу

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Орындаған: Слямбекова М., ФН-407

Кәсіпкерлік туралы теориялық концепция алғаш рет 1925-1930 жылдар аралығында Ричард Канцилионның еңбектерінде жарияланады. Алғашқыда «кәсіпкерлік» сөзімен, ал кәсіпкердің өзі тауарды өндіру мен өткізуге белгілі бір тәуекел мен жауапкершілікті өз мойнына алатын адаммен байланыстырылды

1776 ж. Адам Смит өзінің “халық байлығының табиғаты мен себептері туралы зерттеу” атты еңбегінде негізгі өндіріс факторларын көрсетті, бірақ кәсіпкерліктің ролі туралы ештеңе айтпады.

Тек 1810ж. Жан Батист Сей алғашқы рет кәсіпкерліктің ролі мен мәнін негізгі өндіріс факторларының дәрежесіне дейін көтереді. Ол индустриялық төңкеріспен бірге кәсіби менеджменттік төңкерістердің де келетінін айтты

Кәсіпкерліктің ұйымдық-құқықтық нысандары

Кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық нысаны дегеніміз - заңмен және басқа да құқықтық нысанмен қарастырылған, кәсіпорынның қалыптасуының құрылымдық тәсілі мен түрі, оның меншік формасы, шығаратын өнім көлемі мен ассортименті, оның капиталының қалыптасуы, қызметінің сипаты мен мазмұнына тәуелді болғандықтан және әртүрлі фирмааралық одақтарға кіру тәсілі мен бәсеке күресін жүргізу әдісіне байланысты жіктелуі

ҚР Азаматтық Кодексіне сәйкес кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық формалары мынадай түрлері бар:

Шаруашылық серiктестiк

Акционерлiк қоғам;

Өндiрiстiк кооператив;

Шаруа қожалықтары;

Жеке (дара) кәсіпкерлік.

Кәсіпкерлік қызметтегі тәуекелдер

Кәсіпкерлік қызметтегі тәуекел табиғи түрде менеджментпен, оның барлық функцияларымен, жоспарлаумен, оперативті басқарумен, экономикалық бақылаумен, персоналды басқарумен түйіндес

Қаржылық тәуекелді басқару процесі алты сатыдан тұрады: • Мақсаттарды анықтау • Тәуекелді анықтау • Тәуекелді бағалау • Оларды жүзеге асыру • Нәтижелерді бағалау

Жоспарлау - қазіргі экономика ғылымының маңызды құрамдас бөлігі, ол кәсіпорынның мақсатына жетуі мен қоғамның қажеттіліктерін барынша қанағаттандыру мақсатымен шектеулі өндірістік ресурстарды тиімді пайдалану проблемасын зерттейді

Кәсіпкерлік қызмет жүйесіндегі бизнес-жоспарлау

Бизнес-жоспарлау әртүрлі мақсаттарда жасалады. Көбінесе, қандай да бір бизнес-идеяны іске асыру, жаңа кәсіпорынды құру, жаңа өнім немесе қызмет түрін игеру, инвестициялау, несие алу және басқа да мақсаттарда жүзеге асырылады.

Кәсіпорындағы жоспарлардың жіктелуі:

Жоспарлау мерзімі бойынша

Жоспарлы шешімдердің мазмұны бойынша

Жоспардың міндеті бойынша

Жоспарды дайындау сатысы бойынша

Жоспарды жасау типі бойынша

Іс-әрекет функциялары бойынша

Кез келген кәсіпорын экономикалық жүйенің элементі болып

табылады және кәсіпкерлік қызмет бойынша серіктестермен, әртүрлі деңгейдегі бюджеттермен, капитал иелерімен және басқа да субъектілермен белгілі бір қарым-қатынастарға түседі.

Кәсіпорынның қаржылық ортасы - кәсіпорынның қаржылық қатынастар субъектілерімен және объектілерімен көпжақты өзара іскерлік байланыстар кешені.

Кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру

Кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру - жай және ұлғаймалы ұдайы өндірісті қаржылық қамтамасыз ету шарттары мен қағидаларының, нысандары мен әдістерінің жиынтығы. Қаржыландыру деп - ақшалай қаражаттардың қалыптасу үрдісін айтады.

Кәсіпкерлік ұйымдарды кадрлармен қамтамасыз ету

Персонал - ұйымдағы барлық адамдар ресурстарының жиынтығы.

Кәсіпорын персоналы деп оның тізімдік құрамына кіретін барлық жұмыскерлердің жиынтығын айтамыз. Кәсіпорынның барлық персоналдары кәсіби, мамандығы және біліктілік деңгейі бойынша бөлуге болады.

Персоналға қажеттілікті жоспарлау сандық және сапалық сипатқа ие болады.

Кәсіпкерлік мәмілелерді ұйымдастыру

Мәміле - азаматтар мен заңды тұлғалардың азаматтық құқықтары мен міндеттерін белгілеуге, өзгертуге немесе тоқтауға бағытталған әрекеттері.

Азаматтық құқықта мәмілелер көп, сондықтан да оларды жіктеу қажет. Мәмілелерді түрлерге бөлу бірнеше белгілер бойынша жүргізіледі. Азаматтық кодексмәмілені екі түрге:

біржақты

екіжақты (көпжақты) деп бөледі

Мәміле жасау үшін ұсыныс, ниет, екінші тараптан келісім керек. Ниет үш түрлі тәсілмен білдіріледі:

ауызша не жазбаша жасалатын тікелей ниет білдіру. Мысалы: келісім жасау, залалды өтеуге келісетінін хабарлау, хат жазысу, тағыда басқа. ;

жанама ниет білдіру. Мысалы. : адамның тауарды сөреге орналастыруы оның саудагерлік Мәміле жасау ниетін білдіреді. Ол тек ауызша ғана жасалады;

кейбір жағдайда үндемеу де ниет білдіру болып саналады. Алайда мұндай ниет білдірушілік тек қана заңда немесе өзара келісімде көрсетілген жағдайда ғана орын алуы мүмкін.

Кәсіпкерлік қызмет субъектілерінің жауапкершілігі

Кәсіпкерлік қызмет субъектілері болып коммерциялық ұйымдар (меншік түріне қарамай, оның ішінде мемлекеттік кәсіпорындар, мемлекеттік емес заңды тұлғалар да) және кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғалар (жеке кәсіпкерлер) саналады.

Кәсіпкерлік қызмет субъектісіне заңға немесе келісім-шартқа сәйкес берілген құзыреттер жинала келе, оның шаруашылық құзыретін құрайды. Әдетте, шаруашылық құзыреттің мынадай түрлері ажыратылады: 1) жалпы құзырет; 2) арнайы құзырет; 3) шектеулі құзырет; 4) дара шаруашылық құзырет.

Кәсіпкерлік мәдениеті мен этикасы

Бизнес этикасы

Утилитаризм: Норм-утилитаризм

Деонтикалық этикасы

Әділеттілік этикасы

Бизнес этикасы келесi категориялық императивтi құрастырады: «адамгершiлiк мақсат ретiнде өзiне немесе басқа адамдарға тек бiр құрал ретiнде қарастырылсын» Кант өз еңбектерiнде жауапкершiлiк заңдылықтарын этикалық шешiмдердi барлық адамдарға тән рационалистiк этиканы қалыптастыра отырып қарастырған. Iскерлiк өмiрдiң мәселелерiн 3 тұрғыдан қарастырғанда бизнес категориясына әдiлдiктi қолдануға талдау жасауымен байланысты. Утилитаризм этикасы және деонтикалық этиканың арасындағы айырмашылық «әдiлдiк этикасын» қолданумен айрықшаланады.

Кәсіпкерлік аясындағы бәсеке мен бәсекеге қабілеттілік

Өнімнің бәсекеге қабілеттілігі: түсінігі, оның деңгейін көтеру қажеттілігі. Қазақстан Республикасының индустриялық-инновациялық дамуы және өнімнің бәсекеге қабілеттілігіне арттыруға әсері.

Өнім сапасы: түсінігі, көрсеткіштері және деңгейін көтеру жолдары. Кәсіпорындағы өнім сапасын басқару жүйесі. Сапаны басқарудағы жаңа стратегия. Өнімді стандарттау. Өнімді сертификациялау.

Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін өсірудегі бағаның рөлі. Өнімге, жұмысқа және қызметке белгіленетін баға түрлері. Кәсіпорындағы бағаны қалыптастыру әдістері. Нарықтық экономика жағдайындабағаны мемлекеттік реттеу.

Ұқсас жұмыстар

МАТЕМАТИКАДАН СЫНЫПТАН ТЫС

БИОЛОГИЯ ПӘНІ БОЙЫНША ОЛИМПИАДАЛЫҚ ТАПСЫРМАЛАРДЫ ДАЙЫНДАУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ МЕН МӘНІ

Ресурстарды жоғалту түрлері және тәуекел аймақтарының мөлшері

ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ ТҮСІНІКТЕРІ

КӘСІПКЕРЛІККЕ КІРІСПЕ

Экономикадағы кәсіпкерліктің мәні

СТУДЕНТТЕРДІ САУЫҚТЫРУ ҮШІН ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУ ЖӘНЕ СПОРТ ҚҰРАЛДАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ

Миға шабуыл жасау

Слайдқа кесте құрып сабақ кестесін толтыр

Жалпы ұлпа туралы түсінік

Пәндер