Кәсіпкерліктің пайда болуы және даму эволюциясы

Тақырыбы:

Кәсіпкерліктің даму эволюциясы

Кәсіпкерлік қызметтің алғаш пайда болуы

Кәсіпкерлік ежелден келе жатқан адамдардың іскерлік белсенділігі мен қабілеттерін айқындайды. Оның дамуы орта ғасырлардан бастау алады. кәсіпкер құрал-жабдықтарға иелік ете отырып, өздері сол кәсіпорында жұмыс істеген. Бұл тауарлы өндірістің бастапқы және жабайы түрі болып саналады

ХVІ ғасырдың ортасы

ХVІІ ғасырдың аяғы

акционерлік капитал

акционерлік қоғамдар

1554 жылы Англия сауда компаниясы

акционерлік банктер

темір жол құрылысы

ауыр өнеркәсіп салалары

1660 жылы Индия сауда компаниясы

Ричард Кантильон

кәсіпкер - тәуекел негізінде пайда табу мақсатында өндірісті ұйымдастыратын адам

саудагерлер, көпестер, шаруалар, қол өнершілер және басқалардың тұрақсыз және бағасы алдын-ала белгіленген тауарларды сату-сатып алу процестеріне қатысқан тұлғаларды сипаттады.

"кәсіпкерлік" терминінің эволюциясының қалыптасуы

1776ж. : Адам Смит, кәсіпкерлік - кәсіпорынның меншік иесі;

1797ж : К. Бодо, кәсіпкер - ол белгілі бір жүзеге асырылатын іске жауапкершілігі бар адам

1803ж : Ж. Б. Сей, кәсіпкерлік - екі өндіріс факторлары еңбек пен капиталдың тәуекел жағдайындағы шығармашылық үйлесуі

1723ж : Парижде басылып шыққан «коммерцияның жалпылай сөздігінде»

яғни "обьектіні өндіру немесе құруда өзіне міндеттеме алатын адам" пайда болған;

1725ж. : Р. Контильон : кәсіпкер - ол нарық жағдайында тәуекел етуімен байланысты іс-әрекеттер жиынтығын жүзеге асыратын адам;

1876ж : Ф. Уокер, кәсіпкер - ол өзін ұйымдастырушылық қабілеттілігі мен пайда табатын адам;

1964ж : П. Друкер, кәсіпкер - белгілі бір мүмкіндіктерден мейлінше көп пайда түсіретін адам

1934ж : И. Шумпетер, кәсіпкер - ол инновациялардың көзі және дамудың қозғаушы күші, новаторлар

1975ж : А. Шапиро, кәсіпкер - ол әлеуметтік экономикалық механизмдерді ұйымдастырушы.

қоғамды үш класқа бөлу:

өндірушілер (жерге егушілер мен егіншілер) ;

жеміссіздер (кәсіпкерлер, фабрика иелері, қолөнершілер

меншіктің иесі (жер иеленушілер

Кәсіпкер-тәуекел негізінде пайда табу мақсатында өндірісті ұйымдастыратын адам.

Капитал-табыстың жұмыс істеп тұрған қайнар көзі‚ іске қосылған өндіріс құрал-жабдығы‚ ақшалай қаражат‚ зияткерлік меншік

Кеңес одағы кезіндегі кәсіпкерліктің өсу динамикасы

1987 жылы қабылданған «КСРО азаматтарының жеке еңбек қызметі туралы» заңы алғаш рет ресмилендірді. 1988 жылы «Кооперация туралы заң» қабылданды. Содан кейін кооперативтер мен серіктестіктердің жаппай құрылуы басталды. Кейіннен 1988-1991 жылдары жалға беру, бірлескен кәсіпорындар мен банк қызметі туралы заңдар экономикалық жағдайы біршама ырықтандырды. Тұтастай алғанда, негізгі меншік мемлекеттікі болғанымен, жалға беру түріндегі аздаған босаңсулар біршама дәрежеде кәсіпкерлік белсенділікке жағдай жасады.

Бүгінде, ҚР-нің аса назар аударып жатқан аясы шағын кәсіпкерлікті дамыту және қолдаумен оны материалдық, құқықтық қамтамасыз етудің өзекті проблемалардың мүмкінігінше шешу болып табылады. Ол үшін мемлекеттің көмегі қажет:

Біріншіден, құқықтық реттеудің ұтымды түрлері мен шегін белгілеу;

Екіншіден, кәсіпкерліктің қарқынын төмендетпеуге назар аудару;

Үшіншіден, салық салу жүйесін шешу жолдарын дамыту;

Төртіншіден, бақылау органдарының кәсіпкерлік обьектілерінің тексеру жөніндегі қызметтерін бәсеңдету.

Дүниежүзілік шаруашылықтың болашағына және оның дамуына әсер ететін себептер:

қоршаған ортаның проблемаларындағы ғаламдық өзгерістер

ғылыми-техникалық прогрестің жылдамдадауы, жаңа технологияның тарауы

халықаралық өсу мен қоныстаудың қозғалысы

бай және кедей елдердің арасындағы алшақтықтың өсуі.

Бүкіл дүние жүзінде шағын және орта бизнестің экономика құрылымындағы үлесі жоғары. АҚШ-та шағын бизнеске жұмыскерлер саны 50 адамға дейінгі шағын және орта фирмалардың жиынтығына тең формалар болып табылады. Бұл фирмалар американдық фирмалардың 99% қамтиды. Бұлардың негізгі бөлігі ұсақ, көбінесе жанұялық немесе жеке кәсіпорындар. Мұндай фирмалардың 87% саны 20-дан аспайтын, ал 80% 10-нан аспайтын адамдар жұмыс істейді. 1980 жылдардың аяғында АҚШ-та шағын фирмалардың өсуі сандық және сапалық жағынанда ерекше байқалады. Мысалы үшін тек 1988 жылдардың өзінде ғана 1млн. шағын кәсіпорындар пайда болса, ал 1999 жылы 1, 3 млн. шағын фирмалар құрылды. Мұның алдындағы жылдары жыл сайын 600 мыңға жуық қана шағын кәсіпорындар өмірге келіп отыратын болатын. АҚШ-та шағын және орта фирмалар жалпы ұлттық өнімнің 40% өндіреді, оның ішінде өңдеуші өнеркәсіпте 21%, құрылыста 80%, көтерме саудада 86%, қызмет көрсету саласында 81% құрайды.

Халықаралық еңбек бөлінісін негізінен үш типке бөледі

Жеке

жалпы

Ерекше

Мемлекеттің сыртқы сауда саясаты екі типте жүргізіледі

1. Протекционизм - жергілікті тауар өндірушілерді шетелдік бәсекелестерден қорғау саясаты. Импортты шектеу негізінде үш негізгі шаралар қолданылады:

Кеден, баж салығы немесе тарифтік кедергілер жүргізу. Шетел тауарларына салық арқылы олардың бағасын көтеріп, сұранысты азайту.

- Тарифтік емес кедергілер (импортқа тыйым салу немесе шектеу қою: квота, лицензия және т. б. шаралар арқылы) .

- Экспортты қолдау. Артықшылықтары: Төлем балансын теңдес-тіреді, демпингтен қор-ғайды. Жаңа салаларды қорғайды, өндіріс көле-мінің өсуін ынталан-дырады.

2. Фритредерство немесе еркін сауда саясаты, яғни ішкі нарықта шетел капиталы мен қызметтерді енгізуді қолдау. Артықшылықтары: Бәсекені ынталандырады, монополияны шектейді, өндіріс тиімділігі өседі, бағалар төмендейді. Тауарларды таңдау мүмкіндігі еді, мемлекет арасында жақындасу, бірігу процесі өседі.

Сыртқы тауар саудасы

XX ғасырдың соңына қарай дүниежүзілік сыртқы саудада дамыған 25 ел жетекші орын алды. Оларға әлемдік экспорттың 84%-ы, импорттың 82%-ы тиесілі болды. Дамыған елдер өзара тауар айналымы, жөнінен де жетекші орынға ие; АҚШ пен Канада арасындағы тауар ағыны дүниежүзілік керсеткіштің 3, 2%-ын құрады. Сыртқы сауданың тауарлық құрылымы халықаралық географиялық еңбек бөлінісіне, өндірістік және тұтыну тауарларына деген сұраныстың артуына тікелей байланысты. Тауар айналымының құрылымы FTP әсерінен үлкен өзгеріске түсті. Ел экономикасына ықпал ететін маңызды көрсеткіштің бірі - сыртқы сауда сальдосы, оны экспорт пен импорт көлемінің айырмасы құрайды. Қытайдың сыртқы саудасына тұрақты оң сальдо (экспорт көлемі импорттан артық) тән болса, АҚШ-тың сыртқы сауда айналымы теріс мәнге ие.

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпкерліктің даму эволюциясы

Кәсіпкерлік және оның даму тарихы

Кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудың мәні және қажеттілігі

Кәсіпкерліктің даму тарихы

Құрылыс саласындағы кәсіпкерлік қызмет

Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау мен дамыту, жеке кәсіпкерлік туралы заң

Кәсіпкерлік қызметті Кәсіпкерлік қызметті қолдау бағдарламасы қолдау бағдарламасы

Кәсіпкерлік мәні, түсінігі, негізгі түрлері және ұйымдастырушылық нысандары

Кә сіпкерліктің даму эвалюциясы

Кәсіпкерліктің функциялары

Пәндер