Кәсіпорын. Кәсіпорынның өндірістік қорлары

Презентация қосу

КӘСІПОРЫННЫҢ
ӨНДІРІСТІК ҚОРЛАРЫ

Орындаған:Фархтинов
Ф.М
Топ: ТО-207
Тексерген: Нуралина Қ.Т
Кәсіпорынның бірқалыпты
функционалды жұмыс істеуі, ең
алдымен, қолда бар керекті еңбек
құралдары мен көздерінің болуымен
тығыз байланысты. Осындай
құралдардың көзі ретінде негізгі
қорларды жатқызуға болады.
Өнеркәсіптік кәсіпорынның өндірістік
үрдісінің үзіліссіз жүзеге асырылуы
тек қана негізгі қорлардың іс
жүзінде ықпалыменен болады
Негізгі қорлар – өндіріс процесіне
бірнеше рет қатысатын, өзінің
бастапқы құнын сақтай отырып,
дайын өнімге біртіндеп ауыстыратын
өндірістік қорлардың бір бөлігі.
Экономикалық әдебиеттерде негізгі
өндірістік қорлардың
анықтамаларының бірнеше түрлері
көрсетіледі.
Кәсіпорынның негізгі өндірістік
қорлары – бұл еңбек құралдары
болып табылады, олар көптеген
өндірістік циклдарда қатысады,
өздерінің натуралды нысанын сақтай
отырып, тозу көлеміне қарай дайын
өнімге құнын біртіндеп ауыстырады.
Соның ішінде кеңінен таралған
нұсқаларын ұсынуға болады:
Кәсіпорынның негізгі өндірістік қорлары
– еңбек құралдарының құндылық
белгісі. Негізгі қорларды басты белгісі
сыртқы нысанын өзгертпейді және өнімге
өзінің құнын біртіндеп ауыстырады:
өндірістік циклдардың қатарының
өтуімен немесе бөліктермен, тозу
мөлшеріне қарай ауыстырады.
Негізгі қорлар – еңбек құралдарының құндылық
сипаты болып табылады.
Негізгі құралдардың
басты белгісі оның өз құнын дайын өнімге
біртіндеп көшіру, яғни өндірістік циклдардың
қатарлы ағымы мен тозу көлеміне байланысты.
Негізгі қорлар – кәсіпорынның өндірістік
материалдық-техникалық базасы болып
табылады. Олардың көлемі кәсіпорынның
өндірістік қуаты мен еңбектік техникамен
қарулану деңгейіне байланысты болады.
Өндірістік үдеріске қатысу
дәрежесіне, қолданылып жүрген
топтастыруына қарай негізгі
қорлардың құрамына өндірістік
және өндірістік емес объектілер
кіреді.
Өндірістік бағыттағы негізгі
қорларға:
Өнеркәсіп,
− Құрылыс,
− Ауыл шаруашылығы,
− Автомобиль көлігі,
− Байланыс,
− Сауда,
− Ғимараттар,
− Құрылыстар,
− Машиналар,
− Жабдықтар мен басқа да еңбек
құралдары жатады.
Олар өндіріс процесіне ұзақ уақыт қатысады.
Өндірістік емес қорларға:

− Тұрғын-үй,
− Коммуналдық шаруашылық,
− Денсаулық сақтау,
− Білім беру,
− Мәдениет,
− Спорт салаларына бөлінеді.
НӨҚ және АӨҚ − негізгі өндірістік және айналым қорларының орта
жылдық құны.
Кәсіпорынның негізгі қорларының тиімділігін көтеру барысында
қорлардың қорқайтарымы көрсеткіштерін есептейді.
Қор қайтарымы:
Q
Ф қ = –––––––
Ф орт
Мұнда:
Q – өндірілген өнім көлемі (ақшалай түрінде);
Ф орт. – негізгі өндірістік қордың орташа жылдық құны.
Бұл формула негізгі өндірістік қорларды пайдалану деңгейін талдау
үшін пайдаланылады. Ол өндірім мен еңбек қордың
жарақтанғандығының арасындағы өзара байланысты көрсетеді. Егер
де еңбек қор жарақтағанға қарағанда өндірімнің қарқыны өте
жоғары өсетін болса, онда бұл өте оңды нұсқа болып
есептеледі. Өйткені, осы жағдайда ғана өндірістің тиімділігі ең
жоғары дәрежеге жетеді. Қор қайтарымның қарсы көрсеткіші –
өнімнің қор сыйымдылығы (Ф с). Бұл өнімнің өлшеміне шаққандағы
негізгі қордың құнын сипаттайды (теңге).
Қор қайтарымы көрсеткішінің артуы және өнімнің қор сыйымдылығының
төмендеуі негізгі қорларды пайдалануды жақсартатынын немесе керісінше
көрсетеді. Негізгі қорларды пайдаланудың тиімділігін арттыру үшін
олардың жүктеме деңгейлерін, әсіресе олардың активтік бөлігін арттыру,
қорларды жаңарту, үдемелі жабдықтарды, қазіргі технологияны, билікті
қызметкерлерді пайдалану қажет. Сонымен бірге, негізгі қорлардың қандай
деңгейде пайдаланатынын, жалпы және жеке көрсеткіштер арқылы
есептеп шығаруға, өзгерістердің пайда болу себептерін зерделеуге, өнім
өндірісінің көлеміне, басқа көрсеткіштерге негізгі қорлардың
қаншалықты ықпал ететінін есептеуге, кәсіпорынның және құрал-
жабдықтардың өндірістік қуаттылығының пайдалану дәрежесін
зерттеуге, негізгі құралдардың тиімді пайдалану резервтерін шығаруға
экономикалық талдаулардың тиімділігі зор.
Талдау жасау әдетте негізгі қорлардың көлемін, олардың динамикасы
мен құрылымын зерттеуден басталады. Біз айтып кеткендей, қорлар
өндірістік және өндірістік емес болып бөлінеді.
Кәсіпорындардағы өндіріс тиімділігін жоғарылатудың маңызды
факторларының бірі – негізгі қорлармен қамтамасыз етілуі, олардың
керекті мөлшерде, ассортиментте және толықтай пайдалануы күтіледі.
Назарларыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпорын және оның негізгі өндірістік қорлары

Кәсіпорынның материалдық қорлары

Кәсіпорынның өндірістік қорлары туралы ақпарат

Кәсіпорынның өндірістік қорлары жайлы ақпарат

КӘСІПОРЫННЫҢ НЕГІЗГІ ЖӘНЕ АЙНЫМАЛЫ ӨНДІРІСТІК ҚОРЛАРЫ

Өндірістің айналым капиталымен қамтамасыз етілуі

КОРПОРАЦИЯНЫҢ АЙНАЛЫМ КАПИТАЛЫ

Кәсіпорын туралы түсінік және түрлері

КӘСІПОРЫННЫҢ АЙНАЛЫМ ҚАРЖЫСЫ

Кәсіпорынның өндірістік қорлары»

Пәндер