Бауырдың потологиялық физиологиясы

Қазақстан Республикасы Ғылым және Білім министрлігі Семей қаласы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

БӨЖ

Тақырыбы: Бауырдың потологиялық физиологиясы

Текерген:Нұркенова М. К

Орындаған:Әлиев Д. Х

Семей қаласы

2015-2016 оқу жылы

Бауыр ең үлкен орталық орган болып саналады, ал оны алып тастаса немесе қатты зақымданған кезде мал өліп кетеді. Бауыр функциясының жетімсіздігінен организмде зат алмасуы, өт пайда болуы бұзылады, қан құрамы мен қасиеті, нерв жүйесінің функциясы өзгереді, су алмасуы бұзылады.

Бауырдың негізгі функциялары:

1. Өтті синтездейді. 2. Зат алмасуға қатысады. 3. Фибриноген пайда болады. 4. Протромбин пайда болады. 5. Гепарин пайда болады. 6. Қан көлемін реттеуге қатысады. 7. Тосқауылдық функциясы. 8. Каротиннен А витаминін құрайды.

Бауырдың функциялық ерекшелігін айқындау мақсатында Экка фистуласы былайша пайдаланылады: қақпа және үңгір веналарының аралығына жасанды түрде қосымша құйылыс жасалып екіншіге қан құйылуын қамтамасыз етеді. Қақпа венаның қосымша құйылысын байлайды. Осыдан соң аммияк көбейеді. Қалыпты жағдайда мұны бауыр зарарсыздандырады.

Бауырды толық оқшаулау операциясы екі түрде жүзеге асырылады: бірінші кезеңде фистула керісінше қойылады. Соның нәтижесінде және ішектегі қан бауырға бағытталады. Төрт аптадан соң веноздық қанның бір бөлігінің бауырға келмей алдыңғы қуыс венаға құйылып, екінші операция жасалады, мұндайда қақпа венаны қосымша құйылыстың жоғарғы тұсынан байлап, бауырды оқшаулайды!

Бауыр функциясын анықтау ангиостомия әдісі де қолданылады: бауырдың ірі венасының кенересіне канюла тігеді. Сонда бауырға құйылатын және одан шығатын қанды тәжірибе үшін үнемі алып тұруға, әрі әр түрлі заттарды енгізуге мүмкіндік туады. Осы тәсіл бойынша зат алмасуға бауырдың қатысуын зерттеуге болады.

Бауыр ауруының жалпы этиологиясы және патогенезі:

Бауырға зиянды әсер ететін агенттер алуан түрлі жолмен енеді. Бауыр функциясының жетімсіздігіне ұшырататын көптеген этиологиялық факторлардың арасында ең елеулісі қабыну процесін тудыратын факторлар. Бұған жататындар: бактериялар, вирустар, спирохеттер, фосфор, сынап, қорғасын және алколоидтар.

Жіті процестердің ішінде жиі кездесетін әр түрлі формадағы диффузды зақымдану - жіті паренхиматоздық гепатит. Мұндайда бірде дистрофиялық, бірде қабыну құбылысы басым болады. Бауырдың осылай зақымдану себебі - инфекциядан, көбінесе вирустардан уланудан болады.

Бауырдың созылмалы зақымдануында ең елеулісі - цирроздар. Оның пайда болу этиологиясы. Оның пайда болу этиологиясы әр түрлі болғанымен, бір ортақ белгіге - мазенхима тканьдерінің диффузды ұлғайып қабынуға бірігеді. Бауырдың диффуздық қабынуының нақты формасына алғашқы цирроз ауруы жатады.

Цирроздың алғашқы формасы:

Атрофиялық Гипертрофиялық Атрофиялық циррозда-бауыр бүріседі, көлемі кішірейеді, құрсақ қуысына сары су жиналады. Гипертрофиялық циррозда-бауыр ұлғаяды, сарыауру өршейді, Асцит болмайды.

Май алмасуы:

Бауырда липидті заттардың - бейтарап майлардың, май қышқылдарының, фосфолипидтердің, холестерин алмасуының айрықша маңызы бар. Бауырдың липидтердің алмасуына қатысуы ең алдымен ондағы өт бөлу функциясына тығыз байланысты. Бауырда майлы қышқылдар синтезі өтіп, осы майлы қышқылдар бейтарап майлар және фосфолипидтер түрінде липидтерді кері синтездеуге, кейіннен оларды қаннан және өттен шығаруға қатысады.

Май алмасудың бұзылуы былайша бөлінеді:

1. Бауырдан микропротеидтер құрамында майлы қышқылдар бөлінбеуі. 2. Май тотығының бұзылуы. 3. кетон денешіктері пайда болуы. 4. холестеринсинтезінің өзгеруі.

Бауыр Циррозның дамуына вирусты гепатитті дер кезінде емдемеу әсер етеді (қ. Гепатит) . Көп жағдайда бауырға аса қауіпті зиянды заттардың (төртхлорлы углерод, хлороформ, мышьяк, фосфор, т. б. ) әсері, кейбір дәрі-дәрмектерді (әр түрлі антибиотиктер, , т. б. ) шамадан тыс ішу, өт жолдарының бітеліп қалуы және олардың қабынуы да аурудың асқынуына алып келеді.

Бауыр өтінің тығызд. - 1, 010 - 1, 015, рН - 7, 4 - 8, 0, ақшыл-сары түсті. Өт қапшығы өтінің құрамындағы негізгі заттардың (өт қышқылы тұздары, пигменттер, холестерин, майлы қышқылдар, аниондар, катиондар) тығызд. бауыр өтімен салыстырғанда 5 - 10 есе жоғары болады. Қара-қоңыр түсті, қою, тұтқыр болып келеді

Өт бөлінудің бұзылуы:

Әр түрлі потологиялық күйде бауыр, өт қабы қан ауруға шалдыққанда, инфекциялық ауруларда байқалады. Он екі елі ішекке бөлінетін өт мөлшері бауырдың секрет бөлу қызметіне ғана емес, өт бөлінудің реттелуіне де байланысты.

Өт тасы ауруы (Cholelitiasis) :

Бұл аурумен барлық мал түліктері ауырады. Зат алмасудың бұзылуынан өт жолдары қабынып, инфекцияға шалдығуынан пайда болатын дерт. Өт ағу іркілген жағдайда мал азықты дұрыс жемейді, ас қорытылуы үнемі бұзылатын болады.