Халық аралық экономика

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы білім және
ғылым министрлігі Семей қаласының
Шәкәрім атындағы мемлекеттік
университеті

СӨЖ
Тақырыбы:
Халық аралық
экономика.

Орындаған: Тогызбаева Мариям
Тобы: Е-415
Тексерген: Габдуллина Л.Б.
ЖОСПАР:
Халықаралық еңбек бөлінісі.
Халықаралық интерграция.
Халықаралық сауда.
Халықаралық қаржылық несиелік
ұғымдар.
Халықаралық қаржылық валюта
қатынастар.
Халықаралық еңбек минграция.
Халықаралық экономикалық қатынастар
жүйесіне:

Халықаралық еңбек бөлінісі;
Тауарлар мен қызметтердің халықаралық
саудасы;
Капитал мен шетел инвестицияларының
халықаралық қозғалысы;
Жұмыс күшінің халықаралық миграциясы;

Халықаралық валюта қаржылық және
несиелік қарым қатынастар;
Халықаралық экономикалық интеграция
кіреді.
Халықаралық еңбек
бөлінісі —
қоғамдық еңбек
бөлінісі дамуының
жоғары сатысы; әлемдік
өндірістің даму сатысы.
Халықаралық еңбек бөлінісі

Қаржы және несие
Халықаралық сауда

ХЭҚ

Инвестиция
Халықаралық туризм

Ғылыми-техникалық
байланыстар
Халықаралық географиялық еңбек бөлінісі – жеке
елдердің өнімнің белгілі түрлерінен шикізат және даяр бұйымдар
өндіруге және айырбастауға мамандануы.

Қаражат және несие – елдер арасындағы бір-біріне әр түрлі несие
беру.

Инвестиция – дамыған елдердің өз қаражатының бір бөлігін даму
дәрежесі төмен елдердің өндіріс саласына дамытуға салуы.

Ғылыми техникалық байланыстар – ғылыми-техникалық
прогресс, білім және алдыңғы қатарлы техникалық тәжірибе алмасу.

Халықаралық туризм – жеке аймақтар мен рекреациялық
ресурстарға байланысты дамып отырған экономикалық байланыстың
ерекше түрі.
Халықаралық экономикалық интеграция
дегенiмiз экономиканың өзара бейiмделуi олардың
бiртұтас ұдайы өндiрiс процесіне енуі.
Интеграция өзiне бiрнеше маңызды белгiлермен
сипатталады.
Ұлттық өндірістік процестердің өзара енуі;
өндіріс, ғылым және техникадағы халықаралық
специализация мен кооперацияның кең турде дамуы;
Интеграциялық қатысушы елдердің
экономикасындағы тереңдетілген құрылымдық
өзгерістер;
интеграциялық процестердің мақсатты турде
реттелуі, координацияланған экономикалық,
стратегия мен саясаттың жасалуы.
Белгiлi бiр елдiң интеграциясының қажетті
шарттары:
Тауардың қозалысын қамтамасыз ететін дамыған
инфрақрылымның болуы.
Үкімет орындары тарапынан белгiлi экономикалық
және саяси шешімдердің қабылдануы.

Әлемдiк шаруашылықтағы интеграциялық
өзгерістің экономикалық немесе абсолюзациясы
мумкiндiгi eKi көзқарас тұрғысында
қарастырылады:
интеграция халықаралық экономикалық
байланыстардың кездейсоқ дамуымен
теңестіріледі.
Интеграцияның барысы ресми турде құрылған
экономикалық одақтар шеңберiнде әpeкeт етедi.
Қазiргi таңда бiр-бiрiн өзара
толықтырып және тығыз байланыстыра
отырып, интеграцияның барысы eкi
түрде қарастырылады:
- Жеке меншiк-корпорациялық

интеграция (фирмалық
микроэкономикалық интеграция);
- Мемлекеттiк және мемлекеттік

-корпорациялық интеграция ( елдер
аралық макроэкономикалық
деңгейдегiнтеграция)
Бірнеше ұлттық
шаруашылық тың бірігіп
аймақ тық экономикалық
жүйе құрауын
халық аралық
экономикалық итеграция
процесі дейміз. Осы
интеграциялық құрылымға –
Еуропалық экономикалық
қ ауымдастық (ЕЭҚ )
жатады. ЕЭҚ 1957 –ші жылы
құрылып, оған алғашқыда
алты мемлекет енеді: Бельгия,
Голландия, Италия,
Люксембург, Франция,
Германия.
Ал, 1967 – ші жылы Оңтүстік
– Шығ ыс Азия
мемлекеттерінің сауда -
экономикалық тобы
(АСЕАН) құрылды. Оған алты
мемлекет мүше болды: Бурней,
Индонезия, Малайзия,
Сингапур, Тайланд, Филиппин.
Латын Америка
территориясында 1980 – ші
жылы сондағы елдерден ең ірі
экономикалық сауда тобы
құрылды.
Мақсаты – аймақтағы сауда мен
экономикалық ынтымақтастықты
дамыту, басқа елдермен сауда –
экономикалық байланыстарды
ұлғайту, келешекте
латынамерикандық жалпы нарықты
құру болып табылады. Бұл
қауымдастыққа 11 ел кіреді:
Аргентина, Бразилия, Венесуэла,
Колумбия, Мексика, Парагвай, Перу,
Уругвай, Чили, Эквадор. Штаб –
пәтері Монтевидо қаласында
орналасқан.
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА

Экспорт Импорт

Өнімді Өнімді
сыртқа сырттан
шығару әкелу
Саудақатынастарында
басты халықаралық
құқықтық акт ГАТТ келісімі
болып табылады. ГАТТ 1947
жылы Екінші дүниежүзілік
соғыс аяқталғаннан кейінгі
экономиканы қайта қалпына
келтіру мақсатында
құрылған келісім.
Дүниежүзілік сауда ұйымы
– бұл әрі ұйым, әрі
құқықтық құжаттар кешені,
тауарлар мен қызметтердің
халықаралық саудасы
саласындағы үкіметтердің
құқықтары мен міндеттерін
анықтайтын көпжақты
сауда келісімі..
Халықаралық сауданың тиімділігін
бағалау мынадай теориялар арқылы
жүргізіледі:
Абсолюттік артықшылық теориясы –
басқа мемлекетпен салыстырғанда
климаттық, жағрапиялық, техникалық
жоғары деңгейде болуымен өндіріс
шығындары кем болады.
Салыстыру артықшылық теориясы
(Д.Рикардо ХІХ ғ.)- мамандандырылған
өндіріс пен сауданы басқа мемлекетпен
салыстырғанда альтернативтік
шығындар аз болуы қажет сонда жалпы
өнім көлеміде жоғары деңгейде болады.
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАРЖЫ-
ҚАРАЖАТ ЖҮЙЕСІ

Валюталық Несиелік

инвестициялық
Халықаралық қаржы-қаражат
жүйесі — Халықаралық экономикалық
қатынастардың маңызды буындарының
бірі. Халықаралық қаржы-қаражат
қатынастары халықаралық нарық
жүйесінің үш ірі құрылымының өзара
әрекетінен туындайды.
Олар валюталық, несиелік және инвестиц
иялық (қаражат жұмсау) жүйелері болып
табылады.
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ВАЛЮТАЛЫҚ
ҚАТЫНАСТАР
Халықаралық экономикалық қатынастардың ең елеулі
және қажетті саласы.
Валюталық қатынастар әлемдік экономикалық

байланыстарда валютаның қызмет етуін, дүниежүзілік
шаруашылық салаларының өнімдерінің айырбасын
қамтамасыз ететін қоғамдық қатынастар болып
табылады.
“ВАЛЮТА” ҰҒЫМЫ
Әр елдің ұлттық ақша
бірлігі бар, мысалы біздің
теңгеміз.
Түрлісебептермен ақша бірлігі
ұлттық шекараның сыртына
шықса, ол жаңа сипатқа ие
болады,яғни валютаға
айналады
ҚОЛДАНУ АЯСЫНА ҚАРАЙ
ВАЛЮТАНЫҢ ТҮРЛЕРІ

Әлемдік Ұлттық

ВАЛЮТА

Аймақтық Резервтік
ӘЛЕМДІК ВАЛЮТА

Әлемдік валюталық жүйе ұлттық және аймақтық
валюталар жүйесінің қарқынды дамуы нәтижесінде
қалыптасады.
Қазіргі кезде жасалған операциялар төлемі бойынша үш
орталық-Лондон. Нью-Йорк, Токио ерекше айқындалды.
Еуропадағы аса ірі әлемдік нарық
орталықтары:Майндағы Франкфурт,Цюрих,
Париж,Брюсель, ал Азияда Сингапур мен Ганконг
аталады.
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ВАЛЮТА ҚОРЫ
1968 жылы ортақ есеп бірлігі бар халықаралық
валюта қоры құрылды.
Онда АҚШ долларының үлесі -42 пайыз

Жапон иенасының үлесі -13 пайыз

Батыс Еуропалық түрлі валюталар жиынтығының
үлесі -43 пайызға жетті
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ НЕСИЕ НАРЫҒЫ
Халықаралық несие нарығы -елдер арасындағы өзара
қарыз беру, төлем жасауды ұйымдастыратын келісімдер
жүйесі.Несие мемлекеттік және жеке болып
ажыратылады.
Мемлекеттік несие- несие беруші мемлекетті ң
стратегиялық саясатына негіздейді, яғни сыртқы саяси
басымдылығына тәуелді болады.
Жеке несие-экономикалық тиімділікті көздейді
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ИНВЕСТИЦИЯ
НАРЫҒЫ
Халықаралық инвестиция нарығы –экономикалық
даму дәрежесі жоғары елдердің өз қаражатының
қомақты бөлігін неғұрлым даму дәрежесі төмен
елдердің алдыңғы қатарлы өндіріс саласын
дамытуға салуы.Осы арқылы пайда табуды көздеген,
ұзақ мерзімге жоспарланған экономикалық саясат
ХАЛАҚАРАЛЫҚ ИНВЕСТИЦИЯ
НАРЫҒЫ

Тікелей
инвестиция Портфельдік инвестиция
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЕҢБЕКТIК МИГРАЦИЯНЫҢ МӘНI

Өндiрiстiң интернационализациясының процессi белсене болып жататын
бүкiл әлемде жұмысшы күштiң интернационализациясымен
жарысайды.Еңбектiк миграция халықаралық экономикалық қатынастар
бөлiк болды. Миграциялы ағындар бiр өлкелер және елдерден басқа
ентелейдi. Еңбектiк миграция жұмысшы күштi ол қоятын қабылдаушы ел
сөз жоқ артықшылықтарды нақтылы мәселелер тудыра қамтамасыз етедi.
Елдермен және халықтардың арасындағы интернационализациялар және

адам баласының шаруашылық және әлеуметтiк-мәдениеттi өмiрiнiң
демократтандыруының әсер етулердiң бiрлерi, сонымен бiрге өткiр
ұлтаралық қайшылықтар, тiкелей соқтығысулардың зардаптары, төтенше
жағдайлар және дүлей апаттар үлкен масштабпен внутристрановыелер
және тұрғынның орын ауыстыруын межстрановые және
әртүрлiформалардағы еңбек ресурстерi болып табылады. Бұл -
құқықтармен және тұратын жерiнiң таңдауы және жұмыс үшiн
дүниелiк өркениетпен және халықаралық еңбек базарларымен ол
берiлген мүмкiндiк қолданылатын ерiктi мигранттар. Бұл - өз ықтиярымен
емес, жағдайлардың қысым босқындар және әкелiк пана тастап кететiн
мәжбүр мигранттар.
Халықаралық деңгейдегi ерекшелiк және миграциялы процесстердiң

зардабы өлшемдер тiкелей сезбеген дүниелiк бiрлестiк әлi жақында, өткiр
ахуалдардың шешуi және миграциялы ағындардың ұжымдық реттеуi
бойынша көп елдердiң күштерiн үйлестiрудi қажеттiлiкпен қақтығысып
қалды
ЕҢБЕКТIК МИГРАЦИЯНЫҢ
ТҮРЛЕРI
Бiр мемлекет өлке болып жататын жұмысшы күштердi және
бiрнеше ел тиетiн сыртқы миграцияға iшкi көшi-қондарды
танып бiледi. Халықаралық экономиканың ғылымы сыртқы
жұмыс күшiнiң көшi-қонмен және оның экономикалық
себептерiмен шұғылданады. Халықаралық миграцияның
мәселелерiнiң зерттеу қолданылатын негiзгi ұғымдар келесi:
Жұмыс күшiнiң көшi-қон - бiр мемлекеттерден басқа
мерзiмге еңбекке жарамды тұрғынның қоныс аударуы
экономикалық және басқа сипаттың себеп шақырылған
жылға бетер көп.
Иммиграция - оның шектерi артынан еңбекке жарамды

тұрғынның кiруi осы елде.
Эмиграция - осы елден еңбекке жарамды тұрғынның шығуы

оның шегiнен шыққанда.
Миграциялы сальдо - елге ел және эмиграциядан

иммиграциясының айырымы.
«Мамандардың шет елге кетуi - мамандандырылған

кадрлардың халықаралық миграциясы.
Қайта қоныс аудару - тұрақты тұратын жерiне отанға

эмигранттарының қайтуы.
УАҚЫТҚА БАЙЛАНЫСТЫ (БIР ЕЛДIҢ БАСҚА ӨЛКЕСI)
БАСҚА ЕЛДIҢ АУМАҒЫНДАҒЫ БОЛУЛАРЫ ТҰРАҚТЫ,
УАҚЫТША ЖӘНЕ МАЯТНИКТI МИГРАЦИЯЛАРДЫ
ЕРЕКШЕЛЕЙДI.
Ұзақ мерзiмдi: тұрақты миграция келген немесе кеткен
тұрақты тұратын жерлерiне санымен бейнеленедi. Шетелдiктiң
кейбiр елдерiнде сонымен бiрге ол егер (эмигрантпен )
иммигрантпен болып есептеле ағымында нақтылы уақыт
аралығының елiнде (немесе болмайды) қатысады.
Қысқа мерзiмдi: уақытша миграция кiру немесе ағымдағы

қажеттiктермен азаматтықтың ауысымы және тұрақты тұратын
жер сабақтас шығу болады. Iшiнен уақытша мигранттардың
елдерi дегенмен көпшiлiгiнде (кейде болды ендi түбегейлi)
маусымдық жұмыскерлердi сандарды шығарады.
Маятниктi миграция миграцияның ерекше түрi уақытқа

байланысты болып табылады және бiр өлкеден басқасына
және керi өз тұрағының орынына жұмыс iстейтiн жұмыс
орындарының орын ауыстыруы болады тұрақты орындағы
тұлғаның жоқтығының мерзiмi жағдайда бiр аптадан кемдi
құрады.
Пайдаланылған әдебиеттер:

Е.Н.Нәбиев “Халықаралық экономикалық
қатынастар ” 4-11 бет;
Г.Н.Доғалова “Халықаралық экономика ”
(оқу құралы) 5-11 беттер;
К.Нәрібаев Я.Я.Әубәкіров, М.Есқалиев,
“Экономикалық теория негізі” ;
Ө.Қ.Шеденов, Е.Н.Сағындықов Б.А.Жүнісов
“Жалпы экономикалық теория ”

Ұқсас жұмыстар

МЕМЛЕКЕТТІҢ ИНДИКАТИВТІК ЖОСПАРЫ

Халық және еңбек статистикасы

Экономикалық шиеленістің түрлері және түсінігі

ЖЕРГІЛІКТІ БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫНДА ІС- ӘРЕКЕТТІ ЖОСПАРЛАУ

еңбек статистикасы және халық

Фармацевтикалық көмек тұжырымдамасы

Экономикалық жүйені

Шығын және аралық тұтыну статистикасы

Халық саны және еңбек статистикасы

ТАБИҒАТ ПАЙДАЛАНУ

Пәндер