Ас қорыту жүйесі- тірі организмнің мүшелерінің бірі

Ас қорыту жүйесі

Орындаған:Биязбаев .М
Ас қорыту жүйесі

Ас қорыту жүйесі (көне грекше: systema digestoria; көне
грекше: systema — бүтін, байланысқан, жүйе; лат. digestoria —
асқорыту)адам мен жануарлар организндегі
асты(азықты) қабылдау, өндеу, қорыту, сіңіру және жын
қалдығын сыртқы ортаға шығару қызметтерін атқаратын
мүшелердің жүйесі. Асқорыту жүйесі түтік тәрізді мүшелерден
және ас қорыту бездерінен тұрады. Филогенездік және
онтогенездік түрғыдан асқорыту жүйесін төрт бөлімге бөледі:
бас бөлімді — ауызжұтқыншақ (аран), алдыңғы бөлімді - өңеш
пен қарын (асқазан), ортаңғы бөлімді — ащы ішектер (он екі елі
ішек, аш ішек, мықын ішек) мен ірі асқорыту бездері (ұйқы безі,
бауыр), артқы бөлімді - жуан ішектер (бүйен, тоқ ішек, тік
ішек) құрайды.
Ас қорытудың бұзылуының негізгі формасы – мал тәбетінің
болмауы, организмнің жүдеуі және иөнімділігінің кемуі, ацидоз ға
немесе алколозға, висцералдық ауырсынуға, аутоинтокскикацияға
шалдығуы, талықсуы, құсуы, қарыннан және ішектен қан ағуы, іші
қатуы, іші өтуі және ас қорыту органдарындағы басқа да бұзылу
функциялары.

Ішек қарын жолдарындағы бұзылулар оның негізгі – жиырылып –
созылу, секрет бөлу, сору, бөліну т.б функцияларының ауытқуы
түрінде білінеді.

Ас қорытудың бұзылуының негізгі формасы – мал тәбетінің
болмауы, организмнің жүдеуі және иөнімділігінің кемуі, ацидоз ға
немесе алколозға, висцералдық ауырсынуға, аутоинтокскикацияға
шалдығуы, талықсуы, құсуы, қарыннан және ішектен қан ағуы, іші
қатуы, іші өтуі және ас қорыту органдарындағы басқа да бұзылу
функциялары.
• Тәбеттің күшеюі - гиперорексия
• Тәбеттің кемуі - анорекция
• Тәбеттің бұзылуы - парорекция
• Шөлдің күшеюі - полидипсия

Мал тәбеті төмендеуі де,
патологиялық тұрғыда күшеюі
мүмкін.
Шайнау әрекетінің бұзылуы

• Ауыз қуысында азықтың жеткіліксіз майдалануы көп жағдайда
шайнау аппараты жұмысының бұзылуынан болады

Сілекей бөлінуінің бұзылуы

• Сілекей бөлінуінің бұзылуы гиперсаливация және
гипосаливация түрінде байқалады. Гиперсаливация – сілекей
бөлінуінің көбеюі.
• Гипосаливация – сілекей бөлінуінің кемуі.

Жұту әрекетінің бұзылуы
• Жұту – күрделі рефлекторлық әрекет, ол өздігінен болатын және
рефлекторлық түрде өтетін фазалардан тұрады. Жұтынудың өздігінен
болатын фазасы тіл парезінде (шала салдануында) б ұзылады.
Рефлекторлық фазаның бұзылуы ауыз қуысы мен ж ұтқынша қта ғы
кілегей қабықтың рецепторлары зақымдалғанда болуы мүмкін.
Қарында секрет бөлу және қозғалу сипатындағы бұзылулар
байқалады.

Секрет бөлудің гиперацидтік типінде- аш қарында едәуір
мөлшерде сөл болып, оның жалпы қышқылдық және бос тұз
қышқылы көрсеткіштері жоғары болады.
Қарын секрециясының астениялық типінде қарын безінің
механикалық тітіркендіргіштерге қозғыштығы артып,
химиялық тітіркендіргіштерге баяулайды.
.

Қарынның жиырылып – созылуының өзгеруі ондағы
заттардың шығуын тездетеді немесе баяулатады. Қарынның
қозғалыс функциясының бұзылуы қыжылдау, кекіру,
ықылықтау, лоқсу, құсу кезінде байқалады.
КЕТОЗ
Май қышқылдарының аралық
өнімдерінің ыдырауы кезінде ке-
тонды заттар — ацетон, ацетон-
сірке, бета-окси май қышқылдары
түзіледі. Липидтердің алмасуы
бұзылса, немесе мал рационында
көмірсулар тапшы болса бұл
қосылыстар организмде көп
мөлшерде жинақталып, кетоз ауруы
туындайды.
Атония (көне грекше
: ἀτονία — әлсіздік) - скелет пен ішкі
органдар етінің әлсіреуі[1].
Жүйке жүйесінің бұзылуынан, жұқпалы

аурудың салдарынан, ішкі секреция
бездері қызметінің нашарлауынан пайда
болады. Атония туа пайда болуы мүмкін.
Бұл ауруға асқазан, ішек, жатыр жиі
шалдығады.
Атония – қарынның ұлғайып,
алдыңғы қарындардың әлсіреуі.
Тимпания – қарынға газдың
толуы, іштің кебуі.
Назарларыңызғ
а рахмет

Ұқсас жұмыстар

Бейімделудің физиологиялық негіздері

АУЫЗ ҚУЫСЫ

Нәруыздың құрамына кіретін Тірі құрылымдар

Зәр түзуші мүше Зәр шығарушы мүше

ЖҮЙКЕ ҰЛПАСЫ

Анатомияны тірі адамда оқып білу әдістері: антропометрия. Дене бітімінің түрлері(типтері)

Асқорыту

Физиологиялық зерттеу тәсілдері

Адам тағамының құрамы

Қозу физиологиясы

Пәндер