Нарықтық экономиканың қалыптасу механизмдері мен мәні

НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫҢ ҚАЛЫПТАСУ МЕХАНИЗМІ ЖӘНЕ МӘНІ

Орындаған: ВТ-405 группасының студенті

Дүйсенбекова А. А.

Тексерген: Нуралина Қ. Т.

Нарық - белгілі жүйе әрі айырбас нәтижесімен жағдайын немесе өндіріс факторына қарай өндірістік қатынастарды қысқарту, шаруашылық субъектілерін байланыстырушы.

Нарық - сатушы мен сатып алушы арасындағы өткеру жайлы қатынастар жүйесін күрсетеді. Осы анықтамалардағы ортақ пікір: нарықты өндірістің емес айырбас саласының категориясы ретінде қарап, нарықтық қатынастардың субъектісіне сатушы, сатып алушы және тұтынушылар жатқызылады.

Ұдайы өндіріс процесін үнемі қамтамасыз ететін реттеуші;

Экономикалық оқшауланған тауар өндіруші мен тұтынушылар арасын байланыстыратын буын;

Экономиканың жағдайы туралы объективті ақпарат көзі;

Тауар мен еңбектің қоғамдық маңызын анықтау және мойындаушы құрал;

Бәсеке арқылы тиімсіз шаруашылық түрінен экономиканы сауықтыру, тазалау;

Тауар өндірушіні жоғары сапалы және жоғары еңбек өніміділігіне экономикалық тұрғыдан мәжбүр ету.

Нарықтың қызметтері

Фирмалардан салық

алып, жеке

Кәсіпорындарға

дотация, субсидия

береді және

Кәсіпкерлерден

қажетті ресурстарын

сатып алады. Үкімет

жұмысымен қамтамасыз

ету саясатын жүргізді

және инфляция

деңгейіне ұлттық

қозғалысына

әсер етіп, табыстарды үлестіреді.

Ақша - жалпылама эквиваленттік роль атқаратын тауар. Оның бірінші қызметі - құн өлшемі. Тауар құнының ақшалай көрсетілуі баға деп аталады. Сондықтан тауар өз құнына да және сұраным мен ұсынымнан да тәуелді.

“Деньги” ұғымы түркілердің - күміс “теңге” деп атауынан шаққан. Ол XV - ші ғасырдың Әмір Темірдің басқару кезеңінде пайда болған, ал XII - ші ғасырда Қытайда пайда болған, ал XIII - ші ғасырда Шыңғыстан үкіметі қағаз ақша белгілерін алтынға еркін айырбастаған.