Мұғалім жеке тұлға – оның кәсіби қызметінің негізгі өзегі

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК
УНИВЕРСИТЕТІ

Мұғалімнің жеке тұлғасы – оның
кәсіби қызметінің негізгі өзегі

Орындаған: Рахметоллина М.Қ
П-227
Семей - 2015
Ұстаз… жаратылысынан
өзіне айтылғанның бәрін жете
түсінген, көрген, естіген және
аңғарған нәрселердің бәрін
жадында жақсы сақтайтын,
ешнәрсені ұмытпайтын…
алғыр да аңғарымпаз ақыл
иесі…, мейлінше шешен, өнер-
білімге құштар, аса
қанағатшыл жаны асқақ
және ар-намысын
ардақтайтын, жақындарына
да, жат адамдарына да әділ…,
жұрттың бәріне… жақсылық
пен ізгілік көрсетіп…
қорқыныш пен жасқану
дегенді білмейтін батыл,
ержүрек болуы керек.
Әл Фараби
Мұғалім – мектептің айнасы, бәйтерегі.
Мұғалім еңбегінің әлеуметтік мәніне,
елдің мәдени өміріндегі белсенді рөліне
кезінде қазақ зиялылары көп көңіл
бөлген.
Ахмет Байтұрсынұлы “Жақсы
мұғалім мектепке жан кіргізеді,
басқа кемшілігі болса, мұғалімнің
жақсылығы жабады, білдірмейді”
– деген болатын. Мұғалім білім
нәрін себуші.
Өсіп келе жатқан ұрпақ –
адамзаттың болашағы, жалғасы.
Тәуелсіз ел атанып, төбемізге ту
тігіп, тіліміздің мәртебесі артып,
әлемге атымызды танытып
жатқан кезеңде ұлттың, елдің
болашағы – жас ұрпақ тәрбиесіне
де мықты көңіл бөлінуі қажет.
Ахмет Байтұрсынұлы Осы егеменді, тәуелсіз
Қазақстанда өркениетке бастар
жолдың бастауы – мектеп десек,
мектептің басты тұлғасы, жүрегі –
МҰҒАЛІМ.
Ахмет Байтұрсынұлы:
Мектептің жаны – мұғалім. Мұғалім
қандай болса, мектеп сондай болмақшы.
Яғни, мұғалім білімді болса, ол
мектептен балалар көбірек білім алып
шықпақшы. Солай болған соң, ең әуелі
мектепке керегі – білімді, педагогика,
методикадан хабардар, жақсы оқыта
білетін мұғалім.
Демек, мұғалім – барлық білім беру жүйесінің
негізі, жаны және жүрегі. Өз ісіне
берілген,жаңалықты жатсынбай қабылдайтын,
ұлттық қасиеттеріміздің асылдарын
асқақтата отырып, шәкірттеріне нұр кұятын
ұстазды ғана бүгінгі күннің лайықты тұлғасы
деуге болады.Бұл лайықты тұлғаға жету үшін
ізденісте жүру қажет. Үнемі ізденісте болып,
кәсіби білімін шыңдай түсуі тиіс деп
есептеймін. Педагогикалық білімі, мәдениеті
және этикасы бір-бірімен ұштасқан, асыл
қасиеттерді бойына сіңірген ұстаз ғана биік
шыңдардан көріне алады, шәкірт тәрбелей
алады.
А.С.Макаренко мұғалім бір жағынан аға
жолдар және нұсқаушы болуы тиіс, ал басқа
жағынан бірлескен қызметтің қатысушысы болуы
керектігін айтады. Педагогтың ұжыммен қарым-
қатынасында белгілі бір бояу ретінде достықты
қалыптастыруы өте қажет. Педагог пен бала
арасындағы қатынас нұсқалары туралы ойлай
келе А.С.Макаренко былай дейді: «Ешқашан
педагог пен басшылық өз тарапынан тілге ерік
берулеріне болмайды. Екінші жағынан, педагог пен
басшылық тәрбиеленушілер алдында айқайшы,
ашуланшақ болуына жол жоқ».
Педагогта қажетті қарым-қатынас
тәсілдерінің болмауы, қарым-қатынас
технологиясын білмеуі нақты бір рөл ойнайды.
А.С.Макаренко Педагогта кәсіби қарым-қатынас дағдысының
болмауы мұғалімнің жеке шығармашылығының
және оның тиімділігінің төмендеуіне әкеліп
соқтыруы мүмкін.
А.С.Макаренко педагогикалық қызметте табысқа жетудің бірінші қолайлы
шарты болып табылатын тәрбиенің мақсатын анық та және айқын елестете
білу деп түсінді, онсыз ешқандай да тәрбие жұмысы м үмкін емес.
Оның айтуынша, қабілетсіз немесе “бұзылған” бала “с әтсіз
педагогтардың” ойлап тапқандары, барлық “бұзылғандық, тәртіпсіздік
және балалардың қылмескерлігі туа біткен және түзетуге болмайтын сапалар
емес”.
Макаренко бүгінгі “бұзылған бала ертең қабілеті жануы мүмкін,
отанының нағыз азаматы, Социалистік Еңбек ері болып шығады”,-деп
есептеды. Макаренконың айтуынша, педагог оптимист болуға тиіс, алда ғы
бақытты балалық шақты көре білуі керек, адамға оптимизммен қарау
керек.
Ы.Алтынсарин

“Егер балалар бірдемені түсінбейтін
болса, онда оқытушы оларды кінәлауға
тиісті емес, оларға түсіндіре алмай
отырған өзін кінәлауға тиіс” – деген болатын.
Расымен де, ұстаз қаншалықты білімді, білікті болса да, сол білімі
мен тәлім-тәрбиесін шәкіртіне бере алмаса – кәсіби шеберлігіні ң
жоқтығы деуге болады. Педагог білімді жеткізуді ғана ойлап қоймай,
оны қалай жеткізу қажеттігін білуі керек. Тек педагогикалық
техникасы, шеберлігі шыңдалған ұстаз ғана шәкіртіне жол таба
алады.
“Мұғалімдік мамандық – бұл адамтану,
адамның күрделі және қызықты,
шым-
шытырығы мол рухани жан дүниесіне
үңіле білу. Педагогикалық шеберлік пен
педагогикалық өнер – ол даналықты
жүректен ұға білу болып табылады” –
дейді. Иә, педагогикалық шеберлік деп
балаларды жақсы көретін, жұмысына
бейімделген, әр педагогтың қолы жете
В.А.Сухомлинский алаты, жоғары және үнемі
жетілдірілетін тәрбие мен білім беру
өнерін айтамыз. Ұстаз бойындағы білім
мен мінез үйлесімділік тауып, шәкіртке
деген ұлы махаббатпен тоғысып жатса,
әрбір шәкіртіне жеке тұлға деп қарап,
адал жүрегін ұсынса, өз ісін жан
тәнімен сүйіп істесе, нағыз ұстаз
болмақ.
В.А.Сухомлинскийдің еңбектерінің ішінде еліміздің педагогикалық
жұртшылығы мен көптеген шетелдерде белгілі және кеңінен тараған “Балаға
жүрек жылуы”, “Азаматтық қалыптасуы”, “Коллективтің құдыретті күші”,
“Павлыш орта мектебі”, “Мұғалімдерге жүз кеңес”, “Мектептің жас
мұғалімімен әңгіме” т.б. кітаптарын ерекше атауға болады.
Оның қызметінде әрбір педагогтың өзінің кәсіби қызметіне
шығармашылықпен қарау мәселесі басты орынды алды. Өзінің “Мектептің
жас директорымен әңгіме” еңбегіне былай деп жазды: “Егер педагогикалық
еңбек мұғалімі қуаныш әкелсін десеңіз, егер күнбе-күнгі өткізілген сабақтар
жалықтыратын, бірсарынды қайталанып отыратын жұмысқа айналмасын
десеңіз, әрбір мұғалімді зерттеудің бақытты жолына жетелеңіз”.
Бүкіл әлемге ерекше танымал болған В.А.Сухомлинскийдің “Балаға жүрек
жылуы” еңбегінде ол балаларды үйлесімді дамытуға бағытталған тәрбиешінің
жұмысының жемісті болуы әрбір баланың рухани өмірі мен даму
ерекшеліктерін тек ғана терең білгенде ғана мүмкін екендігін анық та және
айқын көрсетіп берді.
К.Д.Ушинский мектептегі қоғамдық тәрбиенің орталығы, ол мұның
ең маңызды тұлғасы мұғалім деп бағалайды. Білім берумен тәрбие ісі
көптеген жағдайларға байланысты деген. Олар: мектептің өзінің ішкі
жағдайы, мектепке қалыптасқан дәстүрлер мен тәртіптер, оқу
бағдарламалары, оқулықтар мен құралдары т.б. Ал, осылардың ішіндегі
ең негізгісі – мұғалім, оқу мен тәрбие сол мұғалімнің сапалы саба ғына
байланысты болады деген. Осы жағдайды ескерте келе Ушинский былай
деген: «Тәрбиеде барлығыда тәрбиешінің жеке басына негізелуі тиіс…
Ешқандай жарғы және бағдарлама, ешқандай оқу орнының жасанды
орталығы, қаншалықты жетілдіргенімен, тәрбие ісінде жеке тұлғаны,
мұғалімді алмастыра алмақ емес, тәрбиешінің тәрбиеленуші әсерінсіз
мінез-құлыққа сіңерліктей шын тәрбие беру мүмкін емес».
К.Д.Ушинскийдің мұғалімдер алдына қойған бір талабы –
балаларды жан-жақты зерттеп білу болды. «Кімде-кім
оқытамын десе, дейді – Ушинский, — ол оқушы талабына,
оның ішкі сырына көз салуы керек».
К.Д.Ушинский мұғалімдерді халық мұғалімі деп атады,
сондықтан оның халық өмірінің мәселелеріне адал қарап,
бұл өмірге белсене араласуын талап етті. «Класта өз ісін
істеп, мектеп табалдырығынан шығысымен қоғамға,
әдебиетке араласпайтын оқытушы өз ісіне салқын қарауы
мүмкін», — деп жазды ол.
К.Д.Ушинскийдің пікірінше, мұғалім білім беру
саласындағы қол жеткен табыстарымен тоқтап
қалмауа керек, ол өзінің білімін және
педагогикалық шеберлігін одан әрі жетілдіріп
отыруы керек.
К.Д.Ушинский өзінің “Педагогикалық әдебиеттің
пайдасы” (1857), “Мұғалімдер семинариясының
жобасы” (1861), “Швейцарияға педагогикалық
саяхат” (1862) атты мақалаларында мұғалімдерді
даярлаудың және мұғалімдік мамандықтың
қоғамдағы ерекше орнына тоқтала келіп, жан-
жақты талдау жасайды. Мұғалімнің қоғамдағы
орны, оның мәртебесі, университеттер мен
педагогикалық орындарында мұғалім кадрларын
даярлау мәселелері бүгін де күн тәртібінен түспей
отырған маңызды мәселелердің бірі болып
табылады. Қанша уақыт өтсе де, ұлы гуманист-
педагогтің мұғалім туралы айтқан қағидаларын
бүгінгі мектеп тәжірибесі мен тәрбие жүйесінде
кеңінен пайдалануға болады.
Назарларыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

ПЕДАГОГТЫҢ ТҰЛҒАСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ КӘСІБИ

Мұғалімнің жеке тұлғасы – оның кәсіби қызметінің негізгі өзегі болып табылады

РЕСЕЙ ҒҰЛАМАЛАРЫНЫҢ ҰСТАЗДАР ЖАЙЛЫ АЙТҚАН ҰЛАҒАТТЫ СӨЗДЕРІ

Мұғалімнің жеке тұлғасы оның кәсіби қызметінің негізгі өзегі. Педагогикалық еңбектердің көрнекті шеберлері

Педагогтың кәсіби біліктілігі

Мұғалімнің жеке тұлғасы-оның кәсіби қызметінің негізі

Адамды сыйлау және оған сенімділікпен қарау

Мұғалімнің жеке тұлғасы – оның кәсіби қызметінің өзегі

Тәрбиешінің мінсіз тәрбиеші туралы қалыптасқан ұстанымдарын зерттеу

МҰҒАЛІМ ИМИДЖІ

Пәндер