Жылу алмасуды реттеу, қызба

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті.

БӨЖ
ТА Қ Ы Р Ы Б Ы : Ж Ы Л У А Л М АС УД Ы Р Е Т Т Е У ,
Қ Ы З БА

Орындағын: Узбеханова Ж.О
Тобы: ВС-303
Тексерген: Нуркенова М.К
Жоспар:
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
2.1 Жылу реттеу
2.2 Қызба
ІІІ Қорытынды
ІV Пайдаланылған әдебиет тер тізімі
Жылу реттеу, терморегуляция (гр. therme – жылу
және гр. regulo – реттеу) – қоршаған орта
температурасының ауытқуына қарамастан адам,
сүтқоректілер жәнеқұстардың дене
температурасын тұрақты деңгейде сақтау
қабілеті.
Дене температурасының тұрақтылығы – жылу түзілу
және жылу шығару және олардың өзгеруіне
байланысты болады. Жылу реттеу процесіне аралық
мидағы (гипоталамус) жылу орталығы,
орталық жүйке жүйесінің әр түрлі бөлімдеріндегі
жылу сезетін жүйке жасушалары, ішкі органдар мен
шырышты қабаттың жылу рецепторлары, терідегі
арнайы жүйке өткізгіш жолдары, эндокринді және тері
бездері, бұлшықеттер қатысады.
Жанурлардың қалыпты дене қызуы!
Анықтама

Дене қыза бастаса, қан тамырлары кеңейіп, тер бөлініп,
тыныс алу жиілейді, жылуды сыртқа шығару үдейді. Ал
ағза салқындай бастаса, қан тамырлары тарылып, тер шы ғу
тоқтайды, сыртқа жылу аз бөлінеді. Осылайша ағза жылу
түзу мен жылу шығарудың тепе-теңдігін реттеп отырады.
Жылу реттеу нәтижесінде ағзаның температурасы т ұра қты
болады (мысалы, құстарда 40 – 41,5˚С, сүт қоректілерде 32
– 39˚С, адамда 36˚С). Сыртқы ортаның температурасыны ң
айтарлықтай ауытқуынан немесе жылу түзілудің жылдам
өзгеруінен адам мен жануарлардың жылу температурасы
қалыпты жағдайда 0,2 – 0,3-тен 1 – 2 С- қа ауыт қуы м үмкін.
Дене қызуын өлшеу
Денедегі жылудың тұрақтылығын реттеу механизмі адам
мен жоғары сатыдағы жануарларда ғана жақсы дамы ған.
Мысалы, терлеу тек адам мен маймылға, сондай-а қ та қ
тұяқты жануарларға ғана тән. Құстар терлемейді. Ж әндік
қоректілер, кемірушілер, т.б. аз терлейді. Ал т өм. сатыда ғы
жануарларда (мысалы, бақа, кесіртке) жылу реттеу
механизмі дамып жетілмеген. Сондықтан олардың дене
температурасы сыртқы орта температурасына т әуелді
болады. Адам қалыпты жағдайда жылудың 70%-ін ішкі
органдардың қызметінің, ал 30%-ін бұлшық еттердің
жиырылуы нәтижесінде алады. Адамның дене қимылы
арқылы түзілген жылуы тері арқылы, тыныс алғанда, зәр
шығарғанда және дефекация кезінде шығарылады. [
Қызба
Қызба,қалтырау, лихорадка — дененің кейбір
ауруларға қарсы қорғаныш реакциясы. Мұндайда
температура көтеріледі, ол организмнің
қорғаныштық қуатын арттырады. Қызыну жұқпалы
және жұқпайтын аурулармен ауырғанда (улану,
аллергия, т.б.) пирогендердің микробтар және
олардың улары, жат белоктар, олардың ішінде
сыворотка (сарысу) мен вакциналар; кейбір
химиялық заттар әрекеттеріне жауап ретінде пайда
болады. Қызбаның аса күшеюі әр түрлі органдар мен
жүйелер қызметінің бұзылуына әкеліп соғады,
жүйке жүйесі (бас ауыру, бас айналу, есеңгіреу),
жүрек-қантамыр және тыныс жүйелері қызметі (
жүрек соғуы мен тыныс алужиілейді), зат алмасу
бұзылады, кіші дәрет дұрыс жүрмейді
Қызба эндокриндік жүйенің өзгерістерімен
сипатталады. Бүйрек үсті бездерінің
сыртқы қабаты глюкортикоидтық
гамондарды артық түзеді. Жұқпалы
аурулар кездерінде ет ысуы қадқанша
бездің гармондарының көп түзілуіне
әкеледі.
Температураның көтерілуі, әдетте пирогендердің
“дозасына” байланысты, бірақ дененің температурасы 40,5
— 41°С-дан аспайды. Әдетте нәрестелер мен егде
адамдардың, сондай-ақ, қарттардың ыстығы аздап қана
көтеріледі. Қызба 3 сатыда өтеді :
1. температура көтеріледі (науқастың
денесі қалтырайды);
2. “тұрақтану” (науқастың денесі
қызарады, қызады);
3. төмен түсу (температура біртіндеп
немесе күрт түседі).
Тыныс алу қызбаның бірінші сатысында біршама сирейді. Ары
қарай дене қызымы үлкен деңгейге жеткен соң, тыныс кейде 2-3 есе
жиілейді. Қызба кезінде ас қорту жүйесінде айқын өзгерімтер пайда
болады, сілекей бөлінуі азаяды (ауыз қуысы құрғақтанып, тілде
таңдақтар пайда болады), асқазан сөлінің бөлінуі мен оның
қышқылдығы төмендейді, ішек-қарынның қимылдық әрекеттері
әлсірейді.
Қолданылатын дәрі-дәрмек.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Ефремов А.В., Самсонова Е.Н., Начаров
Ю.В. Патофизиология. Основные
понятия: учебное пособие.
2. Зайко Н.Н., Быця Ю.В. Патологическая
физиология.-М.:«МЕДпресс-информ»,
3. Айтқұлов М.Т., Патологиялық
анатомияның жалпы патологиялық
процесстер бөлімі бойынша студенттерге
арналѓан әдістемелік құрал/ - Қарағанды

Ұқсас жұмыстар

Жылу алмасуды реттеу

Жылу реттеу патологиясы

Жылу алмасу.Қызба

Қызба (лихорадка – латынша febris)

Қызба патогенезі және қызба сатылары

Заттар алмасуының гормональді реттелуі. Гормональді реттелудің бұзылыстары

Жылу алмасу және Қызба

Қызба

Қызба және оның сатылары

Қызбаның сатылары

Пәндер