Деректер базасының архитектурасы

Презентация қосу

Деректер базасының
архитектурасы
Деректерді ұсынудың модельдері

Орындаған: Сәбиқан М.М
Деректер базасы – белгілі бір пәндік
аумаққа жататын құрылымдық түрі бар
деректердің атауы бар жинақ.
Қажетті деректер базасын жылдам жасауға
рұқсат ететін әртүрлі программалар жиыны
бар: Microsoft Access, Microsoft FoxPro, Paradox,
dBase, InterBase, Oracle. Олардың ішінде
Paradox пен dBase-да деректер базасы папкалар
сияқты, ал әрбір кесте жеке файл сияқты
анықталады, ал Access, InterBase және SQL-
серверлерінің көпшілігі деректер базасынан
тұратын бір үлкен файлды қолданады.
Сақтаулы ақпараттың сипатына
қарай ДБ-ның екі түрі бар

фактографиялық құжаттық
Сипатталатын Әр түрлі типтегі:
объектілер туралы мәтіндік, графикалық,
қысқаша мәліметтер дыбыстық,
нақты белгіленген пішімде мультимедиялық кең
беріледі. Мысалы, көлемді ақпараттардан
кітапханадағы кітаптар тұрады. Мысалы, заң
қорының ДБ-да әрбір кітап шығару актілерінің
туралы дерек құжаттық деректер
библиографикалық түрде базасы заңдардың
сақталады: басылған мәтінінен тұрады.
жылы, авторы, аты және Құжаттық деректер –
т.б.Қысқаша айтқанда, бұл архив
фактографиялық ДБ – бұл
картотекалар.
Ақпараттарды сақтау әдісі
бойынша ДБ-ның екі түрі бар:
орталықтандырылған үлестірілген
Орталықтандырылған ДБ-да Үлестірілген ДБ
бар ақпарат бір жергілікті және
компьютерде сақталады. ауқымды компьютерлік
желілерде
қолданылады және
ақпараттың әр түрлі
бөліктері бөлек
компьютерлерде
сақталуы мүмкін.
Мысалы, Internet
жүйесіндегі ақпарат
Деректер базасының орналасқан орны бойынша қосымшалар
архитектурасы түрлері

Жергілікті Файл- Клиент- Таратылған Интернет-
архитектур серверлік серверлік архитектура архитектура
а архитектура архитектура

ДБ және

Текст надписи
программа ДБ сервер ДБ серверде ДБ бірнеше
және деп аталатын сақталады ДББЖ бір
серверлерде
деректер желідегі және мұнда компьютерде
сақталады
базасы бір негізгі пайдаланушыл орналасады,
және
компьютерд (орталық) ар ал оларға
олардың
е болып сұраныстарын рұқсат алу
әрбіреуінде
орналасқан. бөлінген өңдейтін желілік
ДББЖ
компьютерде деректер протокол
көшірмелері
орналасады. базасын стандарты
болады.
басқару жүйесі бойынша
(ДББЖ) жұмыс броузерлер
істейді. арқылы
жүзеге
асады.
«Файл-сервер» және «Клиент сервер» архитектураларының сұлбасы
төменде көрсетілген.

Қашықтатылған сервер
Желілік сервер

Деректер базасы Деректер базасы

Деректер базасының сервері

База көшірмесі

ДБ ядросы ДБ ядросы

ДБ-мен жұмыс үшін қосымша
ДБ (Клиент)-мен жұмыс үшін
қосымша

Қолданушы компьютері
Қолданушы компьютері

1.1-сурет. «Файл-сервер» 1.2-сурет. «Клиент-сервер»

архитектурасы архитектурасы
Деректер моделі деп берілген талаптарға сәйкес
мәліметтерді интерпретациялауды жүзеге асыратын
құралдарды айтамыз. Сонымен қатар, мәліметтер
моделі мәліметтердің мағлұматтық мазмұнын көру
мүмкіндігін беретін абстрактілі ұғым болып
табылады.
Мәліметтер моделі екі класқа бөлінеді:
Мықты типтендірілген моделі, мұнда барлық
мәліметтер қандай да бір категорияға қатысты
болады.
Әлсіз типтендірілген моделі, категорияға қатысты
ешқандай болжамдармен байланысты емес.
Деректер моделі деректердің құрылымдарының
жиынтығының деректер бүтіндігін шектеу және
деректермен операциялар жасау әрекеттерін
орындайды.
Деректер моделінің типтері

иериархиялық желілік
реляциялық
Иерархиялық деректерді моделдеу . Иерархиялық
құрылым бір-бірімен белгілі бір ережелер бойынша
байланысқан элменеттер жиынтығын береді. Иерархиялық
байланыстағы объектілер бағытталған граф (төңкерілген
ағаш) құрады. Оның түрі суретте бейнеленген.
Иерархиялық құрылымның негізгі ұғымдарына
мыналар жатады: деңгей, элемент (түйін), байланыс. Түйін
дегеніміз белгілі бір объектіні сипаттайтын деректер
атрибуттарының жиынтығы. Сұлбада иерархиялық
ағаштың түйіндері граф төбелері ретінде бейнеленген.
Төменгі деңгейдегі әр түйін, жоғары деңгейдегі әр түйінмен
ғана байланысқан. Иерархиялық ағаштың ешқандай
төбеге бағынбаған, ең жоғарғы деңгейде орналасқан бір
түйіні бар (ағаш түбірі).
А
1-деңгей

2-деңгей В1 В2 В3 В4 В5

3-деңгей

С1 С2 С3 С4 С5 С6 С7 С8
Желілік деректерді моделдеу. Желілік құрылымда
алдыңғы аталған негізгі ұғымдардағы (деңгей, түйін,
байланыс) әр элемент кез-келген басқа элементпен байланыста
бола алады. Иерархиялық модельдің жақсартылған түрі болып
табылатын желілік модель көп қолданушылық режимде
құрылатын модель. Деректерді желілік ұсыну элементарлы
мәліметтер және олардың арасындағы қатынастар
бағытталған желі түрінде көрсетіледі (төбелері – мәліметтер,
доғалар - қатынастар). Мысалы, деректер базасында
тапсырыстарды сақтауға арналған бір тапсырыс әртүрлі үш
байланысқа қатынаса алады.
Қызметкерлер Товарлар
Клиенттер

Асем Қалам
Роза

#11296

Тапсырыстар
Реляциялық деректерді моделдеу. Иерархиялық және
желілік модельдердің жетіспеушіліктері деректердің
реляциялық моделінің пайда болуына әкелді. Реляциялық
модель әрекеті деректер базасының құрылымын оңайлатты.
Мұндағы барлық мәліметтер жолдар мен бағандардан
құралған қарапайым кесте түрінде көрсетілген.
Реляциялық деген ұғым (ағыл.relation - қатынас) деректер
базасы жүйелерінің маманы белгілі американдық ғалым
Е.Коддонның есімімен байланысты.
Бұл модельдер деректер құрылымының
қарапайымдылығымен, пайдаланушыға ыңғайлы кесте
түрінде сипаттайды және бұл модельде қатынастардың және
деректерді өңдеуде реляциялық есептеулердің формальды
алгебралық аппаратын қолдану мүмкіндігі бар.
Реляциялық ДҚ-да кестенің жолын - жазбалар,
ал бағанды - өріс деп атайды.
№ Фамилиясы, Туған жылы Жынысы Ұлты Көзінің Шашының
аты түсі түсі

Деректер базасында кілт деп мәні басқа жазбаларда
қайталанбайтын өрісті (өрістер жиынтығын) атайды.
Реляциялық модель деректерді екі өлшемді
кесте түрінде ұйымдастыруға бағытталған. Әр
реляциялық кесте екі өлшемді массив
түрінде беріледі де, мына қасиеттерге ие
болады:
•кестенің әр элементі деректердің бір
элементі;
•кестедегі бағандардың барлығы біркелкі,
яғни бағандағы барлық элементтер бір типке
(сандық, таңбалық т.б.) және бәрінің
ұзындығы бірдей;
•әр бағанның өзіне тән аты бар;
•кестеде бірдей жолдар жоқ;
•кестеде жолдар мен бағандардың

Ұқсас жұмыстар

Қосымшалар серверінің моделі

Деректер базасымен жұмыс істеуге арналған құралдардың жалпы көрінісі

Компьютерлік желі және топология түрлері

Компьютерлік деңгейдегі интерфейсі

Кәсіпорынның архитектерасы

Деректер базасын жобалаудың негізгі сатылары

Access деректер түрлері

ДБ-мен жұмыс істеу үшін Delphi көмегімен құрылған программалардың тән ерекшелігі.BDE Administrator программасының қызметі

Күрделі реляциялық деректер базасы

ЭЕМ

Пәндер