Ақша айналысының заңы, оны реттейтін институттар

Презентация қосу

АҚША АЙНАЛЫСЫНЫҢ
ЗАҢЫ ЖӘНЕ ОНЫ
РЕТТЕЙТІН ИНСТИТУТТАР
ЖОСПАР
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
а) Ақша айналысының заңы
b) Айналысқа қажетті ақша
санына кері ықпал
d)Тауар өндірісі
e) Тауар айналысы
III. Қорытынды
КІРІСПЕ
Нарықта экономикадағы ақшаның
атқаратын рөлі өте маңызды
болғандықтан, оның мәні мен
функцияларын саналық, яғни
теориялық тұрғыдан анықтауды
қажет етумен шектелмейді. Сонымен
қатар, ақша өзінің санмен өлшенген
мөлшерінде (экономикалық) есептеу
қажеттілік туындатады. Оның
қажеттігі мынадай шарттардың
орындалуын қамтамасыз ету
талабынан туындайды.
БІРІНШІДЕН
Біріншіден, ақшаның экономикалық
және теоретикалық
анықтамаларының өзара
сәйкестігінің міндеттілігі және ол
анықтамаларды ақшанесиелік (ақша-
кредиттік) реттеу мақсатында
қолдану мүмкінділігі болу үшін.
ЕКІНШІДЕН
Екіншіден, мемлекеттің орталық
банкі басқарған банк жүйесі
қамтамасыз ететін экономикаға деген
ақша ұсынысы ақшанесиелік
реттеудің объектісі болып табылады.
Әрбір нақта кезеңге қажетті
оптималды ақша ұсынысы
экономиканы дамытудың негізгі
мақсаттарына жетуге көмектеседі.
ҮШІНШІДЕН
Үшіншіден, айналыстағы ақша
мөлшерінің өзгерісі маңызды
экономикалық айналмалы шамаларға
әсер етеді (жалпы ішкі өнімнің өсу
қарқыны, пайыздық мөлшерлеме,
ұлттық валютаның бағамы, халықтың
еңбекпен қамтылу деңгейі).
ТӨРТІНШІДЕН
Төртіншіден, ұлттық экоономика
шеңберіндегі ақша мөлшері оларға
деген қажеттік мөлшерінен артық болса,
ол экономика жағдайын шайқалтып,
тұрақсыздандыратын инреяцияның
факторы болып табылады, сонымен
қатар ұлттық экономиканың
айналымына қызмет ететін ақша
мөлшерінің жетіспеушілігі, ақша
суррогаттарының, төлемсіздіктің пайда
болуына, айырбастың натуралдамуының
дамуына және т.с.с. әкеледі.
БЕСІНШІДЕН
Бесіншіден, орталық банк
экономикаға оның ақшалық
айнымалылары арқылы әсер етіп
олардың өзгерістерінің мақсатты
бағдарларын анықтап отырады.
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Ақша айналысы — шаруашылықтағы
тауарларды өткізуге, сондай-ақ
тауарлы емес төлемдерді және есеп
айырысуларды жүзеге асыруға
қызмет ететін қолма-қол және қолма-
қолсыз ақша нысандарындағы
ақшалардың қозғалысы.
Ақша айналысының объективтік негізіне де тауар
өндірісі жатады. Тауар өндірісі тұсында тауарлар әлемі:
тауар және ақшаға бөліне отырып, олардың арасында
өзара қарама-қайшылықтар туады. Қоғамдық еңбек
бөлінісінің терендеуіне және жалпы ұлттық және
дүниежүзілік нарықтардың қалыптасуымен
байланысты капитализм тұсында ақша айналысы да әрі
қарай дами түседі. Сонымен ақша, капитал
айналымына қызмет ете отырып, барлық жиынтық
қоғамдық өнім айналысы мен айырбасына дәнекер
болады. Ақшаның қолма-қол және қолма-қолсыз
нысанының көмегімен тауарлар айналысы, сондай-а қ
ссудалық және жалған капиталдың қозғалысы жүзеге
асырылады.
АЙНАЛЫСЫНЫҢ ЗАҢЫ
— ТАУАРЛАР
АЙНАЛЫСЫ ҮШІН
ҚАЖЕТТІ
АҚШАЛАРДЫҢ САНЫН
(АТА) АНЫҚТАЙДЫ.

Ата = Тауар бағаларының сомасы
/Ақша айналымының саны
АЙНАЛЫСҚА ҚАЖЕТТІ АҚША
САНЫН МЫНАДАЙ
ФОРМУЛАМЕН БЕЙНЕЛЕУГЕ
БОЛАДЫ:

Aқ = (Стб - Нтб + Мтс - Өтс) / Aoc
Мұнда:

Ак — айналысқа қажетті ақша саны;
Стб — сатылатын тауарлар бағасының сомасы;
Нтб — несиеге сатылған тауарлар бағаларының
сомасы;
Мтс — міндеттемелер бойынша төлемдер
сомасы;
Өтс — өзара өтелетін төлемдер сомасы;
Аос — айналыс және төлем құралы ретіндегі
ақша айналымының орташа саны.
АЙНАЛЫСҚА ҚАЖЕГГІ
АҚША САНЫНА
МЫНАЛАР КЕРІ
ЫҚПАЛ ЕТЕДІ:
несиенің даму дәрежесі, себебі,
қаншалықты тауарлардың басым
бөлігі несиеге сатылса,
соғұрлым айналысқа аз
мөлшерде ақша қажет етіледі

қолма-қолсыз есеп
айырысудың дамуы

ақша айналысынын
жылдамдығы
ҚОРЫТЫНДЫ
Металл ақша айналысы тұсында айналыстағы ақша саны ақшаның
қазына жинау құралы қызметінің көмегімен реттеліп отырды.
Егер ақшаға деген қажеттілік қысқарса, онда айналыстағы артық
ақша (алтын монета) айналыста қазынаға кетіп, ал, егер ақшаға
деген қажеттілік ұлғайса, онда айналысқа қажетті мөлшердегі
ақша қазынадан айналысқа шығарылып отырады.

Егер де айналысқа алтынға ауыстырылмайтын банкноттар немесе
қағаз ақшалар (қазыналық билеттер) қызмет етсе, онда бұл
жағдайда, қолма-қол ақшалар айналысы қағаз ақша айналысының
заңына сәйкес жүргізіледі.

Ақша айналысын қолдап отыру шарттары мен зандары келесідей
екі фактордың өзара әрекет етуімен анықталады:
шаруашылықтағы ақшаға деген қажеттілік және айналымға
ақшалардың нақты түсуімен. Егер де айналымдағы ақша көлемі,
шаруашылыққа кажетті ақшадан артық болса, онда ақшаның
құнсыздануына, яғни ақша бірлігінің сатып алу қабілетінің
төмендеуіне, яғни инфляцияға жол береді.
ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗҒА
КӨП РХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

АҚША АЙНАЛЫСЫНЫҢ ЗАҢЫ ЖӘНЕ ОНЫ РЕТТЕЙТІН ИНСТИТУТТАР

Жапония мемлекетінің бағалы қағаз нарығының мәні мен құрылымы

Ақшалар төлем Ақша төлем құралы ретінде құралы

Ақшаның түрлері

АҚША ІЛІМІНІҢ ЭВОЛЮЦИЯСЫ

Толық құнды ақшалар

Ақшаның мәні мен маңызы

Әлеуметтік институттың түрлері

Ақша – айырбас құралы ретінде барлық адамдармен қабылданатын және басқа тауарларды (қызметтерді) бағалауға қызмет ететін кезкелген тауар немесе символ

Қазақстан Республикасында 1993 жылғы ақша реформасы

Пәндер