Экономикалық мемлекеттік зерттеу




Презентация қосу
СӨЖ
Тақырыбы:Экономикалық мемлекеттік зерттеу.

Орындаған:Маулетова.А.К.
Тобы:Е-415
Тексерген:Габдуллина.Л.Б.
ЖОСПАР:

1. Қазақстан Республикасының ақша-
несие саясаты.
2. ҚР бюджет салық жүйесінің
саясаты.
3. Қр әлеуметтік саясаты.
4. Пайдаланылған әдебиеттер.
ҚР ақша-несие саясаты.
Ақша-несие саясаты - бұл айналыстағы ақша массасын, несие көлемін, сыйақы (мүдделендіру)
мөлшерлемесін өзгертуге жалпы банк жуйесінің қызметін реттеуге бағытталған шаралар жиынтығы.

Шаруашылық конъюктурасынын, жағдайына байланысты ақша-несие саясатының екі түрі болады:
Рестрикциялық ақша-несие саясаты;
Экспанцондық ақша-несие саясаты.
Рестрикциялық ақша-несие саясаты — екінші деңгейлі банктердің несиелік операциялар көлемін шектеуге
және қатаң шарт белгілеуге, сондай-ақ сыйақы мөлшерлемесінің деңгейін арттыруға бағытталатын шаралар
жиынтығы.
Экспанциондық ақша-несие саясаты — несие беру көлемін кеңейтумен, айналыстағы ақша-массасының
өсуіне бақылаудың әлсіздігімен және сыйақы мөлшерлемесінің төмендеуімен байланысты шаралар.
Соңғы жылдардағы ақша-несие саясатының басты көздеген бағыты: инфляцияны төмендету және теңгені
тұрақтылығын қамтамасыз ету. Бұл мақсатқа жетуде Ұлттық Банк қатаң ақша-несие саясатын жүргізуде.
Қазақстан Ұлттық Банкі мемлекеттің ақша-несие саясатын (бұдан әрі — АНС) жүргізуші болып табылады.
Нақтырақ айтсақ ақша-несие саясатының бағдарламасын және қайта қаржыландыру мөлшерлемесін ҚҰБ
Басқармасы анықтайды, ал Директорлар кеңесі оны жүргізеді және өзге ресми мөлшерлемелерді белгілейді.
Сонымен қатар АНС-ның жүзеге асырылуына ҚҰБ-нің ақша-несие саясаты жөніндегі Техникалы қ комитеті
тікелей жауап береді. Техникалық комитет әр апта сайын АНС-на байланыстымәжіліс өткізеді және ұсыныстар
жасайды. Оның құрамы 13 мүшеден: басшы, екі орынбасары, төрт департамент директорлары, төрт басқарма
бастықтары, Төрағаның кеңесшісі және Қаржылық қадағалау агенттігінен бір өкіл кіреді.
АНС-ның мақсаты — инфляцияны төмендету және теңгені тұрақтылығын қамтамасыз ету. 2004 жылдан
бастап, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қолданып отырған ақша-несие саясатының құралдары екі
топқа бөлінеді. Тікелей құралдар (несиебағасы мен немесе сомасына тікелей бақылауға арналған):
несиенің бағасын (Р — сыйақы мөлшерлемесін) не санын (Q) белгілеу немесе шектеу;
коммерциялық банктердің балансына қатысты несиелік лимиттер белгілеу.
Жанама құралдар (нарыққа ықпал ету арқылы ақшаға деген сұраныс пен ұсынысқа ықпал етуге арнала ған):
ашық нарықтағы операциялар;
міндетті резервтік талаптар;
несиелеуге және вексельдерді қайта есепке алуға байланысты операциялар.
Қазіргі уақытта жоғарыда аталған құралдардың ішінде іс-ж үзінде қолданылып отыр ғандары: ресми сыйа қы
мөлшерлемелерін белгілеу, қысқа мерзімді ноттарды эмиссиялау, ашық нарықтағы операциялар.
Ұлттық Банк өзінің жүргізетін операциялары бойынша мынадай ресми сыйа қы м өлшерлемелерді белгілейді:
ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесі;
ресми есептік (дисконттық) мөлшерлеме;
РЕПО және кері РЕПО операциялары бойынша сыйа қы м өлшерлемесі;
«овернайт» займдары бойынша сыйақы мөлшерлемесі;
овер драфт займдар бойынша сыйақы м өлшерлемесі.
банктерден тарайтын депозиттер бойынша сыйа қы м өлшерлемесі.
Ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесі— ақша нарығының жалпы жағдайына несие бойынша с ұраныс
мен ұсынысқа, инфляция және күтілетін инфляция деңгейіне байланысты белгіленеді. Ұлттық Банкінің заң
актілері, Қазақстан Республикасы Президентінің актілері негізінде немесе ҚҰБ Бас қармасыны ң жеке қаулылары
бойынша жүргізілетін заем операциялары бойынша қолданылады.
Ресми есептік (дисконттық) мөлшерлемесі — ақша нарығының жалпы жағдайына, несиелер бойынша с ұраныс
пен ұсыныс көлеміне байланысты белгіленеді және Ұлттық Банктің коммерциялы қ вексельдерді қайта есепке алу
операцияларында қолданылады. Ресми есептік (дисконтты қ) м өлшерлеме жылды қ пайызды қ мелшерлеме болып
табылады және ол айналыс мерзімі алты айлық вексельдерді қайта есептеуде қолданылады.
РЕПО және кері РЕПО операциялары бойынша сыйақы мөлшерлемелері — жылдық пайыздық
мөлшерлемелер, ішкі қаржы нарығының жағдайына байланысты белгіленеді және мемлекеттік бағалы
қағаздармен операциялар жүргізуде қолданылады. РЕПО-ның мақсатты мөлшерлесінен ауытқу жағдайында
ақшалай қаражаттарды орналастыру немесе тарту жолымен РЕПО нары ғындағы сыйа қы м өлшерлемелерін реттеу
арқылы сыйақы мөлшерлемелерінің елеулі ауытқуын болдырмау.
«Овернайт» заемдары бойынша сыйақы мөлшерлемесі — Ұлттык Банктің екінші деңгейдегі банктерге,
олардың ҚҰБ-ғы корреспонденттік шоттары бойынша есеп айырысуды дебеттік қалдықпен аяқтауы барысында бір
түнге берілетін заемдары бойынша қолданылады.

Овердрафт заемдар бойынша сыйақы мөлшерлемелері — Ұлттық Банктің екінші деңгейдегі банктерге,
олардың ҚҮБ-ғы теңгеде ашқан корреспонденттік шоттары бойынша төлем ж үргізуге немесе а қшалай аударымдар
жасауға қажетті ақша қаражаттары уақытша болмаған не жетіспеген жағдайларда займдар бойынша қолданылады.
Банктерден тарайтын депозиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесі — Ұлттық Банктің екінші деңгейдегі
банктердің уақытша бос қаражаттарын тартуға байланысты қолданылады.
2005 жылғы 1 кыркүйектен бастап тікелей репо операцияларын ж үргізу практикасы, сондай-ак мерзімдері 1 ж үмыс
күнінен аспа- ғандықтан «овернайт» және «овердрафт» заемдарын ұсыну уа қытша то қтатылды.
Ең төменгі резервтік талаптар. Ақшалай нарықтағы тепе-теңдікті қамтамасыз етуде, банктерге берілетін
несиелер көлемін реттеуде, банктің өтімділік деңгейін реттеуде және олардың міндеттемелері бойынша
төлемсіздікті төмендетуде, сол сияқты банктің салым иелері мен акционерлерінің мүдделерін қорғау максатында
Ұлттық Банк ең төменгі резервтік талаптар тетігін қолданады.
Ашық нарықтағы оперяциялар — бұл Ұлттық Банктің айналыстағы ақша массасының келемін реттеу
мақсатында екінші реттегі нарықта мемлекеттің бағалы қағаздарын сату және сатып алумен байланысты
операциялары.
Бұл біршама ақша массасын, коммерциялық банктердің етімділігі ж әне несиелік жұмыстарды реттеудің ыңғайлы
әдістерінің бірі болып табылады. Оның негізгі мәні ақша эмиссиясын тоқтату арқылы банктердің несиені
эмиссиялауын шектеуді білдіреді.
Ұлттык Банк нарықта бағалы қағаздарды сату арқылы оны сатып алушыларды ң резервтік шоттарынан тиісті
соманы ұстап қалады. Сөйтіп, керісінше, банктерге несие беруді ж әне а қша шы ға- руды ынталандыру мақсатында
Ұлттық Банк бағалы қағаздарды сатып алады да, тиісті соманы банктердің резервтік шотына қайта аударады.

Валюталық интервенция деп ұлттық валюталық бағамына әсер ету мақсатында Ұлттық Банктің шетел
валютасын сату және сатып алу жолымен валюталық нарықтағы операцияларға араласуын айтады.
Отандық банктік тәжірибемізде 1999 жылдың 4 сәуір айына дейін немесе еркін өзгермелі бағам режиміне өткенге
дейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің валюталық нарықтағы интервенциялау саясаты алтын-валюта
резервтері есебінен жүзеге асырылды.
ҚР бюджет салық жүйесінің саясаты.
Қазақстан Республикасының бюджет жүйесi экономикалық қатынастарға және тиiстi құқықтық нормаларға
негiзделген әртүрлi денгейдегi бюджеттердi қамтиды. Қазақстан Респубикасыны ң бюджет жиынты ғында
мемлекеттiк бюджеттi құрайтын респубикалық бюджетпен жергiлiктi бюджеттер дербес ж ұмыс iстейдi. Бюджет
жүйесiнiң жұмыс iстеуi бюжеттердiң әртүрлi денгейiнiң өзара байланысына негiзделген ж әне оларды әзiрлеу,
қарау, бекiту, атқару, бақылау тәртiбiмен сондай-ақ респубикалық және жергiлiктi бюджеттердi ң ат қарылуы
туралы есеппен қамтамасыз етiледi.
Бюджеттiк процес мемлекеттiк кiрiстерi мен шығыстарын баланстайды, те ңдестiредi. Бiра қ қазiргi кезде барлы қ
елдерде дерлiк мемлекеттiң шығыстары, оның кiрiстерi мен табыстарына қара ғанда тез өсуде. Оны ң себебептерi
көп, олардың iшiндегi ең бастылары өмiрдiң сан түрлi салаларындағы мемлекет р өлiнi ң үздiксiз артуы, оны ң
экономикалық және әлеуметтiк қызметiнiң кеңеюi, мемлекет аппараттары көлемiнiң өсуi және тағы басқа
себептер. Бюджеттiк шығындардың көбеюi салық түсiмдерiмен с әйкес келмейдi, сонды қтан бюджеттi ң
тапшылығы үздiксiз өсiп, оның көлемi ұлғаяды. Бюджет тапшылы ғы барлы қ мемлекеттерде абсоллюттi мөлшерi
бойынша да жалпы ұлттық өнiмнiң қатынасынан да артық көрiнедi.
Мемлекеттiк бюджеттiң тұрақты тапшылығының негiзiнде көптеген сабептер жатыр. Оны ң қатарына жо ғарыда
көрсетiлген құрылымдық факторларды да жатқызуға болады. Ол мемлекеттi ң экономикалы қ ж әне әлеуметтiк
қызметiнiң ұлғаюы және осы мақсатқа шығынның көбеюiне байланысты. Артық өндiрудi ң кезе ңдiк
дағдарыстары кезiнде бюджетке түсетiн салықтар азаяды. Бюджеттiк тапшылы қ мемлекеттiк қаржыларды ң тере ң
сәйкессiздiгiнiң салдары. Сонымен қатар, олар ақша айналысыны ң айтарлы қтай берекесiздiгiмен де байланысты.
Бюджеттiк тапшылықтарды реттеу қазiргi мемлекеттiң экономика саласындағы ең күрделi проблемасына айналды.

Республикалық және жергiлiктi бюджеттердiң атқарылуын бақылау кезiнде бақыауды ң мынандай үлгiлерi
пайдаланады:
1) сәйкестiктi бақылау – бақылац обьектiсi қызметiнiң Қазақстан Республикасы бюджет за ңдарыны ң
талаптарына сәйкестiк дәрежесiн бағалау;
2) қаржылық есептiлiктi бақылау- бақылау обьектiсiнiң қаржылық есептiлiктiлiктi жасауы мен беруiнi ң
дұрыстығын, негiздiлiгiн және уақтылығын бағалау;
3) тиiмдiлiктi бақылау – бақылау обьектiсiнi ң бюджеттiк бағдарламаны оны ң паспортына с әйкес ат қаруын
бағалау.
ҚР ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТЫ.
Әлеуметтік саясат (ағылш. social politicy; лат. socialis - общеатен; адамдар өмірімен байланысты)- халы қты ң,
оның негізгі жіктерінің, топтары мен санаттарының тұрмыс жа ғдайына ы қпал етумен байланысты жалпы
мемлекеттік саясат бөлігі. Қамтитын аумағы: табысты реттеу, жұмыспен қамту, әлеуметтік қамсыздандыру
саясаты; білім беру және денсаулык сақтау аяларындағы саясат; т ұр ғын үй саясаты, т. б. Әлеуметтік саясат
адамға, оның халықаралық және ұлттық заңнамада көзделген құқықтарын қорғауға бағдарланған. Әлеуметтік
саясаттың мақсаты — кез келген коғамның жоғары құндылығы ретіндегі адамды қолдау және дамыту.
Әлеуметтік саясат үлгісінің нақты іске асырылуы саяси құрылысқа, экономилық даму деңгейіне, меншік
қатынастарына, басқару құрылымына, мәдениетке, тарих пен дәстүрлерді ң ерекшеліктеріне байланысты.
Әлеуметтік саясат өндірістік қоғамдық өнімді бөлуге негізделеді.

Әлеуметтік саясат моделі – бұл әлеуметтік саясаттың маңызды элементтерінің жалпы сызбасы, оны ң мақсаттары ,
міндеттері, құралдары, оның экономикалық, демографиялы қ, саяси және бас қа да факторлармен өзара байланыста
шарттасылған жүзеге асыру нысандары түсіндіріледі. Соңғы он жылды қта әртүрлі елдерде қолданыл ған
әлеуметтік саясаттың кейбір моделдерін қарастырайы қ. Әлеуметтік саясатты ң потерналистік моделі директивті
экономикада және социолистік елдерде іске асады. Я. Корнайдый аны қтауы бойынша потернализм моделі дегеніміз
- бұл орталық басшылықтың экономикалық жағдайға толық жауапкершілікті өзіне алуы ж әне сол уақытта оған
неғұрлым мақсатқа сәйкес болып көрінетін әкімшіліктік құралдар арсеналынан қандай болмасын құралын
қолдануға ұмтылады.
Қазіргі таңда Қазақетан Республикасы әлеуметтік саясаттың жаңа бағытын танда ған болатын. Б ұл
бағытты таңдауға бірнеше себептер болатын. Оған себеп:
1.әлеуметтік шиеленістерді шешетін институттар саны мен т әжірибені ң жеткіліксіз болуы ескі ж үйеге деген
сенімсіздік туғызды, жаңарған қоғам құруға итермеледі;
2.демократиялық қоғамның-әлеуметтік жаңарулармен қатар дамуы;
3.әлеуметтік саясат әр кезде биліктің легитімділігіне жа ғдай жасайды, ал өтпелі кезе ң легитімдікті ң
жетіспеушілігімен сипатталды.
Халықтың әлеуметтік жағдайының төмендеуі саясатта алдымен әлеуметтік м әселелерді шешуге
итермелейді.
Тәуелсіздік алғалы бергі ондаған жылдарды ң ішінде Қаза қстанны ң саяси, экономикалы қ өмірінде өте
күрделі өзгерістер болып жатыр. Бұлардың ең бастысы Республиканы ң кешегі Ке ңестік қо ғамнан жа ңа
экономикалық, саяси-әлеуметтік құрылымға көшуі. Екінші сөзбен айт қанда, ел нары қты қ эканомика ға бет
бұрды. Нарықтық экономикаға көшу дегеніміз қоғамда жаңа экономикалық қатынастарды ң қалыптасуымен,
жеке меншіктің пайда болуымен тығыз байланысты. Қазақстанда ғы б үгінгі та ңда ғы ж үріп жат қан
экономикалық процестер Батыс елдерінде баяғыда-а қ басталып, қалыптас қан экономикалы қ процестерге бірте-
бірте ұқсауда. Ал, экономикалық процестердің-әлеуметтік құрылымыны ң дамуында шешуші р өл
қаратындысаясат
атлеуметтік
Ә ғы белгілі.
анықталған қоғамдық қызығушылықтар мен басымды қтың арасындағы тандау бол ғанды қтан
оған мемлекеттің араласуы сөзсіз. Дәл қазіргі уақытта әлеуметтік саясат мәселесімен негізінен экономистер ғана
айналысуда, ал оның саяси тұрғыдан зерттеп қарастыру керек. Елімізді ң Президенті Н.Ә.Назарбаев өзіні ң кезекті
"Қазақстан халқына Жолдауында" айтып өткендей, бүгінгі та ңда бірінші кезекте- ғылыми стратегиялы реформаны
таңдау, реттеу және орындау . әлеуметтік тәжірибеде және мемлекеттің өзіндік дамуында ерекше орын алады. "Біз
өзіміздің таңдаған бағытымызды нақты білуіміз және түсінуіміз керек, өйткені осы бағыт ар қылы к өздеген
мақсатымызға жетеміз. Өз бағытымызды дұрыс анықтап осы бағытқа жетуге төзімді де шыдамды болуымыз керек.
Күшті және нақты бағыт таңдау арқылы біз кез келген қиыншылықтарды жеңе аламыз"- деген болатын .
Сондықтан да әллеуметтік саясатты зерттеп қарастыру маңызды мәселелерді ң бірі болып табылады. Б ұл тек
ғылыми тұрғыдан ғана емес, сонымен қатар тәжірибелік маңызы бар.
Тәуелсіздік жағдайында Қазақстан Республикасыны ң әлеуметтік саясаты келесі үш кезе ңмен
сипатталады:
•Бірінші этапта (1991-1993 жж.) ескі әлеуметтік саланы бас қару әдісін жа ңа экономикалы қ ж әне саяси
жағдайға ауыстыру;
•Екішігі кезең (1993-1995 жж.) қоғамдағы көрініс пен да ғдарыс процессіні ң өсуі халы қгы әлеуметтік
қорғаудың ұлттық механизмінің қирау процесінің басталуымен сипатталады;
•1995-1997 жылдары үшінші кезең ; дәл осы кезенде әлеуметтік реформаны ж үзеге асыру басталды.

Реформаның басты мінездемесі: бюджет қаржысын шы ғындау есебінен әлеуметтік саланы экономикалы қ
қамтамасыз етуге жаңа жолдарды енгізу, жеке құқығын тәртіпке келтіру мен қаржыландыруға бюджеттік емес
көздерді тарту. Қазақстандағы реформаның стратегиялы қ ма қсаты шын м әнінде н әтижеге жету болды.
Реформаның әлеуметтік бағдары: тактика, стратегия, қаржы базасы, за ң шы ғарушы құқы қты қ қамтамасыз ету
мен басқару шараларының бір—біріне байланыстылы ғын талап етеді. Әлеуметтік—м әдени ортаны жа ңартуда
мемлеттік рөлі: әлеуметтік шығындарды болдырмаудың жолын іздеу. Өтпелі кезендегі әлеуметтік-м әдени
ортаның жай-күйіне талдау жасағанда, оның жағдайыны ң к үрделі және біркелкі емес екендігін к өрсетті.
1991-1995 жылдары әлеуметтік саясатқа байланысты қабылдан ған құқы қты қ - нормативтік актілерге
мыналарды
жатқызуға болады: Әлеуметтік қорғау саласында:
•Сақтандыру туралы Қазақстан Респуликасының заңы (3 шілде 1992);
• Міндетті түрде әлеуметтік сақтандыру туралы заңның жобасы (1993 ж);
•Сақтандыру туралы заңға өзегірістер мен қосымшалар енгізу (10 қыркүйек 1993 ж);
• Қазақ ССР-нің жоғарғы Кеңесінің "халықтың жұмыс бастылығы" туралы бүйрығы (8 ақпан 1991 ж);
•төмен жалақы және еңбек акыны төлеуде мемлекеттік әлеуметтік кепілдік туралы ( 2 тамыз 1991 ж);
• минималды қамтамассыздандыру бюждетті туралы за ң (21 тамыз 1991 ж);
•"Қазақ ССР-нің" мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы заң (21 маусым 1991 ж);
•мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу (1993 ж);
•Қазақ ССР-нің отбасы және неке туралы заңына өзгеріс енгізу (22 қазан 1993 ж);
•Қазақ ССР-нің неке және отбасы туралы кодекстің 63 бетіне толықтыру енгізу (22 маусым 1992 ж);
Және т.б.
Мемлекеттің әлеуметтік саясаты мынаған бағытталған болуы керек :
• Әлеуметтік ортаны жиі-жиі жаңғыртып тұру;
• әлеуметтік саланың нарық экономикасына бірте-бірте кіруі;
•әлеуметтік саладағы негізгі жетістіктерді ( тегін орта білім алу,медециналы қ қызметті ң ке ң к өлемін са қтап
қалу) сақтап қалу;
• әлеуметтік салада жүргізілетін реформалардың құқықтық негіздерін белгілеу, сонымен бірге білім беру,
ғылым, денсаулық сақтау қызметтерінің негізгі бағыттарын белгілеу.
Сонымен қатар Қазақстандық қоғамда әлеуметтік әділеттілігін қамтамасыз ету қажет, я ғни, барлы қ
Қазақстандықтарды діни көзқарасына, ұлтына, әлеуметтік тегіне, саяси көзқарастарына қарамастан, те ң
жағдайда өмір сүруін қамтамасыз ету, еңбегіне қарай әділ ақы төлеу. Жеке к әсіпкерлерге мемлекет тарапынан
экономикалық бостандықтар беру керек. Осы принціптермен негіздерді идеология деп атауға болар еді, дегенмен,
бұрынғы тоталитаризмге қайтпауға кепілдік беретін бізді ң мемлекетімізді ң негізгі принціптеріні ң бірі
идеологиялық көп ойлылықты (плюрализмді) мойындауы, осы термин мен алда т ұр ған жалпы ж әне ұза қ
уақыттық әлеуметтік мақсаттарды атауға мүмкіндік бермейді.
"Қазақстан-2030" бағдарламасында әлеуметтік салаға мынандай міндеттер қойыл ған. Олар: халы қты ң әл-ау қатын,
жұмыспен қамтуын арттыру және аз қамтамасыз етілген жіктердің экономикалық. мүмкіндіктерін кеңейту мен
барынша әлсіз әлеуметтік жіктерге көрсетілетін әлеуметтік көмектерді ң бағыттылы ғын күшейту, халы қты ң
экономикалық белсенді көпшілігін зейнетақы, әлеуметтік және медециналык қамсыздандыру ж үйесімен қамтуды
қамтамасыз ету.
Әлеуметтік саясаттың басты мақсаты, заңды түрде, Қазақстанды әлеуметтік мемлекет ретінде құру. Осы мақсатта:
Қазақстанда 1991 жылғы 6-шы маусымнан бастап "Ең төменгі күнкөріс бюджеті" за ңына сай е ң т өменгі жала қы
260 кеңестік сомға тең болды. Ал 1992 жылғы 18-ші қаңтарда Қазақстан Республикасы Жоғары Кеңесіні ң " Ең
төменгі тұтыну бюджетін қайта енгізу туралы" қарары бойынша, жаңадан т өменгі т ұтыну бюджеті енгізілді, ол 436
кеңес сомына тең болды. 1992 жылдың қараша айында , инфляция жа ғдайында, Республиканы ң Конститутциялы қ
Соты 1992 жылы қабылдаған қарардың күшін жойды. Содан бері Қаза қстанда бас қа кедейлік к өрсеткіші бол ған
Қ аза.қстан Республикасы (заң шығарушылық және ат қарушы органдарының, басқару жүйесімен)
емес
мемлекеттік саясаттың субьектісі ретінде, ал әлеуметтік — мәдени орта саясатты ң обьектісі ретінде,
тар мағынасында әлеуметтік саясаты жасайды және кең ма ғынасында ғы ішкі мемлекеттік саясатты
жасайды және оның ішінде, жақын және орта мерзімді шараларды белгілейді.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Ақша, несие, банктер теориясы: Оқулық. — Алматы: «Жеті жарғы»,
2011. — 368 бет.
2. Қазақстан Республикасының Бюджет кодексі (2006 ж. 24 сәуірдегі N
548-II)
3. Қазақстан Республикасының “Салық және бюджетке төленетiн басқа
да мiндеттi төлемдер туралы” Заңы. (Салық Кодексi). – Алматы, 2004ж.
4. Мамыров Н.Қ., Тiлеужанова М.Ә. — Макроэкономика: Оқулық. –
Алматы: Экономика. — 2005. – 432 бет.
5. Қазақстан Республикасының Заңы «2010 жылға арналған
республикалық бюджет туралы».
6. Қаржы-экономика сөздігі. — Алматы: ҚР Білім және ғылым
министрлігінің Экономика институты, «Зияткер» ЖШС, 2007.

Ұқсас жұмыстар
«Экономикалық теорияның пәні мен әдістері»
ЭКОНОМИКА ҒЫЛЫМЫН ТАНУ ӘДІСТЕРІ
1) Экономикалық теорияның қалыптасу кезендері. 2) Экономика ғылым саласында Нобель сыйлығының лауреаттары. 3) Қазақстан Республикасындағы жекешелендіру процесі
Әлеуметтік - экономикалық статистиканың ғылыми негіздері
Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің 2018-2020 жылдарға арналған бюджеттік бағдарламалары
Экономикалық теорияның қалыптасу кезеңдері.Негізгі мектептер
Қазақстан Республикасындағы жастардың электоралдық белсенділігін арттыру жолдары
Шетелдік инвестицияларды тарту әдістері Шетелдік инвестицияларды шектеу әдістері
Экономиканы мемлекеттік реттеудің обьективті қажеттілігі
Экономикалық теория
Пәндер