Серіктестік

Презентация қосу

1 Шаруашылық серiктестiк
1.1 Толық серiктестiк
1.2 Сенiм (коммандиттiк) серiктестiгi
1.3 Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiк
1.4 Қосымша жауапкершiлiгi бар серiктестiк
2 Акционерлiк қоғам
2.1 Еншiлес ұйым
2.2 Тәуелдi акционерлiк қоғам
3 Өндiрiстiк кооператив
Кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық нысаны дегеніміз – заңмен
және басқа да құқықтық нысанмен қарастырылған,
кәсіпорынның қалыптасуының құрылымдық тәсілі мен түрі,
оның меншік формасы, шығаратын өнім көлемі мен ассортименті,
оның капиталының қалыптасуы, қызметінің сипаты мен
мазмұнына тәуелді болғандықтан және әртүрлі фирмааралық
одақтарға кіру тәсілі мен бәсеке күресін жүргізу әдісіне
байланысты
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АЗАМАТТЫҚ КОДЕКСІНЕ
СӘЙКЕС КӘСІПОРЫННЫҢ ҰЙЫМДЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ ФОРМАЛАРЫ
МЫНАДАЙ ТҮРЛЕРІ БАР:

Шаруашылық Шаруа
серiктестiк қожалықтары

Өндiрiстiк
кооператив
Акционерлiк Жеке (дара)
қоғам кәсіпкерлік
ШАРУАШЫЛЫҚ СЕРIКТЕСТIК
Жарғылық капиталы құрылтайшылардың (қатысушыларды ң) үлесiне (салымдарына) б өлiнген
коммерциялық ұйым шаруашылық серiктестiк деп танылады. Құрылтайшылардың
(қатысушылардың) салымдары есебiнен құрылған, сондай-а қ шаруашылы қ серiктестiк өз
қызметi үрдiсiнде өндiрген және алған м үлiк меншiк құқы ғы бойынша серiктестiкке тиесiлi
болады.
Шаруашылық серiктестiктер толы қ серiктестiк, сенiм серiктестiгi, жауапкершiлiгi шектеулi

серiктестiк, қосымша жауапкершiлiгi бар серiктестiк нысандарында құрылуы м үмкiн. Толы қ
және сенiм серiктестiгiнен бас қа, шаруашылы қ cepіктестікті бiр т ұл ға құра алады, ол оны ң
жалғыз қатысушысы болады.
Құрылтай шарты мен жарғы шаруашылық серiктестiктi ң құрылтай құжаттары болып

табылады.
Жарғы бiр адам (бiр қатысушы) құрған шаруашылы қ серiктестiктi ң құрылтай құжаты болып

табылады. Шаруашылық серiктестiктiң құрылтай құжаттарын (жар ғы ж әне құрылтай шартын)
нотариат куәландыруға тиiс. Шаруашылы қ серiктестiктi ң құрылтай құжаттарында әрбiр
қатысушының үлес мөлшерi туралы; серiктестiктi ң жар ғылы қ капиталына олар салатын
салымның мөлшерi, құрамы, мерзiмi және т әртiбi туралы; серiктестiктi ң жар ғылы қ
капиталына салым салу жөнiндегi мiндеттердi б ұз ғаны үшiн қатысушыларды ң жауапкершiлiгi
туралы ережелер, сондай-ақ заң құжаттарында көзделген өзге де м әлiметтер болу ға тиiс.
Шаруашылық серiктестiк басқа шаруашылы қ серiктестiктердi ң құрылтайшысы болуы м үмкiн.
Шаруашылық серiктестiк бағалы қағаздарды ұстаушылар
тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзу жөнiндегi қызметтi ж үзеге асыру ға
лицензиясы бар бағалы қағаздар нарығының кәсiби қатысушысымен
шаруашылық серiктестiгiне қатысушылар тiзiлiмiн ж үргiзу шартын
жасасуға құқылы.
Құрылтай шартының қолданылуы шаруашылық серiктестiгiне
қатысушылар тiзiлiмi қалыптастырылған к үннен бастап то қтатылады.
Шаруашылық серiктестiгiне қатысушылар тiзiлiмiнен үзiнді-к өшiрме
қатысушылар тiзiлiмiн жүргiзудi бағалы қағаздарды ұстаушылар
тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзу жөнiндегi қызметтi ж үзеге асыру ға
лицензиясы бар бағалы қағаздар нары ғыны ң к әсiби қатысушысы
жүзеге асыратын шаруашылық серiктестiгiнi ң жар ғылы қ
капиталындағы үлеске құқықты растайтын құжат болып табылады.
Акционерлiк қоғам қатысушылар тiзiлiмiн жүргiзудi бағалы қағаздарды ұстаушылар
тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзу жөнiндегi қызметтi ж үзеге асыруға лицензиясы бар
бағалы қағаздар нарығының кәсiби қатысушысы жүзеге асыратын шаруашылық
серiктестiгi болып қайта құрылған жағдайда құрылтай шарты жасалмайды.
Қатысушылар тiзiлiмiн ж үргiзудi бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнi ң

жүйесiн жүргiзу жөнiндегi қызметтi жүзеге асыруға лицензиясы бар ба ғалы қа ғаздар
нарығының кәсiби қатысушысы жүзеге асыратын шаруашылық серiктестiгiнi ң
жарғылық капиталына қатысу үлесiне құқықтар шаруашылық серiктестiгiне
қатысушылар тiзiлiмiнде осы құқықтардың тiркелген кезiнен бастап туындайды.
Шаруашылық серiктестiгiне қатысушылар тiзiлiмiн қалыптастыру, ж үргiзу ж әне

сақтау тәртiбi Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленедi.
Ақша, бағалы қағаздар, заттар, мүлiктiк құқық, санаткерлiк қызмет нәтижесi

құқығын қоса алғанда және өзге де мүлiк (Қазақстан Республикасының
секьюритилендіру туралы заңнамасына сәйкес құрылатын, жар ғылы қ капиталы тек
қана ақшамен қалыптастырылатын арнайы қаржы компанияларын қоспағанда)
шаруашылық серiктестiктiң жарғылық капиталына салынатын салым бола алады.
ШАРУАШЫЛЫҚ СЕРIКТЕСТIККЕ
ҚАТЫСУШЫЛАРДЫҢ:

құрылтай құжаттарында белгiленген тәртiппен шаруашылық
серiктестiктiң iстерiн басқаруға қатысу;
шаруашылық серiктестiктiң қызметi туралы ақпарат алу ға және
құрылтай құжаттарында белгiленген тәртiппен оның
құжаттамаларымен танысуға;
таза табысты бөлiсуге қатысуға құқығы бар. Құрылтай
құжаттарының бiр немесе бiрнеше қатысушыны пайданы б өлiсуге
қатысудан шеттетудi көздейтiн ережелерi жарамсыз болып табылады;
шаруашылық серiктестiк таратылған жағдайда несие берушiлермен
есеп айырысқаннан кейiн қалған серiктестiк мүлкiндегi өздерiнi ң
үлесiне сәйкес мүлiктiң бiр бөлiгiн немесе оның құнын алу ға
құқылы.
ШАРУАШЫЛЫҚ СЕРIКТЕСТIККЕ ҚАТЫСУШЫЛАР

құрылтай құжаттарының талаптарын
сақтауға;
салымдарды құрылтай құжаттарында
көзделген тәртiп, мөлшер, әдiстер және
мерзiмдер бойынша салып отыруға;
шаруашылық серiктестiк коммерциялық
құпия деп жариялаған мәлiметтердi жария
етпеуге мiндеттi.
ТОЛЫҚ СЕРIКТЕСТIК

Толық серiктестiктiң мүлкi жеткiлiксiз бол ған жағдайда
қатысушылары серiктестiктiң мiндеттемелерi бойынша өзiне тиесiлi
барлық мүлкiмен ортақ жауапкершiлiкте болатын серiктестiк толы қ
серiктестiк деп танылады. Азамат бiр ғана толы қ серiктестiктi ң
қатысушысы бола алады. Толық серiктестiктiң жарғылы қ
капиталының мөлшерiн оның құрылтайшылары белгiлейдi, бiра қ ол
заң құжаттарында белгiленген ең төменгi мөлшерден кем болмауы
керек. Толық серiктестiктiң ең жоғары органы қатысушылардың
жалпы жиналысы болып табылады. Толық серiктестiктi ң iшкi
мәселелерi жөнiндегі шешiм барлық қатысушыларды ң жалпы
келiсiмi бойынша қабылданады. Серiктестiктi ң құрылтай шартында
қатысушылардың көпшiлiк даусымен шешiм қабылданатын реттер
көзделуi мүмкiн.
СЕНIМ (КОММАНДИТТIК) СЕРIКТЕСТIГI

Серiктестiктiң мiндеттемелерi бойынша өзiнiң б үкiл м үлкiмен (толы қ
серiктерiмен) қосымша жауап беретiн бiр немесе одан да к өп
қатысушылармен қатар, серiктестiктiң (салымшылардың) мүлкiне
өздерi салған салымдардың жиынтығымен шектелетiн бiр немесе одан
көп қатысушыларды да енгiзетiн және серiктестiктiң к әсiпкерлiк
қызметтi жүзеге асыруға қатыспайтын серiктестiк сенiм серiктестiгi деп
танылады. Сенiм серiктестiгiне қатысатын толық серiктердi ң
құқықтық ережесi және олардың серiктестiк мiндеттемелерi бойынша
жауапкершiлiгi толық серiктестiктiң қатысушылары туралы ережемен
белгiленедi. Азамат тек бiр ғана сенiм серiктестiгiнi ң толы қ серiктесi
бола алады. Сенiм серiктестiгiнiң салымшысы алғаш қы салымын ж әне
қосымша жарналарын (салымдарын) құрылтай құжаттарында
көзделген мөлшерде, әдiс пен тәртiп бойынша салу ға мiндеттi.
Сенiм серiктестiгi салымшысының:
серiктестiк таза табысының жарғылық капиталда ғы өзiне тиесiлi
үлесiн құрылтай құжаттарында көзделген тәртiп бойынша алу ға;
серiктестiктiң қаржылық есеппен танысуға, сондай-ақ оны ң д ұрыс
жасалуын тексеру мүмкiндiгiн қамтамасыз етудi талап етуге;
жарғылық капиталдағы өз үлесiн немесе оның бiр бөлiгiн заң
құжаттарында және серiктестiктiң құрылтай құжаттарында
көзделген тәртiп бойынша басқа салымшыға немесе үшiншi жаққа
беруге құқығы бар. Салымшының өз үлесiн басқа бiреуге
түгелдей беруi оның серiктестiкке қатысуын тоқтатады;
заң актiлерiнде және құрылтай құжаттарында көзделген тәртiппен
серiктестiктен шығуға құқылы.
ЖАУАПКЕРШIЛIГI ШЕКТЕУЛI СЕРIКТЕСТIК

Бiр немесе бiрнеше адам құрған, жарғылық
капиталы құрылтай құжаттарымен белгiленген
мөлшерде үлеске бөлiнген серiктестiк
жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiк деп танылады;
жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiкке қатысушылар
оның мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi және
серiктестiктiң қызметiне байланысты залалдарға
өздерiнiң қосқан салымдарының құны шегiнде
тәуекел етедi
АКЦИОНЕРЛIК ҚОҒАМ

Өзiнiң қызметiн жүзеге асыру үшiн қаражат тарту мақсатында акциялар
шығаратын заңды тұлға акционерлiк қоғам болып танылады. Акционерлiк
қоғамның акционерлерi осы заң актiлерiнде көзделгеннен басқа
жағдайларда оның мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi және өзiне
тиесiлi акциялар құнының шегiнде қоғамның қызметiне байланысты
шығындар тәуекелiн көтередi. Акционерлiк қоғамның өз
қатысушыларының мүлкiнен оқшауланған мүлкi болады, өз
мiндеттемелерi бойынша өз мүлкi шегiнде жауапты болады және өз
қатысушыларының мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi.
Корпоративтiк жинақтаушы зейнетақы қорларының акционерлерi аталған
қорлардың мiндеттемелерi бойынша зейнетақымен қамсыздандыру туралы
заңдарда белгiленген тәртiп пен жағдайларда ортақтасып жауап бередi.
Қоғамның барлық акцияларын бiр акционер сатып алған жағдайда
акционерлiк қоғам бiр адамнан құрылуы немесе бiр адамнан тұруы мүмкiн,
егер заң актiлерiнде өзгеше көзделмесе. Мемлекеттiк кәсiпорындарды
жекешелендiру жолымен құрылған немесе акцияларының бақылау пакеті
мемлекетке тиесілі акционерлік қоғамдардың құқықтық жағдайының
ерекшелiктерi Қазақстан Республикасының заң актілерімен айқындалады.
ЕНШIЛЕС ҰЙЫМ

Жарғылық капиталының басым бөлiгiн басқа за ңды
тұлға қалыптастырған не олардың арасында жасал ған
шартқа сәйкес (не өзгедей түрде) негiзгi ұйым осы
ұйымның қабылдайтын шешiмдерiн ай қындай алатын
заңды тұлға еншiлес ұйым болып табылады. Еншiлес
ұйым өзiнiң негiзгi ұйымының борыштары бойынша
жауап бермейдi. Еншiлес ұйыммен жасас қан шарт
бойынша (не өзгедей түрде) оған мiндеттi н ұс қаулар
беруге құқылы негiзгi ұйым онымен осындай
нұсқауларды орындау үшiн жасалған мәмiлелер бойынша
еншiлес ұйыммен бiрге субсидиарлық жауапты болады.
ӨНДIРIСТIК КООПЕРАТИВ

Азаматтардың бiрлескен кәсiпкерлiк қызмет үшiн мүшелiк негiзде
олардың өз еңбегiмен қатысуына және өндiрiстiк кооператив
мүшелерiнiң мүлiктiк жарналарын бiрiктiруiне негiзделген ерiктi
бiрлестiгi өндiрiстiк кооператив деп танылады. Кооператив м үшелерi
екеуден кем болмауға тиiс. Өндiрiстiк кооперативтiң мүшелерi кооператив
мiндеттемелерi бойынша Өндiрiстiк кооператив туралы за ңда к өзделген
мөлшер мен тәртiп бойынша қосымша (жәрдем беру) жауапты болады.
Өндiрiстiк кооперативтiң жарғысында кооператив мүшелерi жарнасыны ң
мөлшерi туралы; кооператив мүшелерiнiң құрамы мен жарна қосу тәртiбi
және олардың жарналарды енгiзу жөнiндегi мiндеттемелердi бұз ғаны
үшiн жауапкершiлiгi туралы; кооператив қызметiне оның мүшелерiнi ң
еңбекпен қатысу сипаты мен тәртiбi және олардың жеке еңбекпен
қатысуы жөнiндегi мiндеттемелердi бұзғаны үшiн жауапкершiлiгi туралы;
кооперативтiң таза табысын бөлу тәртiбi туралы;
ӨНДIРIСТIК КООПЕРАТИВ МҮШЕЛЕРIНIҢ ЖАЛПЫ
ЖИНАЛЫСЫНЫҢ ЕРЕКШЕ ҚҰЗЫРЕТIНЕ МЫНАЛАР ЖАТАДЫ:

кооператив жарғысын өзгерту;
атқарушы, тексерушi органдарды және қадағалау
кеңесiн құру мен олардың мүшелерiн керi шақырып
алу;
кооператив мүшелерiн қабылдау және шығару;
кооперативтiң қаржы есебiн бекiту және оның таза
табысын бөлу;
кооперативтi қайта құру мен таратуды шешу.

Ұқсас жұмыстар

Шаруашылық серіктестіктерінің, акционерлік қоғамның және мемлекеттік кәсіпорынның құқықтық жағдайы

Кәсіпорынның ұйымдық - құқықтық нысандары

Кәсіпорын туралы түсінік және түрлері

Шаруашылық жүргізуші субъектілер меншігінің ұйымды құқықтық формаларының қаржыны ұйымдастыруға әсері

Жауапкершілігі шектеулі серіктестік

Кәсіпкерліктің негізгі түрлері

Кәсіпкерлік және оның түрлері

КӘСІПКЕРЛІКТІҢ ҰЙЫМДЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ ФОРМАСЫ

Топографиялық түсірісті автоматтық әдістерімен жүргізу туралы жалпы түсінік

Заңды тұлға- шаруашылық серіктестік

Пәндер