Жаһандану: құрамдас бөліктері және жаһандық мәселелерді шешу жолдары

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Қазіргі заманғы жаһандық мәселелер

Орындаған:Байқаметов С

Тексерген:Жақпарова Г. А

Семей 2015 жыл

Жаһандану

бір-бірімен тығыз экономикалық, ғылыми-техникалық, саяси, мәдени байланыстағы біртұтас адамзат қауымдастығының қалыптасуы.

Терминді ғылыми айналымға алғаш рет енгізген (1983 жылы) америкалық экономист Т. Левита.

Жаһанданудың негізгі құрамдас бөліктері

Менталдық немесе мәдени Жаһандану

Экономикалық жаһандану

Аумақтық Жаһандану

Ақпараттық-коммуникациялық

Жаһандану

Этникалық Жаһандану

қоршаған ортаны ластау адамзатты экологиялық апатқа әкелуі мүмкін;

Қазіргі замандағы жаһандану мәселесі:

ядролық соғыс қаруларының жетілуі халықаралық бақылау шеңберінен шығып кетуі;

бүгінге қалыптасқан сезімдік өмір бағытындағы тойымсыздық, табиғи ресурстарды тиімсіз пайдалану;

ЖАҺАНДЫҚ МӘСЕЛЕ

[франц. global - баршаға ортақ] - адамзаттың бұдан былайғы тағдыры және әлеуметтік дамуы шешілетін аса маңызды мәселелер жиынтығы.

Қазіргі өркениетке тән құбылыс-ғаламдық қауіпқатердің әршуі.

Жаһандық мәселелерді шешудің басты шарты

әлемдік қауымдастықтың мақсатты түрде келісілген саясат жүргізуі. Оның мынадай стратегиялық аса маңызды екі бағытын атап көрсетуге болады: ғылыми-техникалық саясат және қазіргі халықаралық қатынастарды реформалау. Алғашқысы экологиялық, шикізаттық, энергетикалық және т. б. қолданбалы сипаттағы мәселелерді шешуге ғылыми-техникалық алғышарттар жасауды, ал, екіншісі әлемдік қауымдастықты әділ демократиялық негізде реформалауды көздейді.

аумақтық жаһандану - мемлекетаралық құрылымдардың күшею үрдісі. Мемлекетаралық экономика және әскери-саяси одақтар Жаһанданудың барынша жоғары деңгейдегі мәнін көрсетеді.

Ж А Һ А Н Д А Н У

“менталдық” немесе мәдени жаһандану - дәстүрлердің, діндердің, мәдениеттер мен идеологиялардың кешендік үрдісі. Қазіргі таңда бүкіл әлем, негізінен, 6 жаҺандық діни жүйеге (христиандық, ислам, иудаизм, индуизм, буддизм, конфуцийшілдік) бөлінеді. Адамзаттық мәдени құндылықтар ортақтығының күшею үрдісі “менталдық” Жаһанданудың бір көрінісі болып табылады.

экономикалық жаһандану - екі үрдістің жиынтығын нарықтардың жаһандануын және экономикалық нысандардың жаһандануын білдіреді сонымен қатар экономиканың ұйымдық құрылымдарының, компаниялардың, фирмалардың, корпорациялардың іріленуімен түсіндіріледі.

Жаһанданудың жағымды нәтижелеріне мыналар жатады:

неғұрлым жылдамырақ экономикалық даму, өмір деңгейінің жоғарылауы, техникалық жаңалықтар мен басқару дағдыларын жеделдетіп енгізу және тарату, жеке тұлғалар үшін де, ел үшін де жаңа экономикалық мүмкіндіктер туғызу.

ақпараттық-коммуникациялық жаһандану - қазіргі заманғы интеграциялық үрдістердің ішінде аса ықпалдысы. Оған: коммуникациялық мүмкіндіктерді дамыту және ғарыштық кеңістікте ақпарат беру үшін пайдалану; жаhандық ақпарат желілерінің пайда болуы және тез дамуы; адамзат тұрмысындағы көптеген үрдістердің компьютерлендірілуі жатады.

этникалық жаһандану-негізгі екі үрдістен тұрады планета халқының санының өсуі және әр түрлі этникалық топтардың өзара ассимиляциясы.