Тәрбие сағатының үлгісі

Презентация қосу

Тақырыбы:Тәрбие
сағатының үлгісі.

Орындаған:Маулетова.А.К.
Факультет:ЖМФ
Курс:2
Тобы:Е-415
Тексерген:Серикова.Н.У.
Тақырыбы:Бала тәрбиесіндегі
халықтық ұстанымдар.
Мақсаты:
1. Оқушыларға бала тәрбиесін
түсіндіру.
2. Ұрпақ тәрбиесіндегі халықтық
педагогика ролін түсіндіру.
3. Көрнекілік:слайд,сынып
оқушыларының
шығармашылық
жұмыстары,буклеттер,интеракт
ивті тақта.
Тәрбие сағатының өту барысы:
I Ұйымдастырушылық кезең:
А) сыныппен оқушыларымен амандасу.
Ә) сыныпты үш топқа бөлу.
I I Дайындық кезең:
А) Бүгінгі өтілетін тәрбие сағатының тақырыбы, мақсаты, тәрбие сағатының өту
барысымен таныстыру.
I I I Қорытынды.
Балалар,бүгінгі “бала тәрбиесіндегі халықтық ұстанымдар”туралы не ойлайсындар?
Бұл тақырыпты қалай түсінесіңдер?не айта аласындар?
1бала: Ислам діні бала тәрбиесіне көп көңіл бөледі. Ол жайлы қасиетті Құран аяттары мен
Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) хадистерінде келтірілген. Бұл аяттар мен хадистерді ң басты ұстанымдарында
адам баласының осы жарық дүние есігін ашқаннан ақыретке дейінгі қағидаттары қамтыл ған. Бала ұрпа қ
жалғастығы ғана емес адамзат баласының өмір жалғастығы ретінде танылады. Сол себепті м ұндай
мәселелер өзекті. Алдымен басты ұстаным ретінде мыналарды келтіруге болады:
2бала: Біріншіден, бала тәрбиесін о баста, яғни ана құрсағына түспей тұрып тәрбиелеуіміз қажет. Д әлірек
айтқанда, ата-ана балаға ниеттенген кезден-ақ «бісміллә»-мен бастауы керек. Осы ған байланысты, кейбір
мұсылман елдерінде бұзық, нашақор, тәрбиесіз туған балаларды ң д үниеге келуін «бісміллә»-сіз болған
жағдайдың куәсі деп келтіреді. Яғни, ондай балаларды ң ата-анасы оларды д үниеге әкелер кезде «бісмілл ә»-ны
айтатын болса, мұндай жағдайларға тап болмас еді, керісінше, дені-басы сау, ақылды, зерек, жа қсы перзент
дүниеге келер еді дегенді алға тартады. Сондықтан, Ислам әдебінде әрбір қайырлы іс үшін «бісмілл әні» айтуды
өте маңызды деп санаған. Бұл жайында Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Бісміллә – әрбір жақсы істердің кілті.
Бісмілләсіз іс берекесіз», – деген. Сол үшін, ең алдымен, әдепке көңіл бөлу керек. Әйтпесе, көзі бар а ғашты жону
қиынға соғады.
3бала: Екіншіден, нәрестенің құлағына азан айту. Нәресте туылған соң оң құлағына азан, сол құлағына қамат
айту керек. Имам Тирмизи риуаят еткен хадисте Фатима анамыз Хасанды босанған кезінде Пай ғамбарымыз
(с.ғ.с.) баланың құлағына азан айтқандығы туралы жеткізілген. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бір өсиетінде: «Кімнің
баласы туылғанда оң құлағына азан айтып, сол құлағына қамат айтса, ол н әрестеге жаманды қ келмейді» , –
деген. Басқа бір риуаятта былай делінген: «Аллаһтың елшісі (с.ғ.с.) қызы Фатима Әлиұлы Хасанды туған кезде
Хасанның құлағына намазға азан айтқандай азан шақыр ған» .
Мұсылман ғұламаларының пайымдауларынша, аталмыш д әстүрді ң хикмет-сырларына үңілер болса қ, мынадай
мағыналарды байқаймыз. Адам баласының дүниеге келген кездегі ең бірінші еститіні Раббыны ң ұлылы ғын паш
ететін азан даусы, шәһәдат-куәлік сөзі болуы тиіс екендігін білдіреді. Куәлік с өзіні ң өлім халінде жат қан
адамның құлағына айтылатыны сияқты дүние есігін жаңа ашқан нәрестеге де дінімізді ң осынау ма ңызды
рәмізін құлағына құюмен бастау. Бір жағынан, азан сөздері нәрестенің құлағына кіріп, ж үрегіне жетіп, бойын
баурап алса, одан артық қандай бақыт керек!Нәрестеге азан айтуды ң тағы бір сыры – азан с өздерінен шайтанны ң
ат-тонын ала қашатынында жатыр. Өйткені әзәзіл нәрестені туылғанша бақылайды. Ал әрбір пендені ң жанында
болатын қосақ-шайтаны нәресте туылып, оған алғаш келген сәттен-а қ азанны ң даусын естіп құты қашып,
жеңіледі. Осылайша жаңа туылған адам баласын шайтанның өзінің со ңына ертпек бол ған әрекеті т үкке аспай,
4бала:Үшіншіден, туылған нәрестемен сүйіншілеу. Аллаһ тағала Құран Кәрімде: «Әрбір үмбетке өздері
ұстанатын салттар бекіттік» («Хаж» сүресі, 67-аят) – дейді.
Айта кететін бір жәйт – мұсылмандық салттар әлдебір ырымға, адам ға қатысты пайда болма ған, керісінше, б ұл
пайғамбарлардан жалғасып келе жатқан игі дәстүрлер. Бұл дәстүрлердің негізінде Жаратушы Хақ тағаланы ң
берген нығметіне шүкіршілік етіп, Оның жаратушылық сипатын мойындау жатыр, ал пенде өзіні ң пендешілік
дәрменсіздігі мен әлжуаздығын қабылдау керек. Мысалы, дінімізде нәресте туылған кезде с үйіншілеп қуандыру,
құттықтау айту дәстүрі бар. Оған дәлел – Құран Кәрім аяттарындағы Аллаһ тағала тарапынан жіберілген
періштелердің Ибраһим, Зәкәрия сынды пайғамбарларды ізгі ұрпақпен сүйіншілегендігі туралы хабары.
Ал, Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) дүниеге келгені туралы қуанышты хабарды оның к өкесі Әбу Л әһәб қа к үңі
Суәйба сүйіншілеп жеткізеді. Осы хабарды жеткізген кезде Әбу Ләһәб Суәйбаны күңдіктен босатып, азат етті.
Имам Бұхари риуаят еткен хадисте осы бір жақсы ісі үшін әрбір д үйсенбі к үні Әбу Л әһәбті ң азабы с әл
жеңілдетілетіні айтылған.
Жалпы, қазақ халқында да осындай дәстүрлердің қалыптасуы, яғни хабар жеткізушіге с үйіншілік сый-сияпат беру
осы аят-хадистер аясында шариғатпен құпталатындығына дәлел болса керек.
5бала:Төртіншіден, тахник жасау, яғни баланың таңдайын тәтті нәрсемен сүрту.
Тахник сөзі «құрманы шайнап, сонымен нәрестенің таңдайын сүрту» дегенді білдіреді. Шайнал ған құрманы
саусақтың үстіне қойып, нәрестенің аузына салып, таңдайына жағып, уқалау. Егер құрма табылмаса, бас қа да
тәтті нәрсені қолдануға болады. Таңдай уқалаудағы мақсат – жаңа туған нәрестенің ауыз б ұлшы қ еттерін
нығайтып, емшек емуге дайындау болуы мүмкін. Бұл амалды салихалы тақуа, діндар адамдар ға яки болмаса білімді
ізгі кісілерге тапсырған дұрыс.
Сахаба Әбу Мұса әл-Ашъари өзінің ұлы туылғанда оны Пайғамбарға (с.ғ.с.) апарады. Сонда Пай ғамбарымыз
(с.ғ.с.) оның атын Ибраһим деп қойып, бір құрмамен таңдайын уқалап, береке тілеп, д ұға жасайды.
Сондай-ақ, Әнәс ибн Мәліктен жеткен хадисте Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Әбу Талханы ң ұлы туылғанда бірнеше
құрманы шайнап, сосын оны нәрестенің аузына салып, таңдайын уқалаған. Содан кейін баланы ң атын Абдулла һ
деп қойған.
6бала:Бесіншіден, нәрестеге ат қою. Нәрестеге ат таңдауда да басты талаптар бар. Есім ғұмыр бойы онымен бірге
болады. Егер есімі нашар болса, оған көптеген кедергілер, ы ңғайсызды қтар тудырады. Ал б ұл өз кезегінде баланы ң
бойында есімін қойған адамға деген жеккөрушілік сезімін тудыруы мүмкін. Сонды қтан, есім та ңда ғанда оны жан-
жақты қарастырған жөн. Яғни, ол сөздің мағынасына, көркемдігіне, нәрестеге үйлесімділігіне, оны ң жас кезінде,
есейгенде және қартайғанда жарасымды болуына аса назар аудару керек.
Нәрестеге ат таңдау негізі әкенің құқығына жатады.
7бала:Алтыншыдан, баланың шашын алу. Мұсылмандық салт бойынша н әресте туылған со ң жетінші к үні
шашын алып, сол шаштың салмағындай күміс яки алтын мөлшерінде сада қа беру керек. Б ұл амалды ң екі т үрлі
пайдасы бар. Бірінші, денсаулыққа пайдасы, яғни, шаш алу нәрестені ң құй қасыны ң, жалпы а ғзасыны ң к үшеюіне
әсер етеді. Екінші, әлеуметтік пайдасы, оның шашыны ң салмағындай сада қа беру м ұсылман қо ғамында ғы
әлеуметтік ынтымақты нығайтады.
Нәрестенің шашын алуға мынадай хадистер дәлел бола алады. Бір риуаятта Пай ғамбарымыз (с. ғ.с.) қызы
Фатиманың (р.а.) ұлдары Хасан мен Хусейн, қыздары Зейнеп пен Умму Г үлсімдер туыл ғанда, оларды ң шашын
алып, сол шаштың салмағындай садақа бергендігі туралы айтылған.
Ал, ибн Ысхақтың Мұхаммед ибн Али ибн әл-Хусейннен жеткізген хадисінде Алла һты ң Елшісі (с. ғ.с.) қызы
Фатима Хасанды босанған кезінде: «Уа, Фатима! Оның шашын алып, сол шаштың салмағындай күмістен сада қа
бер»,– деп бұйырған.
Сөзімізді түйіндей келгенде, Ислам діні бала тәрбиесін еш назардан тыс қалдыр ған емес. Баланы ң т әрбиесі жайлы
қасиетті Құран аяттары мен Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) хадистері жетерлік. Алайда, о ған амал келтіруді ң ж өні
болмай тұрғаны ақиқат. Жоғарыда келтірілген тәрбиенің басты ұстанымдарына өз д әрежесінде амал етсек, онда
адамзат баласының бұл жарық дүние есігін ашқаннан ақыретке дейінгі қағидаттары са қтал ған болар еді. М ұндай
қағидаттардың сақталуы баланың қоғамдағы алар орнына тигізер ы қпалы мол. Сол себепті, ұсыныл ған
ұстанымдарды баланың ғана емес, келешектің де саналы жалғасы ретінде танылуына жол ашады деп білген д ұрыс.

Балалар назарларымызды тақтаға аударайық? (бейнефильм)
- Ал енді осы бейнефильм бойынша не айту ға болады?
- Дұрыс айтасыңдар.
-Үйге қандай тапсырма берілді? (3 - 4 оқушыдан сұрау)
Қорытынды:
- Сонымен балалар бала тәрбиесі дегеніміз не?
- Бала тәрбиесін неден бастау керек?
- Бала тәрбиесінің ролі қандай?
Үйге тапсырма. Оқушының өзін-өзі басқару ұйымдары.
Бағалау .

Ұқсас жұмыстар

Халықтық педагогика

Сынып жетекшісінің қызметі

Сынып сағаты

Сынып сағаттарын өткізу формалары

Халық тық педагогиканың тә рбиелік мә ні

Өнер құдіреті мәңгілік

Модульдың Сағат Сынып сағатының түрі мен мазмұны Уақыты құрылымы саны

Жаңа дәуірдің кемел келбеті

Тәрбие жүйесіндегі модульдік технология

Бір-халық, Бір-ел, Бір-тағдыр

Пәндер