Өзін­ өзі тану тұлғаның өзін­ өзі жүзеге асыруының шарты ретінде




Презентация қосу
№1 СРО
Тақырыбы:
Өзін- өзі тану тұлғаның өзін- өзі
жүзеге асыруының шарты
ретінде.
Орындаған: Әділбек Үміт

Т- 413

Тексерген: Көшкінбаева
Р.Х
“Адамға ең әуелі білім емес, тәрбие
керек, тәрбиесіз білім адамзаттың қас
жауы” деген Әбу Насыр Әл-Фараби.
Әрбір адам білім нәріне сусындамас
бұрын тәлім-тәрбиеден өтеді.
Ұстаздың ұлағаты шәкіртіне білім
нұрын төкпей тұрып санасына сан
қырлы сәуле құюы да жоғарыдағы
баба сөзінің салмағы болар. Білім
беру үрдісінде адамның үйлесімді
даму міндеті тек әлемдік және
ұлттық мәдениеттің үлгілерін
құндылықты меңгеру арқылы ғана
шешілетіні анық, өйткені тұлғаның
бойында дүние танымдық және
мінез-құлықтық бағдарламалардың
қалыптасуы білім беру сапалы
болғандығын білдіреді.
Қазіргі таңда осы мәселе, яғни келешек ұрпақтың
адамгершілік рухани құндылықтарын дамыту арқылы
білім беру мәселесі алға қойылып отыр. Жаңа ғасыр
толқыны әкелген жаңалықтарға сәйкес қазіргі заманда
адамның тұлғалық дамуына баса назар аударылып, жас
жеткіншектерге берілетін білім негіздері олардың жеке
даралық қабілеттерін жетілдіруге қызмет етеді. Әр
баланың ішкі мүмкіндігі мен өзіндік қарымын
дамытуға әсер ететін рухани адамгершілік қағидалары
жеке тұлғаның өзін-өзі дамытуының, өзін-өзі жүзеге
асыруының аса қажетті шарты болып табылады.
Осындай жағдайларда Сара Алпысқызы
Назарбаева жас ұрпақтың адамгершілік-
рухани дамуы бойынша кең көлемде
«Өзін-өзі тану» білім беру бағдарламасын
ұсынды. Автордың ойынша, даналықтың
шыңы, ол- махаббат, ол — бақыттың
құпиясы, ол-адамның өзін-өзі тануы,
бақыт пен өмірлік табысқа жету үшін
өзінің шексіз мүмкіндіктерін аша алуы.
Осы орайда жас ұрпақтың рухани
мәдениетін арттырып, көркемдік әлемін
байытуда, дүниетанымын қалыптастырып,
салауаттылыққа тәрбиелеуде «Өзін-өзі
тану» пәнінің орны ерекше.
Бұл пән жеке тұлғаның
өзін-өзі тануына және
рухани баюына әсер ете
отырып, әрбір тұлғаның
жақсы жаққа өзгеруіне
мүмкіндік береді.Сонымен
қатар ол жеке тұлға ретінде
өзін-өзі тануға және өмірлік
ұстанымын, дүние
танымдық деңгейін
анықтайтын құндылықтар
сапасына ие болуға бағыт-
бағдар береді.
Тұлғаның өзін- өзі тануының негізі
құрамдас бөліктерін эксперименттік түрде
анықтау мақсатымен оның төрт негізгі
аумағын және олардың параметрлерін
бөліп қарастырмыз:

4. Тұлғаның
1. Тұлғаның 3. Тұлғаның этникалық
2.Белсенділік өзіндік
мотивациялық құндылықтық
аумағы: санасының
аумағы: мінез- -мағыналық
интерналдылы аумағы –
құлықтың аумағы:
қ, этникалық
және іс- құндылықтық
инициативтілік жаңсақ
әрекеттің бағдарлар,
, өзіне-өзі нанымдардың
мотивтері, өмірдің
сенімділік, негізінде
әлеуметтік мағынасы
өзін-өзі таныту. қалыптасатын
қажеттіліктер. мен
мақсаттары. этномәдени
сәйкестілік
Жеке тұлғаны қалыптастыру дегеніміз - оны мәдениетке үйрету, білім
беру, қарым-қатынас ережелерін, әлеуметтік тәжірибені ме ңгерту.

Жеке тұлғаның белгілі бір мәдени ортада болып, оның тұлғалық және
танымдық дамутына ерекше әсерін тигізеді. Қалыптасуына қарай жеке,
тұлғаның белгілі бір мәдениетінің субьектісі ретінде екі т үрлі фактор бар:
біріншісі - сол халықтың мәдени ерекшеліктері, екіншіден - танымды қ
процестері, темперамент, мінез-құлқын сапалы түрде танып ажырата білу.
Л.Н. Десен тұлғаның өзiн-өзi тануы мен
өзге адамдардың ол жайлы бiлуi,
тануының арасындағы өзара байланысын
зерттеуде, ең алдымен қоршаған адамдар
ортасында қарым-қатынастың деңгейiн
анықтау. Зерттеу мазмұнында тұлғаның
қарым-қатынасы өзiнiң құрбыларымен,
қарама-қарсы жынысты адамдар
арасындағы қарым-қатынасы әсер етедi.

Гештальттерапияда өзін-өзі тану
адамның тұлғалық кемелге жетудегі
жетістік құралы ретінде қарастырылады.
Неміс психологы Ф. Перлз тұлғалық кемел
сапасындағы көрсеткішін мынандай түрге
бөліп көрсетеді.
1. Басқаларға емес, өзіне демеулік, көмек
көрсете алу.
2. Жауапкершілікті өз мойнына алу.
3. Қиын жағдайда өзіндік ресурсын
жеделдету.
4. Дағдарыстан шығу үшін тәуекелге
бару. ік
Психологияда өзін-өзі тану саласын
алғаш атап көрсеткен американдық
психолог У. Джеймс. Сыртқы дүние арқылы
өзiн-өзi тану - қарым-қатынаста, iс-әрекеттi
орындауда өз қылығын бағалау, өз
мүмкiншiлiгiн және қабiлеттiлiгiн көрсете
алу. Iшкi дүние арқылы өзiн-өзi тану -
уайымдау, сезiм, арман, ой, қалау тағы сол
сияқты iшкi дүниенi сыртқа шығарып, тану
үшiн қызықты жұмыспен шұғылдану абзал.
Өзін-өзі тану сабақтарының тағы бір тиімді
тұсы – баланың ата-анасымен, отбасымен
тығыз қарым-қатынас жасау мүмкіндігі.
Жақындық, туыстық – халқымыздың қанына
сіңген қасиеті. Адам кімге арқа сүйерін, кімге
үміт артарын ойлағанда ең алдымен жақын –
жуығын есіне алады.
Әлеуметтік жеке адамды әсер етуші субъект ретінде
қарастырады. Әлеуметтену процесінде ие болған жекелік
қасиеті, әлеуметтік бағдары бір орында тұрып, қатып
қалған жоқ, бірақ жеке адам нақты топта, шынайы
әлеуметтік ортада үнемі түзетулерге ұшырайды.Шынайы,
нақты топтың ролі өте күшті, маңызды орын алады.

Адам баласының мінез-құлықтық айналасындағы
адамдарының тұрмыс қалпы, іс-әрекет, қылықтарының
көрінісі болып табылады. Өйткені қоғамда өмір сүрген
индивид қай уақытта болса да физикалық жағынан басқа
адамдармен қатынаста болады. Сол адамдар арасындағы
қатынас уақыт пен кеңістік аралығында күрделі немесе
көп қырлы болып келеді.
Қорыта айтқанда, өзін-өзі тану – бұл өзін тану мен
тұлғалық, интеллектуалдылық ерекшеліктері және
қасиеттері, басқа адамдармен қарым-қатынас , өз
бойынан белгілі бір қасиеттерді қабылдау процесі.
Өзін-өзі тану өзіндік сана құрылым компонент ретінде
әрекет етеді. Өзін-өзі тану аймағына және саласына
сана, бейсана, адамның сыртқы және ішкі дүниесіндегі
әрекет, тұлғаның позитивті сәйкестілігінің қалыптасуы,
оның өзін-өзі тануына қолайлы жағдайлар тудырып,
өзін-өзі жетілдіру мен өзін-өзі жүзеге асыруына ықпал
етеді.
Пайдаланған әдебиеттер
1. Абульханова К.А. Психология и
самосознания личности / К.А. Абульханова. –
М: Московский психолого-социальный
институт.
2. Зейгарник Б.В. Теории личности в
зарубежной психологии./ Б.В. Зейгарник – М.:
Изд-во Моск. Ун-та.
3. Лоренц К. Агрессия: так называемое
зло / К. Лоренц,

Ұқсас жұмыстар
Өзін-өзі тану тұлғаның өзін-өзі жүзеге асыруы
Өзін-өзі тану тұлғаның өзін-өзі жүзеге асыруының шарты жайлы ақпарат
Өзін-өзі тану тұлғаның өзін- өзі жүзеге асыруының шарты туралы ақпарат
Өзін өзі тану тұлғаның өзін-өзі жүзеге асыруының шарты
Өзін-өзі тану тұлғаның өзінөзі жүзеге асыруының шарты
Өзін-өзі тану тұлғаның өзін-өзі жүзеге асыру шарты ретінде
Өзін-өзі тану тұлғаның өзін-өзі жүзеге асыру шарты
Өзін –өзі танупәнінің маңызы
Өмірдің мәні және кәсіби өзін - өзі анықтау психологиясы
Педагогтың кәсіби өзін-өзі дамытуы
Пәндер