Уыт өсірудің морфологиялық және физико-биохимиялық процесстер




Презентация қосу
Уыт өсірудің морфологиялық
және физико-биохимиялық
процесстері
Орындаған: Дарибаева Т.
Группа: БТ-307
Тексерген: Рахимова Ш. М.
Уыт өндірісі жайлы
Уыт өндірісі дегеніміз арнайы жасалған және реттелетін
жағдайларда әр түрлі дақылды дәндерді өсіру. Уытты алу
үшін негізінен арпа, қарарбидай, ал күріш, бидай, сұлы және
тарыны сирек қолданады. Өсірудің соңғы өнімі жаңа
өсірілген уыт, кептіру нәтижесінде ол құрғақ уытқа
айналады.
Уыт өндірудің мақсаты — дәнде негізінен
гидролитикалық, максималды мүмкін немесе берілген фермент
санын шоғырландыру.
Уыт шарап өндірісі үшін негізгі шикізат болып табылады,
сонымен қатар спирт, квас, нан сорттарының бір қатарын
шығаруға және т.б. қолданылады. Сыра қайнатуда уыт
арпадан, спирт өндірісінде – әр түрлі дақылдардан, нан және
квас өндірісінде – қызыл уыт деп аталатын қара бидайдан
алынады.
• уытты жылтырлату
• кептірілген уытты өскіннен
бөлу
• жаңа өсірілген уытты кептіру
• уыт өндіру
• суға салып жібіту
• арпаны тазалау және сорттау
процестерден тұрады:
Уыт өндіру технологиясы келесі
Уыт өндіру технологиясы
Пісіп жетілген, тазаланған және сортталған дән жууға және
жібітуге суға салынады.
Суға салынған дән суды сіңіреді. Өсіруге қажетті соңғы ылғал,
жібіту деңгейі деп аталады. Жібітудің қолайлы деңгейі 42…50 %
құрайды, ол арпа сортына және одан алынатын уыт түріне байланысты.
Жібіту үш түрлі тәсілмен өтуі мүмкін: кезекті, ауа - сулы , үздіксіз
тасқынды (судағы қаныққан ауа) және ауалы - суландырғыш. Ең
прогрессивті тәсіл ауалы - суландырғыш.
Ауалы – суландырғыш тәсілі – дән бастапқыда 20 сағат бойы, дән
қабатының үстінде орналасқан су бүркитін форсуланкалар арқылы
сумен суландырылады. Суландыратын су температурасы 18…20 С.
Дәнді өсіру белсенді емес ферменттерді күшейту, жаңа
ферменттерді синтездеу мақсатында қолданылады. Уытты ысқылау
(майдаланған уытты су мен араластыру) процесінде, дәннің барлық
резервтегі заттарын қанттандыру және ерітуге қол жеткізіледі.
Жетілген уыт (жасыл уыт) кептіруге түседі. Кептірудің мақсаты -
артық ылғалды жою және шырсөлді, бояғыш және хош иісті заттарды
жоғырландыру. Кептіру процесіндегі уыттың массалық үлесі
төмендейді 42…47 % ден 2…4 % - ға дейін.
Пневматикалық уыт
өсіргіште уытты өсiру
Токты уыт өсіргіштермен салыстырғанда жәшікті және қозғалтпалы жиектері (грядки) бар
пневматикалық уыт өсіргіш мүлтіксіз болып табылады.
Пневматикалық уыт өсіргіште уытты цемент түбінен 0,7-0,8м биік орналасқан елеуішті тор
түбіне жаяды. Тор түбінен ерекше каналдар арқылы желдеткішпен ауа үрленеді. Ауа су
шашырататын калориферлер және форсунка қатары орнатылған кондиционер камкрасынан өтеді.
Су шашырандысынан өткен ауа салқындайды және су буымен қанығады. Уыттың өсіру режимін
қатаң сақтау үшін ауа температурасын және ылғалдылығын реттеп отырады.
Суландырылған дәнді-дақылдар суландыртын чаннан жәшікке сумен бірге құйылады. Су
жәшіктің торлы түбінен ағып кетеді, ал дәнді-дақылдар жәшікте қалады және оны қабат биіктігі
0,5-0,6м етіп тегістейді. Өсіру ток әдісі сияқты жүргізіледі- дәнді тәулігіне бір рет күрекпен
қопсытады және арнайы температурамен ылғалды ауаны үрлету арқылы салқындатады.
Уыт өсіргіш 10 жәшікпен жабдықталады. Әрбір жәшіктің сыйымдылығы тәуліктік
суландыруға тең.
Суландырылған дәнді-дақылдар бірінші жәшікке түсіріледі, келесі күні бөгетті алып тастап
дәнді басқа жәшікке күрекпен қопсытады. Оныншы күні өсірудің соңында уытты ары қарай
өңдеуге жіберу үшін ақырғы жәшікке ауыстырады.
Уыт өсіргіштің екінші типінде жәшік арасындағы бөгеттер бетонды немесе кірпішті
қабырғалардан жасалған. Мұндай уыт өсіргіште уыт басынан аяғына дейін бір жәшікте болады.
Бұл жағдайда суландырылған дәнді-дақылдар құбыр арқылы кез-келген жәшікке түсіріледі.
Жасыл уыт дайын болған кезде жәшіктен сумен арнайы тартпа (лотки) арқылы ары қарай
өңдеуге тасымалданады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1) Теоретические основы пищевых технологий: в 2-х книгах.
Книга 1/ Ответ. редактор В. А. Панфилов. – М.: Колос, 2009.
– 810 с.
2) В. И. Хлебников, В. С.Пучкова, С. А. Страхова и др.
Технолология производства продовольственных
товаров/Под ред. В. И. Хлебникова. — М.: Издательский
центр «Академия», 2007. – 348 с.
3) М.Х.Шығаева, Ә.Т.Қанаев «Ашытқы өндірісі». Алматы,
«Қазақ университеті» баспасы, 2008ж.

Ұқсас жұмыстар
Уыт өсірудің морфологиялық және физикобиохимиялық процестері
Уыт өсірудің морфологиялық және физико-биохимиялық процесстері жайлы
Уыт өсірудің морфологиялық және физико-биохимиялық процесстері
Уытты кептіруде биохимиялық және химиялық процесстер
Уытты кептіруде биохимиялық және химиялық процесстер туралы
Дәнді тоқ әдісімен өсіру
Тамақ өндірісіндегі биотехнология
Тірі заттың биологиялық функциялары
Өсімдіктер физиологиясы
Өсімдік физиология - сының даму
Пәндер