Пайданы есептеудің түрлері




Презентация қосу
БӨЖ
Тақырыбы:
Пайданы есептеуді ң т үрлері

Тексерген: Тойкин С.Х.
Дайындаған: Тұрлыбеков Қ.М.
Жоспа
р
Кірісе
Кіріспе
Пайда– тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді сатудан
түскен табыстың осы тауарларды өндіру мен сатуға немесе
қызмет көрсетуге жұмсалған шығыннан асып түсуі. Пайда –
кәсіпорын мен кәсіпкерлердің шаруашылық қызметі
қаржылық нәтижелерінің аса маңызды көрсеткіштерінің бірі.
Ол шаруашылық қызметтің өнімін сатудан түскен ақшалай
түсім мен өндіріс факторларының осы қызметке ақшалай
жұмсалған шығындарының сомасы. Пайданың алынуын
немесе оның алынбауын екі нәрсе алдын-ала айқындайды,
олар: өнімді өндіру мен өткізуге (жұмыстарды орындауға
және қызметтер көрсетуге) жұмсалған жалпы шығын және
негізгі қызметтен тыс жұмсалған шығын. Әдетте, табыс негізгі
қызметтен алынған табыс пен негізгі қызметтен тыс қызмет
түрінен алынған табыс болып бөлінеді. Кәсіпорынның негізгі
қызметінен алынған табыс өнімді өткізуден (жұмыстарды
орындаудан, қызмет көрсетуден) түскен табыстарды,
сыйақыны, дивидендті, роялтиді, жалгерлік ақыдан түскен
табыстарды, т.б. қамтиды. Негізгі қызметке жатпайтын
қызметтен алынған табыстарда, мысалы, негізгі құрал-
жабдықты сатудан алынған табыс, бағалы қағаздарды қайта
бағалаудан немесе ұзақ мерзімді активтердың баланстық
Пайданы есептеудің мәні,түрлері
Карл Маркс пайданы тек жалдамалы еңбекпен жасалған екінші, туынды
және өзгертілген формадағы қосымша құн деп қарады.Бұл категорияны ң
анықтамасықазіргі батыс экономистер бойынша
түрлі варианттардың келісімді бірігуі болып табылады. Оны ң ішінде
негізгілері төмендегілер:
Пайданы бөлудің қызметтері
мен принциптері
Пайда – экономикалық теорияда ең күрделі және қарама-қайшы
мәселелердің бірі болып табылады. “Пайда” сөзі түсіндірме
сөздіктерде “көбею” деген мағынаны білдіреді. Демек, бастап қы
капиталға жұмсалған үстеме болғаны. Пайданы зерттеген атақты
экономисттер көп, бірақ олардың арасында көзге түсетіндер Карл
Маркс, П. Самуэльсон, Дж.М. Кейнс және тағы басқа бірқатар
атақты да ұлы экономисттер болып саналады. Экономикадағы
пайданың мәні көбіне артық сөзсіз-ақ түсінікті, бірақ ол пайданы
қалай табуға болатынын, қалай қолдану керектігін, қалай сақтап,
пайдалануға болатындығын қазіргі өтпелі экономикалық кезеңдегі
қазақстандықтардың көбі толығымен біліп қойған жоқ. Ал
капиталмен айналысу үшін пайданы таба және қолдана білу –
капиталистің басты мәселесі болып табылады. Осы заңдылықтарды
білмеген адам капиталмен айналысатын болса, біраз уақыттан кейін
банкротқа ұшырайтыны экономисттер үшін айқын.
Орман шаруашылығында пайда көлемін арттыру үшін
жұмыс уақытын үнемдейтін
төмендегідей факторларға МӘН БЕРІЛЕДІ.
Мекеме жалпы, орташа және шектік
табысты есептейді.
Пайданы арттыру барысында еңбек өнімділігін арттыруға
мән беріледі, көлемі немесе еңбек сиымдылығының нақты
кезендегі көрсеткіші келесі формуламен анықталады.
Қазіргі кездегі пайда туралы түсініктің үш бағыты бар:
1. кейнсиандық,
2. институционалды - әлеуметтік
3. неоклассикалық.

Кейнсиалдықтар пайданың жиынтық тұжырымдамасын
макроэкономика деңгейінде ұсынады.

Институционалды әлеуметік ілімде пайда әлеуметтік, сыртқы
экономикалық факторлар жағынан түсіндіріледі: қоғамның барлық
мүшелерінің игілігіне және тағы басқаларына қамқорлық жасау.

Неоклассикалық ілімде пайданы неғұрлым толық зерттеудің
негізгі мақсаты пайданы максималды ету және жетілген ж әне
жетілмеген бәсекелестік жағдайында әрекет ететін жеке фирмалар
деңгейінде жүргізіледі
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта айтатын болсам пайда сандық тұрғыдан қарағанда тауар
құнынан өндіріс шығындарына шегергенде қалған артық бөлігі. Ал
саналық тұрғыдан алғанда пайда қосымша құнның өзгерген формасы.
Рыноктың пайдаға ықпалын жалпылама түрде былайша сипаттауға
болады: егер тауар құнынан жоғары бағамен сатылатын болса
(сұраныстың ұсыныстан арту жағдайында), өткізілген пайда өндірілген
қосымша құннан көп болады (Р > m); егер тауар бағасы құннан төмен
болса (тауарларға ұсыныс сұраныстан асып кетсе), өткізілген пайда
мөлшері өндірілген қосымша құннан кем болады (Р < m). Ал егер
тауарларға сұраныс ұсынысқа сай келсе, баға құнымен теңеседі,
капиталистер алатын пайда массасы, өндірілген қосымша құнмен тең
болады. Қосымша құнның пайдаға айналуы, қосымша құн нормаларыныц
пайда нормасына айналуын да түсіндіреді.
Пайданың жалпы нормасы түрлі пайда нормаларының белгілі
уақыт дәуіріне, айталық, бір жылға авансыланған капиталдың әр
жүзіне келетін орташа нормасынан құралады, сондықтан түрлі
капиталдардың айналым уақытындағы өзгешеліктен туған
айырмашылық та осының өзінде жойылып кетеді.
Пайдаланылған әдебиеттер

1. «Орман орналастыру бағыты» Калымбетов Б., Тілменбаев Ә., Матбаев Б.,

2. Жанұзақов А. Алматы, Қайнар, 1977ж
3. «Орман шаруашылығын басқару» орысша-қазақша сөздік.
4. Е. Белғара. Астана: Елорда, 2006ж
5. Грузинов В.П. “Экономика предприятия”. М.: “Банки и биржи” 2000ж.
6. Қойшыбаев М. “Орман басқару саласы және орман өнімі” Қайнар
баспасы,
7. 2002ж.
8. ҚР «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» заңы №234-ІІІ,
28.02.2007 ж.
9. Международные стандарты финансовой отчетности: Пер. Полного
официального текста МСФО принятых в ЕС по сост. На 1 января 2008г. –
М.:Аскери – АСС, 2008
10.Бухгалтерлік есеп шоттарының типтік жоспары, №185 2007 жылдың 23
мамырдағы ҚР қаржы Министірінің бұйрығымен бекілілген.
11.Назарова В.Л.,Жапбарханова М.С., Фурсов Д.А., Фурсова С.Д. Басқару
есебі. Оқулық – Алматы, Экономика, 2005.
12.Назарова В.Л (жалпы ред. Н.Қ.Мамыров) Шаруашылық жүргізуші
субъектілердегі бухгалтерлік есеп. Оқулық – Алматы, Экономика, 2005.
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар
Фирманың шығындары және олардың түрлері
Қаржылық тәуекелді басқару
Тәуекелді талдау
Өнімнің өзіндік құнын төмендету, пайда
Пайданы есептеу түрлері
Жер рентасы және кәсіпкерлік табыс
ШЫҒЫНДАРДЫ БАСҚАРУ ЖӘНЕ ӨНІМНІҢ ӨЗІНДІК ҚҰНЫ
Инновациялық жобаны іске құрылғылардың асырудан алынатын таза табыс амортизациясымен таза пайданың және инвестицияның өтелу мерзімі
Шығындардың түрлері
Пайдалы қазба кен денелерін контурлау
Пәндер