Картоп зиянкестері мен аурулары

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министірлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік
университеті

Тақырыбы: Картоп зиянкестері мен аурулары

Орындаған: Ахыметбек С
Тексерген: Мұхаметжанова О.Т
Группа:АГ-313с
Жоспар
• 1 Кіріспе
• 2 Картоп зиянкестері
• 3 Каларада қоңызы
• 4 Картоптың зақымдануы және аурулары
Картоп картофель (немісше Kartoffel), түйнекті алқа, ақтүйнек — алқа
тұқымдасына жататын көп жылдық дақыл.
150-ге жуық түрі белгілі.
Отаны – Оңтүстік және Орталық Американың таулы аудандары.
Бір жылдық дақылдық негізінен, 2 жақын түрге бөлінеді.
Анд картобы (andіgenum) Колумбия, Эквадор, Перу, Боливия және Аргентинада
өседі.
Чили (Еуропа) Картобы (tuberosum) климаты қолайлы елдерде өседі.
Қазақстанға Еуропадан әкелінген
, республиканың барлық аймақтарында өсіріледі.
Жарықсүйгіш, ылғалсүйгіш (әсіресе, гүлдеу және түйнектүзілу кезінде), суыққа
төзімді дақыл.
Биіктігі 40 – 80 см, кейде 150 см-ге дейін жетеді. Бір түпте 3 – 6 сабақ болады.
Гүлі ақ, қызғылт не көкшіл күлгін түсті. Жемісі екі ұялы, көп тұқымды. Жер
астындағы өркен сабағының ұшы түйнекке айналады. Топырақ темп-расы 5 –
8°С-та түйнек бүршік жара бастайды, түйнектің түзілуіне ең қолайлы темп-ра 10
– 13°С, 20°С-та түйнек түзілу процесі тоқтайды. Ал –1 – 2°С суықта жас
өскіндері үсіп кетеді. Вегетациялық кезеңі 70 – 120 тәулік. Тұқымынан және
түйнектен көбейеді. К. түйнегінде 23,7% құрғақ зат болады, оның ішінде: 17,5%
крахмал, 0,5% қант, 1 – 2% ақуыз, 1%-ке жуық минералды тұздар, С, В1, В2, В6,
РР, К витаминдері бар. Қазақстанда картоптың 20-дан астам сорттары
аудандастырылған (оның ішінде 10-ы жергілікті селекциядан шыққан), 1 га-дан
орта есеппен 100 – 200 ц өнім түседі. К. тағам, мал азығы және өнеркәсіпте тех.
шикізат ретінде пайдаланылады.
Зиянкестері
• картоп түн көбелегі, колорадо қоңызы
Колорада қоңызы
• Колорадо қоңызы 1859ж. Колорадо штатыны ң
(Солтстік Америка) картоп алқаптарында
кездесе бастаған және осыған байланысты
аталған. Солтүстік және Орталық
Америкада , Түркияда, Батыс Африкада ж әне
Еуропаның (Ұлыбританиия мен Скандинавия
елдерінен басқа) көптеген елдеріне тара ған.
Бұрынғы КСРО республикаларында 1949 С-
тан асқанда олар тіріледі. Қоңыздарды ң шы ғу
кезеңі кейде 3 – 4 айға созылады .
• Колорадо қоңызы (Leptinotarsa decemlineata) – жапыра қ жегі т ұқымдасына
жататын жәндік; картоп және т.б. алқа тұқымдас өсімдіктерді ң зиянкесі.
Қоңыз сопақша пішінді, ұзындығы – 9-12 мм, алдыңғы
• арқасы мен қанатының үсті сарғыш түсті. Басында
• үшбұрышты қара дақ, алдыңғы арқасында он бір қара
• дақ болады, ортасындағы дақ V рим цифріне ұқсайды,
• ал әрбір қанат қабағында бес-бестен ұзынша қара жола қтар орналас қан.

Жұмыртқаларының ұзвндығы 2,4 мм, ұзынша-сопақтау
• ,сары,немесе қызғылт-сары түсті жылтыр

Дернәсілдері қызғылт – сары,алмұрт пішінді,басы ж әне
• алдыңғы арқа сақинасы және аяқтары қара,бүйір
• жақтарында 2 қатар болып орналас қан қара ме ңді
• ноқаттар бар,ұзындығы 15 -16 мм жетеді.
• Колорадо қоңызы Республиканың барлық өңірінде
таралған картоптың негізгі зиянкесі болып табылады,
оның картоп егістігіндегі саны және зияндылығы
бірнеше жылдан бері жоғары болып қалуда.
• Биылғы жылы көктем кезеңінде қыстап шыққан
қоңыздардың саны 0,1-0,9 дан 3,2-5,0 дана/м2
аралығында, жоғарғы саны 8-10 дана/м2 болып
Ақмола және Алматы облыстарында анықталды.
Картоп егістіктерінде қоныстануы егістікті
орналастыру уақытына және орналасқан жеріне
тікелей байланысты болып отырды.
• Солтүстік аймақта қоңыздың қыстау орнынан
шығуының басталуы мамыр айының басында, жаппай
шығуы – 12 мамыр – 2-6 маусым аралығында тіркелді.
Шағылысуы және жұмыртқа салуы 27-29 мамыр – 10-
15 маусым аралығында жүреді.
Қортынды
• Сонымен қорыта келгенде колорад қоңызы
картоп өсімдігінің негізгі зинкесі болып
табылады.Тек картопқа ғана зиян келтірмей
алқа тұқымдасының басқада өсімдіктеріне
зиян келтіреді.Қазақстанның барлық жерінде
тараған.Сондықтан картоптың шығынын көп
келтіреді,өнім мөлшерін азайтады.Бір сөзбен
айтқанда бұл зиянкес өте қауіпті сондықтан
онымен күрес шараларын тиянақты жүргізу
тиіс.Ол үшін күрес түрі Литрлік банкі
толғанша ересек қоңыздарды жинап алу керек.

Ұқсас жұмыстар

Қызанақ өсіру технологиясы. Қызанақ өсіру

Мақта, күнбағыс, қызылша аурулары

ҚР облыстарының фитосанитария карантиндерінің жағдайы

КАРТОП ЖӘНЕ ҚЫЗЫЛШАНЫҢ КАРАНТИНДІ АУРУЛАРЫ МЕН ЗИЯНКЕСТЕРІ

Картоп зиянкестерімен күресу шаралары

Өсімдіктердің ауру түрлері мен топтары

Өсімдік қорғау

Түйнек жемістілер

Тамыр түйнектілерді және балауса картопты сараптау

Картоп. Өсімдіктің биологиялық ерекшеліктері

Пәндер