Бруцеллезді диагностикалау әдістері: клиникалық, зертханалық және аллергиялық тәсілдер

Қазакстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындагы мемлекеттік университеті

БӨЖ

Тақырыбы: Бруцеллезды балау әдістері

Орындаған: Амиргалина Ж. К

Тексерген:Нуркенова М. К

Бруцеллез - бұл адамдар мен малдардың, бруцелла -төменгі температура мен дымқыл ортаға тұрақты ұсақ микроағзалармен жұғатын жұқпалы ауру. Көңде 75 күнге, жерде - 3 айға, қойдың жүнінде - 3-4 айға, сүтте - 20-70 күнге дейін сақталады. Қайнатқан кезде олар бірден өліп қалады.

Патогенезі

Бруцеллалар ағзаға тері немесе шырышты қабаттар арқылы енеді, сосын макрофактормен ұсталып, сол жерде көбейеді де, лимфа ағынымен регионарлық лимфа түйіндеріне енеді. Содан соң қан тамырлар арқылы бүкіл ағзаға жайылады. Патогенезінде инфекцияның дамуы бес фазадан өтеді:

лимфогенді фаза

гематогенді фаза

көп ошақты себу жайылу фазасы

экзоошақты себу фазасы

метомффоз фазасы

Әр фазаның көрінуі және олардың дамуы организмнің индивидуальды ерекшелігіне байланысты, кіру жеріне, түріне қоздырғыш дозасына және зақымдану шартына байланысты.

Бруцеллезды балау әдістері

Бруцеллезге диагноз кешенді түрде тексерудің нәтижесінде өтеді:

Індеттанулық тесеру

Індеттанулық деретерден бұл жерде бұрынғы уақытта бруцеллездің болған-болмағаны, өткен жылдардағы бруцеллезге тексердің қорытындылары еске алынады. Айрықша көніл бөлетін мәселе -шеттен әкелінген мал және оны карантиндеу ретінің орындалуы. Соңғы жылдары алынған төлдің санына, аналық малдың іш тастауы мен қысыр қалуына және оның себептеріне мұқият талдау жасалынады.

Клиникалық тексеру

Жануарларды клиникалық тексеру кезінде бурсит, еркек малда орхит, ұрғашы малда эндометрит, іш тастау, шуы түспеу сияқты құбылыстарға баса назар аударылады. Клиникалық тексеру арқылы енін, еннің шылауын сипап қошқардың жұқпалы эпидимитіне түпкілікті диагноз қоюға болады .

Зертханалық тексеру

Буаз мал іш тастаса, міндетті түрде лабораьориялық тексеру жүргізеді. Ол үшін бактериологиялық зерттеуге тастанды төлді ұрық қабымен немесе төлдің қарнын екі жағын ішіндегісімен, бауыр мен көкбауырдың кесінділерін енін шылауымен, жатырдың өзгеріске ұшыраған тұстарынан кесінді және сөл түйіндерін алады. Аталған материалдарды аырған малдың әрқайсысынан жеке-жеке кешіктірмей бірден іш тастаған немесе сойған кезде алып, лабораторияға консервіленбеген күйі жеткізіледі. Егер патматериалды бір тәулікте жеткізілмесе, оны глицерининнің 30% судағы ерітіндісімен консервілейді. Сонымен бірге лабораторияға серологилық тексеруге сол малдың сүтін, қанын немесе қанның сарысуын жібереді

Бактериологиялық диагноз үшін жағындыларды микроскоппен қарап, ауру қоздыршысының өсіндісін алып, теңіз тышқанына биологиялық сынама қояды.

Серологиялық реакциялар бруцеллезге малды жаппай тексеру үшін кеңінен қолданылады. Ең танымал әдістер:агглютинация реакциясы(АР), комплемент байланыстыру реакциясы(КБР), комплемент ұзақ байланыстыру реакциясы(КҰБР), сонымен қатар роз бенгел сынамасы (РБС)

Аллергиялық тексеру

Аллергиялық тексеру бруцеллездің соңғы кезеңдеріде нәтижелі деп есептеледі. Бұл үшін бруцеллин аллергені пайдаланылады. Оны тері ішіне және тері астаны жіберіледі. Бірақ, аллергиялық әдістің сезімталдығы серологиялық реакциялардан төмен.